WRR vraagt dringend aandacht voor onderwijs en onderzoek

Er moet dringend aandacht komen voor de vraag waar Nederland in de toekomst geld aan gaat verdienen, constateert de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in zijn nieuwe advies aan het kabinet.

“Nederland kan zich niet langer onderscheiden op het vlak van monetair beleid, dat in Frankfurt wordt gemaakt, en evenmin door een eigen begrotingsbeleid, in toenemende mate een zaak van Brussel. Wat Nederland wél kan, is investeren in goede opleidingen, goede mensen en veerkrachtige instituties.”

De WRR schetst twee manieren waarop Nederland zijn toekomstig verdienvermogen kan versterken.

• Allereerst is het volgens de raad dringend nodig om onze onderzoeks- en onderwijsinstellingen te herijken. Onderzoeksinstellingen worden nu op sommige punten overvraagd en opereren te geïsoleerd. Om ze beter te laten functioneren zijn nauwere taakomschrijvingen en betere samenwerking geboden. Onderwijsinstellingen behoeven een stevige kwaliteitsimpuls, omdat hun niveau achter dreigt te gaan lopen bij dat van het onderwijs in andere landen.
• Daarnaast moet de organisatie van de overheid beter moet worden toegesneden op de nieuwe uitdagingen. Op dit moment zijn sociaaleconomisch beleid, innovatiebeleid, onderwijsbeleid en ruimtelijk beleid gescheiden werelden, om die versnippering te boven te komen heeft Nederland dringend behoefte aan een nieuwe polder waarin het beleid op deze terreinen in samenhang ontwikkeld kan worden.

‘Forse kwaliteitsslag in het onderwijs noodzakelijk’

Volgens de onderzoekers is een forse kwaliteitsslag in het onderwijs nodig:

“De kwaliteit van het onderwijs in Nederland is altijd goed geweest, maar gaat inmiddels voorzichtig achteruit. Het gemiddelde opleidingspeil van leerkrachten in het basis- en voortgezet onderwijs is jarenlang gedaald, net als het aantal mensen dat leraar wil worden. Minder dan de helft van de basisscholen voldoet aan de belangrijkste kwaliteitsnormen, en op middelbare scholen wordt meer dan één op de vijf lessen gegeven door een onbevoegde docent.”

‘We moeten meer doen dan de kenniseconomie bevorderen’

Daarnaast is het volgens de onderzoekers belangrijk om kenniscirculatie te stimuleren. Nederland dreigt achterop te raken en het succes hangt niet alleen af van nieuwe kennis maar ook van het verspreiden en absorberen van bestaande kennis:

“Dit gaat verder dan het bevorderen van een kenniseconomie. Terwijl bij het streven naar een kenniseconomie de productie van nieuwe kennis bovenaan de agenda staat, draait het bevorderen van kenniscirculatie om het beter gebruiken van bestaande kennis. Nieuwe kennis ontwikkelen blijft weliswaar belangrijk, maar er gaat daarnaast veel meer aandacht uit naar het mobiliseren en toepassen van ideeën en technieken die te vinden zijn in andere bedrijven, sectoren of landen.”

Het 442 pagina’s tellende rapport, ‘Naar een lerende economie. Investeren in het verdienvermogen van Nederland’, werd vanavond aangeboden aan premier Rutte. Het WRR is een onafhankelijk adviesorgaan voor de Nederlandse regering.

Nederland doet te weinig, legt WRR-lid Peter van Lieshout uit: