Joost Zwagerman ontvangt doodsbedreigingen na stuk over aanvraag subsidie

Schrijver Joost Zwagerman zegt in HP/De Tijd met de dood te zijn bedreigd nadat het satirische studentenblad Propria Cures een artikel publiceerde over de subsidies die hij vorig jaar van het Letterenfonds zou hebben ontvangen.

Vorige week vrijdag belichtte Propria Cures in een polemisch stuk de subsidietoekenningen van schrijvers in 2012. Zwagerman zou in totaal 60.000 euro hebben ontvangen: 35.000 euro voor een nieuwe roman en 25.000 euro voor een nieuwe dichtbundel. Op andere websites werd verontwaardigd over deze constatering geschreven, zoals hier op Geenstijl.nl. Met name de link die PC legde tussen het toegekende bedrag en het feit dat Zwagermans vriendin werkzaam is bij het Letterenfonds, was voer voor hoon.

Zwagerman zegt nu op de website van HP via telefoon en sms met de dood te zijn bedreigd.

“Ik heb de eerste doodsbedreigingen al binnen via telefoon en sms. So much for hysterical Holland. In mijn leven kreeg ik alleen na het presenteren van Zomergasten met Ayaan Hirsi Ali, en na de daaropvolgende moord op Theo van Gogh eerder doodsbedreigingen. Agressie op straat, telefoontjes, en alleen omdat ik die bewuste uitzending presenteerde. En nu dus weer.”

Zwagerman gaat in een vraaggesprek met HP/De Tijd in op de aantijgingen die in het PC-stuk te vinden zijn. Hij noemt de beweringen “onjuist” en “in feite zelfs smaad en laster” omdat hij de 25.000 euro voor de gedichtenbundel vorig jaar ontving en de 35.000 euro voor zijn roman in het huidige kalenderjaar.

Daarnaast weerlegt Zwagerman de aanname dat hij een ‘rijk’ schrijver is die het best zonder subsidies zou kunnen stellen:

“Men denkt dat je als je regelmatig in de media verschijnt, enkele bestsellers en een Boekenweekgeschenk schrijft, dat je dan voor eeuwig geld hebt. Dat is niet zo. Mijn royalty’s voor 2012 bedroegen in totaal 4.000 euro. Ik had geen nieuw boek, er was geen verkoop van oude romans, de verkoop van mijn boeken was dat jaar nihil.”

Ook gaat Zwagerman in op de link tussen de verstrekte subsidie en de baan van zijn vriendin bij het Letterenfonds. Volgens Zwagerman kan van belangenverstrengeling geen sprake zijn omdat zijn vriendin niet op de afdeling werkt die over de toekenning van subsidies aan Nederlandse schrijvers gaat.

Zwagerman is overigens niet van plan stappen te ondernemen tegen Propria Cures, alhoewel de auteur van het stuk er volgens hem “enkel op uit is om mij te beschadigen”.

Update 16.30: Ook het Letterenfonds reageerde op het artikel door te stellen dat het stuk in Propria Cures feitelijke onjuistheden bevat.

“Op basis van het toekenningenoverzicht in het Jaarverslag 2012 van het Letterenfonds stelt PC dat de gehonoreerde auteur Joost Zwagerman ‘vermoedelijk’ om financiële redenen niet in aanmerking kwam voor een projectbeurs en de door het Fonds gestelde financiële voorwaarde heeft omzeild. Dit is onjuist.

Iedere literaire auteur met één titel op zijn of haar naam kan onder voorwaarden een aanvraag doen voor een volgend boek. Een van die voorwaarden is de inkomensgrens, die voor 2012 op 51.000 euro en voor 2013 op 45.000 euro belastbaar verzamelinkomen ligt. Aanvragers zijn verplicht middels definitieve aanslagen inkomstenbelasting aantoonbaar te maken dat de inkomensgrens niet wordt overschreden. Op naleving van deze verplichting wordt door het Fonds nauwgezet toegezien; geen enkele aanvrager kan hiervan worden uitgezonderd. Mocht bij definitieve vaststelling van een subsidie blijken dat de inkomensgrens in een bepaald jaar is overschreden, dan betaalt de aanvrager het te veel uitgekeerde bedrag terug.

Ook suggereert Propria Cures dat een medewerker van het Letterenfonds een rol zou kunnen vervullen bij aanvragen waarbij de medewerker zelf (in)direct belanghebbend zouden zijn. Dit is vanzelfsprekend niet het geval. De wettelijke regelgeving ten aanzien van het vermijden van (de schijn van) belangenverstrengeling wordt door het Letterenfonds strikt nageleefd. Projectsubsidies voor auteurs worden bovendien uitsluitend verleend op basis van advies van onafhankelijke externe adviseurs. Iedere suggestie dat projectsubsidies op basis van persoonlijke belangen of voorkeuren zouden kunnen worden uitgegeven is onzinnig.”