KLM moet onderzoek doen naar luchtkwaliteit in cockpit

KLM moet onderzoek gaan doen naar de luchtkwaliteit in de cockpit. Dat heeft de rechter bepaald in een kort geding dat een KLM-piloot had aangespannen tegen zijn werkgever. De luchtvaartmaatschappij moet binnen veertien dagen een onderzoeksinstituut vinden en een vraagstelling formuleren. Het onderzoek dient binnen verschillende KLM-toestellen plaats te vinden, aldus het vonnis, en mag zes weken duren.

De 47-jarige piloot Willem Felderhof had de nodige gezondheidsklachten, zoals hoofdpijn en evenwichtsstoornissen. Die werden volgens de ervaren vlieger veroorzaakt door giftige deeltjes (TCP’s) uit de motorolie van vliegtuigen die via de airconditioning het vliegtuig in worden geblazen. De klachten verdwenen toen hij ziek thuisbleef. Om die reden weigerde hij weer aan het werk te gaan zolang hij niet zeker wist dat de lucht in de cockpit schoon genoeg is. Hij wilde daarom nader onderzoek.

Over de hele wereld zijn er naar schatting enkele honderden piloten en stewardessen met dezelfde, vaak vage klachten die zij toeschrijven aan de invloed van de giftige deeltjes.

KLM hoeft loon niet door te betalen

De aanvullende eis van de piloot dat KLM zijn loon zou doorbetalen zolang hij thuiszit, heeft de rechter wel afgewezen. Er is nog te weinig wetenschappelijk materiaal dat aantoont dat de klachten van de piloot inderdaad het gevolg zijn van de aanwezigheid van TCP’s, aldus de rechter.

Hoewel KLM tijdens het kort geding erkende dat er giftige stoffen in de cabine kunnen voorkomen, stelde de luchtvaartmaatschappij dat de concentratie zo laag is dat de gezondheidsklachten niet hierdoor konden ontstaan. De rechtbank ging voorlopig in die redenering mee, maar oordeelde dus wel dat KLM door arbo-wetgeving gedwongen kan worden als werkgever nader onderzoek te laten verrichten naar de aanwezigheid van de giftige stoffen in de vliegtuigcabine.

Advocaten piloot ‘zeer tevreden’, wel in hoger beroep

De advocaten van de piloot toonde zich in een reactie “zeer tevreden” over het vonnis. Wel gaan zij in hoger beroep om alsnog de salariseis ingewilligd te krijgen. De advocaten C.C. Oberman en P.R. Hendriks zeggen over hun cliënt:

“Felderhof is heel tevreden dat hij in het gelijk is gesteld. Hij heeft jarenlang op dit onderzoek aangedrongen en is blij dat er nu eindelijk meer duidelijkheid gaat komen over de mate waarin KLM-personeel en -passagiers blootgesteld worden aan giftige stoffen. Felderhof heeft daardoor weer de hoop dat hij nu binnen afzienbare tijd in een schone werkomgeving kan gaan werken.”

KLM stelt in een reactie aan het vonnis gehoor te zullen geven. Maar de luchtvaartmaatschappij benadrukt daarbij voorstander te zijn van een grootschaliger onderzoek in internationaal verband. KLM beklemtoont dat er volgens de rechter geen aangetoond verband bestaat tussen de aanwezigheid van concentraties TCP en de gezondheidsklachten van vliegend personeel.

Onrust over luchtkwaliteit

Afgelopen jaar ontstond onder het vliegend personeel onrust over de lucht in vliegtuigen, die TCP’s uit de motorolie van vliegtuigen zou bevatten. Omdat de luchtverversing in vliegtuigen via de motoren loopt, zouden de deeltjes zo hierin terechtkomen. Vorig jaar kwamen er nieuwe wetenschappelijke aanwijzingen dat de TCP’s schade aan de gezondheid van vliegend personeel en ‘frequent flyers’ kunnen veroorzaken. Tot op heden is dit verband echter nooit definitief aangetoond.

Onder wetenschappers woedt al jaren een felle discussie over de vraag in hoeverre de lucht in vliegtuigen de gezondheid kan aantasten. De Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers had daarom aangedrongen op nader onderzoek. Diverse KLM-piloten hadden bij hun werkgever erop aangedrongen dat er meer metingen van luchtkwaliteit zouden plaatsvinden. Omdat er nog geen internationaal geaccepteerde normen zijn , achtte KLM dergelijk onderzoek ondoenlijk.

Eerder dit jaar kondigde staatssecretaris Wilma Mansveld nader Europees onderzoek aan naar de invloed van de luchtkwaliteit op de gezondheid van vliegend personeel.

Lees hier meer details over de wetenschappelijke studies die naar dit onderwerp gedaan zijn.