Bacteriën overleven prima in een donderwolk

Ze zijn echt overal: bacteriën leven ook in de wolken. Woensdag publiceerde een groep Europese biologen in PLOS One een analyse van bacterieleven in wat zij ‘een van de extreemste leefgebieden op aarde’ noemen.

Toen er in mei 2009 een onweersbui met hagel uitbrak boven Ljubljana, de hoofdstad van Slovenië, stonden er biologen klaar om 42 hagelstenen op te rapen. De groep, onder leiding van de Deense Universiteit van Aarhus, wist dat er een jaar of twintig geleden al bacteriën in wolken waren ontdekt. Die bacteriën waaien op van het oppervlak van planten en bodems en overleven voor korte tijd in de lucht of in een wolk. Extreem is die omgeving door uv-straling, voedselgebrek en kans op uitdroging.

Deze zwevende bacteriën beïnvloeden waarschijnlijk het weer, omdat ijs rond bacteriedeeltjes gemakkelijker aangroeit. En mogelijk verspreiden bacteriën zich via de lucht over de aarde.

In hagelstenen komen ‘luchtbacteriën’ kant-en-klaar ingevroren naar beneden. Besmetting met bacteriën van elders zit alleen aan de buitenkant.

De Sloveense regenwolk bleek een vruchtbaar ‘microbieel milieu’. Het was er niet druk: in de waterdruppels in de wolk kwamen 800 tot 21.000 bacteriën per milliliter voor – in een rivier of meer leven er miljoenen per ml. Voor de weinige aanwezigen bleek er voldoende voedsel, bleek uit chemische analyse: stikstof (nitraat en ammoniak) en veel organische stof uit de bodem. De bacteriën kunnen in de wolk dus doorgaan met leven. De circa bacteriën zelf leken vooral van het oppervlak van plantenbladeren en -stengels afkomstig.