De PvdA stemt in met de aanschaf van de Joint Strike Fighter (JSF). “Ik heb voldoende garanties om de volgende stap namens de PvdA te kunnen zetten”, zei PvdA-Kamerlid Angelien Eijsink vanavond tegen het einde van een urenlang debat in de Tweede Kamer.
Eerder op de dag zei Eijsink nog dat ‘het stoplicht op oranje stond’. Ze wilde op vijf punten nadere toezeggingen van minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert (PvdA). Daarbij ging het onder meer om de werkgelegenheid, het aantal toestellen dat kan worden gekocht en de geluidsoverlast.
PvdA wil dat geluidsoverlast goed in de gaten wordt gehouden
Laat op de avond, na de beantwoording van Hennis, zei Eijsink dat haar vragen naar tevredenheid waren beantwoord. Daarom gaat haar fractie akkoord met de aanschaf van 37 JSF-toestellen voor 4,5 miljard euro. Wel wil Eijsink dat goed in de gaten wordt gehouden dat de geluidsoverlast voor omwonenden van de JSF-bases niet zal toenemen.
Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD) zegde in het debat toe dat de huidige geluidsnormen voor straaljagervluchten niet zullen worden opgerekt voor de JSF.
“Aan de geluidscontouren wordt niet gesleuteld”, zei Hennis. De minister zei begrip te hebben voor de zorgen van omwonenden van de luchtmachtbases Leeuwarden en Volkel, waar de toestellen worden gestationeerd.
“Maar ik heb ook wel eens gezegd: je kunt het geluid ook zien als de sound of freedom.”
Hennis ‘dolblij’ met meerderheid voor JSF
Hennis was woensdagavond blij met de toegezegde steun van coalitiepartner PvdA:
“Ik ben echt dolblij met het feit dat er een ruime parlementaire meerderheid is. We kunnen nu duidelijkheid bieden aan de krijgsmacht, de luchtmacht, de Nederlandse bevolking en onze internationale partners.”
Oppositie kritisch over opstelling PvdA
Verschillende oppositiepartijen verweten Eijsink een toneelstuk te hebben opgevoerd. “Ik heb vanochtend al voorspeld dat de PvdA zou gaan instemmen”, memoreerde GroenLinks-fractievoorzitter Bram van Ojik. “Dit voelde als een slechte film waarvan je de afloop al weet”, zei ook CDA-Kamerlid Raymond Knops.
De uitkomst van het Kamerdebat betekent het einde van een jarenlange discussie over het al of niet aanschaffen van het zeer omstreden jachtvliegtuig, waarbij de PvdA geregeld van standpunt wisselde.
JSF gaat niet met kernwapens vliegen
Hennis zei verder dat het niet de bedoeling is dat de Nederlandse JSF’s met kernwapens gaan vliegen. Dat de JSF dit kan, is geen overweging geweest bij het besluit van het kabinet om voor het toestel te kiezen. “Nee in hoofdletters”, zei Hennis.
Tijdens het debat bleek dat een Kamermeerderheid tegen de zogenoemde ‘nucleaire taak’ voor de JSF is. De F-16 mag wel met kernwapens vliegen. Het gaat hierbij om de Amerikaanse nucleaire wapens die liggen opgeslagen op de luchtmachtbasis Volkel.
Vertegenwoordiger gaat zich hard maken voor orders
Een speciale vertegenwoordiger gaat zich hardmaken voor de orders die het bedrijfsleven moet krijgen in het JSF-project. Dat zegde minister van Economische Zaken Henk Kamp (VVD) de Tweede Kamer eerder toe in het debat. Als het aan Kamp ligt gaat deze vertegenwoordiger al binnen drie weken aan de slag.
De impuls voor het Nederlandse bedrijfsleven is een van de belangrijke overwegingen om mee te doen aan het JSF-project. Dit kan de Nederlandse industrie tot en met 2065 tot dertig miljard euro opleveren, hield Kamp de Kamer voor. Hij zegde toe de Kamer geregeld op de hoogte te houden van de opdrachten die het bedrijfsleven ontvangt.
De JSF levert Nederland 110 duizend tot 140 duizend arbeidsjaren op. “Maar dit moet in de praktijk natuurlijk nog wel allemaal waargemaakt worden”, voegde hij daar aan toe.
Ook wat betreft de kosten kunnen geen garanties gegeven worden, zei minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) in het debat. Maar de 4,5 miljard euro die is uitgetrokken voor de vervanging van de F-16 blijft staan, garandeerde hij.