Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Politie, recht en criminaliteit

‘Wegblijven Rusland bij zitting Arctic Sunrise moet geen rol spelen’

Lege stoelen in de rechtszaal van het Zeerechttribunaal in Hamburg waar de Russen hadden moeten zitten.
Lege stoelen in de rechtszaal van het Zeerechttribunaal in Hamburg waar de Russen hadden moeten zitten. Foto AFP/ Patrick Lux

Het feit dat Rusland het Zeerechttribunaal niet erkent en niet bij de zitting aanwezig is, betekent niet dat Rusland geen uitvoering moet geven aan een uitspraak over de Arctic Sunrise. Dat betoogden de Nederlandse vertegenwoordigers aan het begin van de zitting, waarin Nederland het vrijgeven van het schip en de gearresteerde bemanning wil afdwingen.

Liesbeth Lijnzaad, juridisch adviseur bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, betoogde als eerste spreker tijdens de zitting dat de afwezigheid van de Russen het tribunaal niet hoeft te beletten de vrijlating van de Greenpeace-activisten te gelasten, schrijft Novum.

Rusland heeft eerder gezegd dat het de vrijheid heeft de uitspraak van het VN-tribunaal naast zich neer te leggen. Het land beroept zich op zijn nationale soevereiniteit: die is in het geding in deze zaak, dus heeft het tribunaal geen zeggenschap. Nederland bestrijdt dit.

‘Geluidsopnamen schip bestaan mogelijk niet meer’

Daniël Simons zei aan het begin van de zitting dat geluidsopnamen van het schip in handen zijn van de Russen en wellicht niet meer bestaan:

NOS-correspondent Tim de Wit:

Twitter avatar timdewit Tim de Wit Simons (Greenpeace) zegt dat geluidsopnamen vanaf het schip Arctic Sunrise ook in handen zijn van de Russen en wellicht niet meer bestaan.

Nederland voerde verder aan dat Rusland geen recht had om de Arctic Sunrise te enteren. Volgens professor René Lafeber is er ook geen aanleiding om te veronderstellen dat de activisten met piraterij bezig waren.

Twitter avatar kuminaidoo Kumi Naidoo ‘There were no grounds to suspect that the Arctic Sunrise was engaged in piracy,’ says Prof. Rene Lefeber at #ITLOS @Patagorda @gp_sunrise

Kijk hier live mee met de zitting.

Hoe zat het ook alweer?

De Arctic Sunrise voerde actie tegen de plannen van Gazprom om in het Noordpoolgebied naar olie te boren. De milieuorganisatie wilde een booreiland van het bedrijf zo lang mogelijk bezetten.

Het schip werd echter geënterd door de Russische kustwacht en naar de haven van Moermansk gesleept.

Rusland klaagde vervolgens alle dertig opvarenden, onder wie twee Nederlanders, aan voor piraterij. Die aanklacht werd later ogenschijnlijk verlaagd van piraterij naar vandalisme, waarop ‘slechts’ maximaal zeven jaar gevangenisstraf staat. Volgens Greenpeace is van een verlaging echter geen sprake en komt de aanklacht voor vandalisme boven op de aanklacht voor piraterij.

Nederland startte een arbitrageprocedure vanwege de kwestie. Rusland leek eerst bereid hieraan te zullen meewerken, maar zag daar later van af. Hierop besloot Nederland de zaak voor het Internationaal Zeerechttribunaal te brengen. Uitspraken van het tribunaal zijn normaal gesproken bindend. Maar Rusland heeft gezegd het gezag van het tribunaal niet te erkennen en behoudt zich, met de soevereiniteit van het land als reden, het recht voor de uitspraak naast zich neer te leggen, vindt het land.