Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Cultuur

Nederlanders geven minder aan goede doelen - cultuursector de dupe

Een bezoeker van het Stedelijk Museum kijkt naar werk van Willem de Kooning.
Een bezoeker van het Stedelijk Museum kijkt naar werk van Willem de Kooning. Foto ANP / Olaf Kraak

Nederlandse particulieren en bedrijven geven minder geld aan goede doelen dan in het verleden. Met een daling van ruim 4,7 miljard euro in 2009 naar krap 4,25 miljard euro in 2011 hebben de goede doelen bijna een half miljard euro minder ontvangen. Vooral de cultuursector wordt hard getroffen.

Dat blijkt uit het tweejaarlijkse onderzoek Geven in Nederland, dat de Werkgroep Filantropische Studies van de Vrije Universiteit vanmiddag heeft gepubliceerd. De onderzoekers wijten de forse daling van filantropische uitgaven aan de economische crisis.

De cultuursector heeft sinds 1999 niet eerder zo weinig aan sponsoring en giften ontvangen. In 2011 kreeg die 287 miljoen euro van bedrijven en huishoudens, terwijl dat in 2009 nog 454 miljoen euro was. Vooral de sponsoring door bedrijven loopt hard terug: van 296 naar 124 miljoen euro.

Voor musea, orkesten, theater- en dansgezelschappen en andere culturele instellingen is dat een hard gelag. Bij de bezuinigingsoperatie van het vorige kabinet kregen zij de opdracht meer eigen inkomsten te genereren. De meest recente cijfers in Geven in Nederland zijn uit 2011, het jaar dat toenmalig staatssecretaris voor Cultuur Halbe Zijlstra (VVD) bekendmaakte dat hij jaarlijks 200 miljoen euro zou bezuinigen op rijkssubsidies aan culturele instellingen. Ook veel gemeenten en provincies bezuinigen op hun uitgaven aan cultuur.

Behalve uit entree-inkomsten moeten culturele instellingen die hogere eigen inkomsten voor een belangrijk deel uit sponsoring en giften van bedrijven en particulieren halen.

Maar particulieren geven relatief weinig aan cultuur. De culturele instellingen ontvangen van het totaal dat huishoudens schenken aan goede doelen – 1,8 miljard euro – slechts 26 miljoen euro. Dat is een daling van 7 miljoen in vergelijking met 2009. Gemiddeld geeft de Nederlander jaarlijks 36 euro aan culturele instellingen.

Omdat de economische crisis voortduurt en bedrijven en huishoudens verder bezuinigen op hun uitgaven, luidt de verwachting dat de dalende trend nog niet gekeerd zal zijn. Toch ziet het Prins Bernard Cultuurfonds sinds kort juist een toename van het aantal mecenassen. “Ze zien dat het echt nodig is”, zegt een voorlichter.