Nieuw advies tegen wiegedood: altijd een speen

Om minder baby’s aan wiegedood te laten sterven, zouden ouders geen stabilisatiekussens in de wieg moeten gebruiken. Het is wel goed om baby’s het eerste halve jaar van hun leven op de ouderlijke slaapkamer te laten slapen, maar altijd in de wieg – niet in het ouderlijk bed. Het is ook beter een baby voor het slapen gaan een speen te geven, óók als het kind borstvoeding krijgt.

Dat staat in adviezen tegen wiegedood op de website van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Andere aanbevelingen: laat tweelingen niet in één wieg slapen, laat een baby eigenlijk nooit op de zij of de buik slapen – ook te vroeg geboren baby’s zo min mogelijk. En vermijd tabaksrook.

Wiegedood is de onverklaarde dood tijdens de slaap van een kind jonger dan twee jaar. Het vermoeden is dat de meeste baby’s die ’s morgens dood in hun wieg worden aangetroffen zijn overleden door zuurstoftekort. De baby kan daar zelf kwetsbaar voor zijn, bijvoorbeeld doordat het ademcontrolecentrum in de hersenstam minder goed werkt. Maar dat is niet de enige oorzaak. Er zijn meestal tijdelijke risicoverhogende omstandigheden, zoals een luchtweginfectie. En er zijn vermijdbare externe omstandigheden – slaaphouding, rokende ouders, verstikkende dekbedjes of kussens in de wieg, grote knuffels – die dodelijk blijken.

De sterfte door wiegedood is sinds de jaren tachtig gedecimeerd. In 1985 stierven 193 baby’s en peuters onverklaard in hun slaap. In 2010 waren het er 17. Een halvering was al in 1990 bereikt, na breed verspreide adviezen om baby’s op hun rug te laten slapen.

Bij baby’s die op hun buik of zij slapen bewaken de hersenen de zuurstofvoorziening minder nauwkeurig. Ze worden waarschijnlijk niet goed wakker als er zuurstoftekort dreigt, bijvoorbeeld doordat ze in een holte liggen waarin ze uitgeademde lucht steeds opnieuw inademen. Ook kunnen ze hun warmte minder goed kwijt, waardoor ze fataal oververhit kunnen raken.

In het vorige advies – uit 2007 – stond als nieuwe aanbeveling om baby’s jonger dan vier maanden nooit bij de ouders in bed te laten slapen. Hoe vreselijk ook: het is voorgekomen dat een moeder slapend op haar kind rolde waarna het stikte.