Meer idealen, minder winst

Transparant zaken doen en iets van waarde toevoegen aan de maatschappij. Dat zijn kenmerken van een sociale onderneming zeggen Mark Hillen en Willemijn Verloop, die het vorige week uitgebrachte boek Verbeter de wereld, begin een bedrijf schreven. Ze willen meer aandacht voor sociale ondernemers die ervoor zorgen dat de maatschappij ‘eerlijker en prettiger’ wordt. Er zouden volgens de auteurs nu zo’n 4.000 tot 5.000 van deze bedrijven in Nederland zijn.

Hoe verbeter je de wereld met een bedrijf?

Hillen: „Er zijn grofweg drie categorieën waarmee je dat kunt doen. Je kunt mensen met een arbeidsbeperking banen geven. Of, een tweede categorie, meer sociale cohesie bewerkstelligen door mensen in contact te brengen met elkaar. Denk aan Thuisafgehaald.nl, waar buren elkaars maaltijd delen. De derde variant is ethisch ecologisch ondernemen, zoals de Triodosbank. Dan durf je met een bepaalde visie te ondernemen.”

Wanneer ben je sociaal ondernemer?

„Het belangrijkste kenmerk is: je hebt een duidelijke, maatschappelijke missie. Daar hoort een transparante boekhouding, eerlijkheid en geven om je ecologische footprint bij. En een echte ondernemer verdient zelf het geld, hoeft daar geen steun bij. Maar de missie is altijd belangrijker dan de winst.”

Is dat niet wat naïef, om te denken dat een ondernemer zijn idealen voor winst zet?

„Zeker in Nederland krijg je veel scepsis en onbegrip. Wie met mensen met een arbeidsbeperking werkt, krijgt te horen dat hij er wel van zal profiteren. Dat is raar. Mensen die een sociaal bedrijf beginnen kiezen bewust voor ondernemen met een handicap. Zo is duurzame chocola duurder van inkoop dan normale chocolade. Een ondernemer die alleen belust is op winst neemt die risico’s niet.”

Je noemt in je boek als voorbeeld ook de Postcodeloterij.

„Ik snap wel dat je daar vraagtekens bij zet. Maar ze geven zo veel weg aan goede doelen, dat je ze toch als sociale onderneming kunt zien.”

Kan iedereen een bedrijf beginnen?

„Nee. Slechts drie op de tien bedrijven bestaat nog na drie jaar. Je moet een goed verdienmodel bedenken, wat werkt en waar je ideaal inpast. Ongeacht hoe mooi je plannen zijn, als je geen goede ondernemer bent, red je het niet.”