De achterkamertjes in beeld

In deze maandelijkse rubriek beschouwt Martijn Kleppe, onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en gespecialiseerd in persfotografie, bepaalde foto-onderwerpen. Vandaag: de politieke achterkamertjes in beeld.

Kleppe:

Met zijn handen in zijn zakken kijkt Pechtold naar Dijsselbloem en je ziet hem bijna denken: ‘Is dat alles wat jullie te bieden hebben?’ Het is één van de weinige foto’s waarin we iets te zien krijgen van het onderhandelingscircus dat al bijna twee weken gaande is. Meestal zien we fractievoorzitters op weg naar een ministerie terwijl ze in de camera roepen dat het ‘nu echt moet gaan gebeuren’. Zelden zien we het inkijkje dat fotograaf Bart Maat maakte.

Vaak worden dit soort foto’s uiteindelijk belangrijke nieuwsfoto’s, aldus Kleppe. En het is maar de vraag of dat echt toeval is, zo stelt hij. Zo zijn er meerdere voorbeelden van foto’s waarbij de fotograaf duidelijk de ruimte krijgt om het ‘nieuws’ vast te leggen.

Rutte in het restaurant

De foto met Pechtold is niet de eerste keer dat Rutte wordt gefotografeerd tijdens een ‘achterkamertjes’-moment. Zo sprak Rutte in maart van dit jaar met FNV-voorzitter Ton Heerts in een restaurant in Den Bosch. Met toestemming van de beide heren maakte de eigenaar van het restaurant een foto van Rutte en Heerts aan tafel in het restaurant. Kleppe:

Net als de foto van Pechtold in het Torentje kan deze foto ook de indruk wekken dat Rutte zich bereid toont om met alle partijen in gesprek te gaan.

Restaurant Le Bistroquet

Rutte stapt hiermee in de voetsporen van zijn voorgangers. Een bekende foto van zo’n informele bespreking is die van Dries van Agt (CDA) en Hans Wiegel (VVD) in restaurant Le Bistroquet. Het etentje vond plaats na de verkiezingen van 1977. De PvdA had de verkiezingen gewonnen en was in gesprek met het CDA over het formeren van een kabinet. Toch spraken Van Agt en Wiegel al over de vorming van een CDA-VVD kabinet. Kleppe over de foto:

Fotograaf Theo Meijer maakte de foto na een tip van Hans Wiegel waarna het Vrije Volk de foto afdrukte met de kop ‘Waarover spraken zij?’ Pas toen bekend werd dat het tweede kabinet Den Uyl er niet zou komen, bleek het belang van de foto.

In 1981 werd dit ‘moment’ herhaald met een foto van een dinerende Wiegel en Van Thijn in hetzelfde restaurant.

Nadat de onderhandelingen over de vorming van een Paars-plus kabinet waren vastgelopen, besloten Rutte en Verhagen aan de vooravond van de vorming van kabinet-Rutte I (kabinet met VVD, en CDA gedoogpartner PVV) ook te gaan dineren.

Fotograaf Serge Ligtenberg werd getipt over het diner en na een zoektocht langs Haagse restaurants vond hij de heren en kreeg hij toestemming om de foto te maken, die vervolgens de voorpagina van de Telegraaf haalde. Toen Verhagen Ligtenberg later tegenkwam zei hij: “leuke journalistiek”.

Kleppe:

Zouden Rutte en Pechtold de foto van hun overleg in het Torentje ook leuke journalistiek vinden? Het resultaat van de onderhandelingen zal allesbepalend zijn. Pas dan zullen ze zelf hun eigen invulling geven aan de foto.