Spinozaprijs naar wetenschappers Nijmegen, Amsterdam en Utrecht

De Spinozapremies voor 2013 gaan naar wetenschappers van de Radboud Universiteit Nijmegen, Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit in Amsterdam. Dat maakte de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), vanmiddag bekend. De Spinozaprijs is de hoogste wetenschappelijke onderscheiding in Nederland.

Natuurkundige Michail Katsnelson (Radboud Universiteit Nijmegen), chemicus Bert Weckhuysen (Universiteit Utrecht) en taalwetenschapper Piek Vossen (Vrije Universiteit Amsterdam) krijgen elk een geldbedrag van 2,5 miljoen euro, te besteden aan wetenschappelijk onderzoek.

Vastestoffysica

Michail Katsnelson (RU) is hoogleraar Theoretische Fysica. Hij doet onderzoek naar de stof grafeen. NWO over zijn onderzoek:

“Katsnelson is een van de grondleggers van het onderzoek naar grafeen. [...] Zijn brede onderzoeksprofiel maakt Katsnelson uniek: binnen de vastestoffysica is hij toonaangevend in het onderzoek naar roosterdynamiek, veellichamentheorie, magnetisme, supergeleiding, elektronenstructuur en spectroscopie. Hij brengt onderzoekers en onderzoek uit verschillende disciplines samen en versterkt op die manier de theoretische natuurkunde. Hij leidt in Nijmegen een algemeen als zeer goed erkende onderzoeksgroep.”

Duurzame grondstoffen

Bert Weckhuysen (UU) is hoogleraar Anorganische Chemie en Katalyse, en onderzoekt stoffen die de omzetting van grondstoffen, zoals aardolie en biomassa, in bijvoorbeeld brandstoffen, materialen en bouwstenen voor medicijnen versnellen. NWO:

“De onderzoeksgroep van Weckhuysen zorgde voor doorbraken met het in 3D in beeld brengen van actieve katalysatoren en heeft laten zien wat er precies gebeurt als deze materialen in de loop van de tijd minder goed gaan werken. Mede op basis van de informatie uit deze experimenten was hij in staat duurzamere chemische processen te ontwikkelen. Het onderzoek van Weckhuysen is van groot belang voor de chemische industrie en hij werkt daarom veelvuldig samen met industriële partners.”

Taal en techniek gecombineerd

Piek Vossen (VU) is hoogleraar Computationele Lexicologie. Het onderzoek van Vossen combineert volgens NWO taal en techniek:

“Het onderzoek brengt vragen naar taal als: ‘Wat is een woord en wat is een concept? Zijn alle denkbare samenstellingen woorden en concepten?’ samen met de technische verwerking van dit soort vragen. Zijn team bouwde bijvoorbeeld een gesproken gesprekssysteem voor gemeenten om telefonische vragen af te handelen. Zijn meest recente project is de ‘Geschiedenisrecorder’. Het is een computersysteem dat nieuwsberichten verzamelt, en die van vandaag aan die van gisteren koppelt, en verder terug in de tijd. Zo legt het systeem de geschiedenis vast.”

Lees hier een uitgebreide versie van de drie bekroonde onderzoeken van 2013.

De NWO-Spinozapremie bestaat sinds 1995. De toekenningen komen op voordracht tot stand. De voorgedragen kandidaten worden door een internationale commissie beoordeeld. NWO kent de Spinozapremies jaarlijks toe aan wetenschappers die in Nederland onderzoek doen naar internationale maatstaven en die tot de absolute top van de wetenschap behoren: “De NWO-Spinozalaureaten doen voortreffelijk en baanbrekend onderzoek dat een grote uitstraling heeft. Zij zijn een inspiratie voor jongere onderzoekers.”