Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Ruimtevaart

NASA: als eerste ruimteschip heeft Voyager 1 zonnestelsel verlaten

Een 'artist's impression' van de Voyager 1 die het zonnestelsel verlaat.
Een 'artist's impression' van de Voyager 1 die het zonnestelsel verlaat. Beeld Reuters / NASA

De ruimtesonde Voyager 1 heeft het zonnestelsel verlaten. Het is daarmee het eerste door mensenhanden gemaakt voorwerp dat in de lege ruimte tussen de sterren terecht is gekomen – buiten de invloedsfeer van de zon. Dat meldt NASA.

Twitter avatar NASA NASA NASA’s Voyager 1 spacecraft officially is the first human-made object to venture into interstellar… http://t.co/EqMxh54c66
NASA's Voyager 1 spacecraft officially is the first human-made object to venture into interstellar space. The 36-year-old probe is about 12 billion miles (19 billion km) from our sun. New and unexpected data indicate Voyager 1 has been traveling for about one year through plasma, or ionized gas, present in the space between stars.This artist's concept depicts NASA's Voyager 1 spacecraft entering interstellar space, or the space between stars. Interstellar space is dominated by the plasma, or ionized gas, that was ejected by the death of nearby giant stars millions of years ago.  The environment inside our solar bubble is dominated by the plasma exhausted by our sun, known as the solar wind.The interstellar plasma is shown with an orange glow similar to the color seen in visible-light images from NASA's Hubble Space Telescope that show stars in the Orion nebula traveling through interstellar space.Image credit: NASA/JPL-Caltech#voyager #space #nasa #nasavoyager #probe #solarsystem #manmade #farout

De Voyager 1 werd op 5 september 1977 gelanceerd. Anderhalf jaar later passeerde de sonde de Jupiter. Nog eens anderhalf jaar later scheerde hij langs Saturnus en intussen heeft hij ook de ex-planeet Pluto, het buitenbeentje van het zonnestelsel, al lang achter zich gelaten. De sonde reist nu al jaren door het buitengebied van de heliosfeer: de grote bel geladen deeltjes van de zonnewind, die het zonnestelsel omhult als een uitgeblazen ademwolk. Die gaat over in de interstellaire ruimte: eerst zwakt de zonnewind af, daarna valt hij uiteindelijk stil.

Grens is rommelig

De grens van de heliosfeer is echter rommelig, schreef NRC begin deze zomer:

“Afgelopen jaren gaf Voyager 1 al tekenen dat de grens van de heliosfeer in zicht was: de aantallen zonnedeeltjes namen af, het zonne-magneetveld werd minder krachtig. In de zomer van 2012 leek het ineens menens te worden, rapporteren de onderzoekers. Op 25 augustus viel het aantal zonnedeeltjes terug met een factor duizend, terwijl het aantal kosmische deeltjes juist groeide. Dat was abrupter dan verwacht, maar gek genoeg veranderde de richting van het lokale magneetveld niet.

Nog vreemder was dat na een paar dagen de situatie plotseling teruggedraaid werd. En zulke scherpe overgangen waren er nog drie keer. Het was alsof Voyager 1
Baarle-Nassau doorkruiste, met zijn rommelige Nederlands-Belgische verkaveling.”

NASA: dit is een mijlpaal

Volgens NASA staat het nu vast dat de Voyager 1 de ruimte buiten ons zonnestelsel echt heeft bereikt. Ed Stone, die al sinds het begin leiding geeft aan het Voyager-project:

“Dit is een mijlpaal en het begin van een nieuwe reis.”

De Voyager 1 zal nu een gebied verkennen dat nooit eerder is onderzocht en de resultaten terug naar aarde sturen, waar het team van Stone de ontdekkingen afwacht. De eerste geluidsopname is al doorgestuurd.

In 1977, toen de door kernenergie aangedreven Voyager 1 en zijn broertje Voyager 2 werden gelanceerd, wist niemand hoe lang de sondes het zouden uithouden. Momenteel bevinden ze zich, elk in een andere richting, op miljarden kilometers afstand.