Oud-hoogleraar Mart Bax fraudeerde op grote schaal

Weer is er een fraudeur in de wetenschap ontmaskerd door een universitaire onderzoekscommissie. Oud-hoogleraar politieke antropologie Mart Bax van de Vrije Universiteit heeft verzonnen onderzoeksresultaten gepubliceerd, niet-bestaande artikelen op zijn publicatielijst gezet en valsheid in geschrifte gepleegd in universitaire documenten. Dat concludeert een onderzoekscommissie onder leiding van historicus prof. dr. Michiel Baud van de Universiteit van Amsterdam.

Bax deed voornamelijk veldonderzoek naar religieuze strijd in kleine dorpsgemeenschappen, onder meer in Brabant, Ierland en Herzegovina. Op zijn publicatielijst (161 artikelen) stonden minstens 64 titels van artikelen die niet bestaan. Ook bevatte zijn cv ten onrechte gastdocentschappen aan prestigieuze instellingen zoals Princeton en Cornell.

VU stelde onderzoek in

De Vrije Universiteit besloot in oktober 2012 een onderzoek in te stellen naar het werk van hoogleraar antropologie Mart Bax naar aanleiding van het boek Ontspoorde wetenschap (2012) van Frank van Kolfschooten. Daarin uitten diverse collega’s twijfels over het waarheidsgehalte van Bax’ publicaties over bedevaartsplaatsen in Brabant en Herzegovina.

De commissie-Baud betrok in haar onderzoek ook een artikel van Richard de Boer in de Volkskrant van 13 april dit jaar, die onjuistheden in Bax’ werk over Medjugorje aantoonde en niet-bestaande publicaties ontdekte.

De Vrije Universiteit onderneemt geen arbeidsrechtelijke of andere juridische stappen tegen Bax omdat hij sinds 2002 met pensioen is. Bax zelf wil niet reageren.

Diverse fraudeurs ontdekt afgelopen jaren

De laatste jaren zijn in de Nederlandse wetenschap diverse fraudeurs ontmaskerd, zoals psychologen Diederik Stapel en Dirk Smeesters. Ook internist Don Poldermans is door een universitaire commissie beschuldigd van vervalsing van gegevens in onderzoeken. Die beschuldigingen tegen Poldermans hebben overigens niet geleid tot het intrekken van wetenschappelijke publicaties.