Wij zijn mensen, mensen maken fouten

Tot drie keer toe werd in het interview met prins Willem-Alexander en prinses Máxima benadrukt dat zij mensen zijn: mensen die inschattingsfouten kunnen maken, over de populaire beoordeling van een vakantiewoning in Mozambique; mensen die eerst moeten ontdekken wie zij zelf zijn, voordat zij verantwoordelijkheid gaan dragen, zoals hopelijk prinses Amalia vergund zal worden; mensen die geen nummer zijn – Willem IV staat naast Bertha-38 in de wei.

Die vermoedelijk zorgvuldig uitgezette strategie voor de public relations van het nieuwe koningschap is geknipt voor televisie, want die wil niets liever dan mensenmensen laten zien, authentiek en dichtbij de kijker. En in dat licht was het ook een goede zet om voor de coproductie van NOS en RTL (niet voorafgegaan of onderbroken door reclame) respectievelijk Mariëlle Tweebeeke en Rick Nieman als interviewers in te zetten, en niet zoals aanvankelijk beoogd, het gemengde koningskoppel van de televisiejournaals, Nieman en Sacha de Boer. Dan zou het met al die menselijkheid misschien toch iets te veel op een incestueus parenavondje zijn gaan lijken. De vragen waren soms scherp, maar niet agressief, en omzeilden netjes de grootste klippen van zo’n traditioneel lastige klus, iets tussen journalistiek en ritueel in.

Er vielen meer opmerkelijke verschuivingen te noteren ten opzichte van het over twee weken beëindigde tijdperk van Beatrix. In het tevoren uiteraard niet toevallig als enige vrijgegeven fragment van het interview bekende de toekomstige koning geen protocolfetisjist te zijn en stelde Máxima dat iedereen haar bij haar voornaam noemt. Dat zette de toon: nadat Beatrix zich zo had ingespannen om het Oranjehuis weer waardigheid te verschaffen, gaan we nu weer een informele era tegemoet.

We denken van alles over het paar waar eigenlijk heel weinig over bekend is. Er zijn populaire vooroordelen: Willem-Alexander is een oppervlakkige feestneus, Máxima het brein achter de schermen. Heel gevaarlijk dus om meteen aan het begin van het gesprek te benadrukken dat de hele abdicatie (waartoe al meer dan een jaar voor 28 januari, en dus ook voor het skiongeluk van prins Friso, besloten was) een kwestie vormde van “ons drieën”: Beatrix, Willem-Alexander en Máxima. Maar al snel bleek het koningschap toch geen duobaan te zijn. Sterker nog, in de 52 minuten van het gesprek kon je de rol van Máxima moeilijk meer dominant noemen. Voor het eerst kwam op televisie de prins zijn vrouw te hulp, toen hij gewiekst argumenteerde waarom ze koningin genoemd zal worden: de ‘koning’ kan een man of een vrouw zijn, een koningin niet.

De conclusie die je als kijker trekt is dat de prins slimmer is en de prinses minder dominant dan wij dachten. En het zijn allebei eerst en vooral mensen, onthoud dat frame. Het geldt zelfs al voor de nu nog onzichtbare volgende kroonprinses Amalia. Toen die te horen kreeg dat papa oma zou opvolgen, vroeg die, volgens haar vader: “Hoeveel jaar ga jij het doen?” Slimme meid, op haar toekomst voorbereid.

Hans Beerekamp is televisierecensent voor NRC Handelsblad