Gestolen werken Kunsthal zijn vrijwel zeker vernietigd

De zeven kunstwerken die afgelopen oktober in de Kunsthal in Rotterdam zijn gestolen zijn vrijwel zeker verbrand. Dat zegt het hoofd van het team dat in opdracht van het Roemeense opsporingsteam DIICOT onderzoek heeft gedaan naar asresten uit de kachel van één van de verdachten tegen NRC.

In die asresten zijn meerdere sporen van verbrande olieverfschilderijen aangetroffen. De resultaten van het onderzoek komen overeen met verklaringen in de ruim 150 pagina’s tellende tenlastelegging, in bezit van NRC, die de Roemeense aanklagers gisteren hebben afgerond. Daaruit blijkt dat één van de verdachten in een verhoor heeft toegegeven dat ze alle zeven werken heeft verbrand.

“Eén plus één is twee,” aldus Ernest Oberländer-Tarnoveanu, directeur van het Roemeens Nationaal Historisch Museum. Een onderzoeksteam van zijn museum onderzocht de asresten die werden aangetroffen in de verwarmingskachel in het huis van één van de verdachten.

“Ik kan bevestigen dat mijn collega’s in de asresten, die we van de Roemeense aanklagers hebben gekregen, veel sporen hebben aangetroffen van verbrande schilderijen. Om meer precies te zijn: sporen van de resten van olieverfschilderijen.”

De onderzoekers vonden onder meer verschillende soorten pigmenten van de olieverf. Ook troffen ze drie verschillende soorten nagels aan waarmee doek op spieraam wordt gebonden. Die nagels worden tegenwoordig niet meer gebruikt en volgens onderzoeker Gheorghe Niculescu van het museum toont aangetroffen koperoxide aan dat de nagels enkele maanden geleden in contact met de buitenlucht hebben gestaan.

Schilderijen in paniek verbrand

De resultaten van het onderzoek komen overeen met verklaringen in de tenlastelegging van de Roemeense aanklagers. In het document wordt uitgebreid ingegaan op de diefstal van de werken in de nacht van 15 op 16 oktober 2012, het transport naar Roemenië en de kansloze pogingen om de werken te verkopen.

In één van de verhoren geeft Olga D., de moeder van de in januari opgepakte Radu D., toe dat ze de schilderijen heeft verbrand. Dat deed ze in paniek en met het idee haar zoon te helpen.

“Zonder het iemand te vertellen heb ik vier dagen na de huiszoeking in februari besloten om de werken te verbranden. Ik maakte de verwarmingskachel in mijn badkamer schoon, ben naar de begraafplaats gegaan om de schilderijen op te graven en heb ze daarna in de kachel gestopt. (…) De doeken verbrandden vrij snel en ik heb gewacht tot ze helemaal waren opgebrand. De volgende dag heb ik de kachel gereinigd en de asresten in de tuin gestort.”

Pas later bedacht Olga D. dat ze een grote fout had gemaakt en dat de kans dat haar zoon zou kunnen profiteren van verzachtende omstandigheden, omdat de schilderijen nog in orde waren, was verkeken. Olga D. werd gisteren, samen met 5 andere verdachten, officieel aangeklaagd voor betrokkenheid bij een criminele organisatie.

‘Dit zou vreselijk nieuws zijn’

Bij de roof in oktober werden binnen twee minuten zeven werken meegenomen van Claude Monet, Pablo Picasso, Henri Matisse, Paul Gauguin, Meyer de Haan en Lucian Freud. Volgens Oberländer-Tarnoveanu wijst alles er wel op, maar is het niet helemaal met zekerheid te zeggen dat daadwerkelijk alle werken zijn verbrand. Zo waren de gestolen Monets pasteltekeningen, geen schilderijen op doek, waardoor er helemaal geen resten zijn overgebleven.

Ook de Kunsthal in Rotterdam houdt nog een klein beetje hoop, laat Mariëtte Maaskant, hoofd communicatie van het museum, weten.

“Als dit waar zou zijn zou het vreselijk nieuws zijn. We hebben nog niks gehoord van het OM, dus tot die tijd houden we nog een beetje hoop.”

Het OM in Rotterdam laat weten dat het een Roemeense zaak betreft en zegt dat ze niet kunnen reageren. Wel laten ze weten dat voor zover zij weten het onderzoek naar de asresten nog niet is afgerond. Volgens Ernest Oberlander-Tarnoveaunu, directeur van het Roemeens Nationaal Historisch Museum, klopt dat. Het onderzoek is afgerond, maar de resultaten zijn nog niet verstuurd naar het OM in Roemenië.

Lees morgen in nrc.next meer over de roof, het transport en de pogingen de werken te verkopen.