In NRC Handelsblad van donderdag 18 juli wordt verhaald over kinderen van gescheiden ouders die trainingen geven aan advocaten en mediators. Op die manier krijgen advocaten en mediators een beter beeld van de impact van de echtscheiding op kinderen en hun beleving daarbij.
Dat kinderen een meer omschreven en duidelijker stem krijgen in het echtscheidingsproces is goed. Dat professionals weten waar ze mee bezig zijn, is een must. Het is te betreuren dat er nog steeds rechters zijn die kinderen in toga in de rechtszaal ontvangen en geen rekening houden met de intimiderende werking daarvan. Op die manier wordt het doel, namelijk het horen van het kind en erachter komen hoe een kind de echtscheiding beleeft, onnodig bemoeilijkt.
Hetzelfde geldt voor advocaten die in een echtscheidingsprocedure verzuimen na te gaan hoe de kinderen zijn betrokken bij het opstellen van het ouderschapsplan. Natuurlijk zijn de ouders verantwoordelijk voor de uiteindelijke regeling en dient die verantwoordelijkheid ver weg gehouden te worden bij de kinderen.
Aan de andere kant gaat het over de kinderen en moet natuurlijk wel zo helder mogelijk zijn wat voor hen van belang is. De politiek is zich kennelijk bewust geweest van de ondergeschoven positie van het kind bij de echtscheiding en heeft om die reden het ouderschapsplan bij echtscheiding verplicht gesteld. Een goede zaak. Maar hoe wordt zo goed mogelijk uitvoering gegeven aan het betrekken van het kind bij het ouderschapsplan en de daaruit voortvloeiende regelingen?
Voor kinderen tast de echtscheidingsstrijd tussen ouders en de verandering van woon- en leefsituatie hun gevoel van veiligheid aan. Advocaat en rechtbank zijn inherent aan het echtscheidingsproces en dus in de ogen van kinderen niet neutraal en veilig. Het zogeheten KIES-programma (Kinderen In Echtscheiding Situatie) of vergelijkbare initiatieven bieden daarentegen een uitstekende mogelijkheid om de stem van het kind te laten weerklinken en geven een kind houvast in een echtscheidingssituatie.
Het KIES-traject laat kinderen in groepjes praten over hun ervaringen. Zo krijgen de kinderen ‘lucht’ omdat ze kunnen praten over de echtscheiding. Daarbij horen ze van andere kinderen hoe zij vergelijkbare situaties oplossen. Het programma is erop gericht ouders bewust te maken van de effecten van echtscheiding op de kinderen en met hen te kijken naar de best mogelijke regeling voor de nieuwe situatie. Na de bijeenkomsten met de kinderen volgt een rapportage aan de ouders om zo tot een goed ouderschapsplan te komen.
Wanneer advocaten de KIES-coach bij het echtscheidingsproces betrekken is dit goed voor ouder en kind. De ouders sluiten als ex-partners hun verleden bij de advocaat af, bij de KIES-coach geven ze nieuwe invulling aan het ouderschap. Dit geeft duidelijkheid aan ouder en kind. Daarnaast bestaat er een financieel motief voor deze handelswijze. Het uurtarief van een kindercoach ligt vaak lager dan dat van een advocaat. Zowel ouder als kind wordt op deze manier zo zorgvuldig mogelijk begeleidt. Familiedrama’s onderstrepen de noodzaak van een zorgvuldige begeleiding. Dit vereist een omslag in denken en benadering door professionals. Samenwerking tussen advocaat en kindercoach zou vanzelfsprekend moeten zijn. Alleen dan wordt gegarandeerd dat er voldoende aandacht is voor de stem en beleving van de kinderen.
Mw. mr. I.G.S. Claessen, voormalig familierechtadvocaat, begeleidt ouders en kinderen bij omgangsproblematiek.