Teeven wil optreden, niet aftreden - ‘dood Dolmatov was een incident’

Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Fred Teeven wil aanblijven als staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, zei de VVD’er vanmiddag in de Tweede Kamer, na urenlang debat over de gang van zaken rond de dood van de Russische asielzoeker Aleksandr Dolmatov. Het debat gaat om zeven uur vanavond verder.

“Ik vind dat ik moet optreden, niet aftreden”, zei Teeven. Hij wil maatregelen nemen om te voorkomen dat een dergelijk incident opnieuw kan gebeuren. Hij voegde eraan toe dat het aan de Tweede Kamer is om over zijn aanblijven te oordelen.

Volgens Teeven was de dood van Dolmatov, die in januari zelfmoord pleegde in het detentiecentrum in Rotterdam, het gevolg van een “unieke en tragische samenloop van omstandigheden”. Bij de betrokken ambtelijke diensten is geen hoofdverantwoordelijke aan te wijzen, stelde Teeven. Hijzelf is politiek verantwoordelijk, erkende hij. De SP en de Partij voor de Dieren vinden dat hij moet opstappen.

“De staatssecretaris stuurt zijn ambtenaren op cursus, maar hij mag zelf gewoon voort”, sneerde SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen. Of andere partijen kunnen leven met het aanblijven van Teeven, moet vanavond nog blijken.

De mensenrechtenactivist Dolmatov zat ten onrechte in het detentiecentrum, blijkt uit een vorige vrijdag verschenen rapport van de Inspectie Veiligheid en Justitie. Dolmatov had geen medische zorg gekregen en werd niet extra in de gaten gehouden, ondanks een eerdere zelfmoordpoging.

‘Dood Dolmatov incident’

De staatssecretaris hield tijdens het debat vol dat de dood van de overleden asielzoeker Dolmatov een incident is. Teeven wil wel serieus werk maken van de fouten in de vreemdelingenketen, maar de oppositie vindt dat hij ontwijkend reageert. Teeven begrijpt dat de Kamer kritisch is over de hele gang van zaken, maar blijft erbij dat de gemaakte fouten rond de dood van Dolmatov, zoals de onterechte detentie en het gebrek aan cameratoezicht, incidenten zijn.

“Ik stel vast dat de lijst met omissies lang is, veel te lang is. Het is een incident, maar het gaat de foutenmarge van dit ministerie wel te boven.”

Teeven ziet wel een structureel probleem in de overdracht van (medische) informatie tussen de instanties. Hij sprak van een “ambtelijke cultuur van onverschilligheid”. Tot ergernis van de oppositie kon hij fouten in de keten ook nu nog niet uitsluiten.

Irritaties bij de oppositie

Het debat spitste zich vooral toe op in hoeverre Teeven zelf op de hoogte was van de fouten en problemen die de Inspectie ook in het rapport signaleerde. Volgens politiek redacteur Annemarie Kas, die het debat bijwoont, doet Teeven daar wat ontwijkend over:

“De oppositie lijkt wat geïrriteerd. Teeven verwijst steeds naar rapportages die hij naar de Kamer heeft gestuurd en naar verbeteringen waar hij dan vervolgens amper reactie op kreeg, zo beweert hij. Daarmee “bagatelliseert hij de rol van de Kamer”, zei de ChristenUnie.”

Of de Kamer dan ook genoegen zal nemen met zijn antwoorden tot dusver moet straks nog blijken.

Excuses aan familie

Eerder bood Teeven de familie van de overleden asielzoeker Domatov zijn excuses aan. Gezien de “mate van causaliteit” tussen de detentie en zijn zelfmoord is Nederland aansprakelijk voor zijn dood, herhaalde Teeven.

Vrijdag zijn de excuses al overgebracht aan de moeder van Dolmatov, zei Teeven. Dit gebeurde door de ambassadeur in Moskou en het plaatsvervangend hoofd van de Inspectie Veiligheid en Justitie, de dienst die vrijdag een zeer kritisch rapport publiceerde over de gang van zaken rond de zelfmoord van Dolmatov in het detentiecentrum in Rotterdam. Teeven zei nogmaals dat het extra wrang is dat er geen aanleiding was om Dolmatov in detentie te zetten.

Teeven: reactie op brief had eerder gekund

De staatssecretaris werd ook gevraagd naar de brief die tien gedetineerden in januari schreven na de dood van Dolmatov waarin ze hem vroegen maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat er niet meer mensen zouden overlijden. Het ministerie antwoordde pas in maart in een brief dat de gezondheid van de gedetineerden de aandacht heeft, maar er werden geen extra toezeggingen voor medische of psychische hulp gedaan. Teeven zei daarover:

“Is er voldoende warmte gegeven? We hebben zo snel mogelijk geprobeerd een reactie te geven op de brief, maar dat had warmer gekund. De brief had ook zeker eerder kunnen worden gegeven.”