Een goeie portie vet en koolhydraten

Het is weer zover. Vandaag is Blue Monday, de depressiefste dag van het jaar volgens de Britse psycholoog Cliff Arnall. Voor wat het waard is, want Arnalls theorievorming laat volgens zijn collega’s nogal te wensen over – iets vaags met het weer, de voorbije kerst en de status van de goede voornemens. Volgens vijanden van de vader van de blauwe maandag is het allemaal een grote commerciële samenzwering.

Hoe het ook zij, een goeie portie vet en koolhydraten kan nooit kwaad op donkere, winterse dagen. Daarom vandaag een recept voor Janssons Frestelse. Goed tegen de kou en goed voor het humeur. De herkomst van dit Zweedse gerecht is onduidelijk, maar ‘de verleiding van Jansson’ zegt meer dan genoeg over de onweerstaanbaarheid ervan. Net als de ingrediënten trouwens: reepjes aardappel, zoute ansjovis en gebakken uien, zwemmend in een niet te zuinige hoeveelheid room.

Het maken van luciferdunne aardappelreepjes gaat verreweg het makkelijkst op een mandoline, een Japanse groenteschaaf. Mocht je die niet bezitten, maak dan gerust dunne plakjes aardappel op een doorsnee rasp – het gerecht ziet er dan weliswaar anders uit, maar de smaak blijft hetzelfde. Of zie het als kooktherapie en snijd alles op je gemakje met de hand.

Janssons frestelse is zo machtig dat het bijna een maaltijd op zichzelf is, en dus allicht minder geschikt om als bijgerecht te serveren. Geef er liever een simpele komkommersalade bij, aangemaakt met azijn, zout, een snufje suiker en verse dille. En in het glas? IJskoude aquavit.

Verwarm de oven voor op 200 graden. Smelt de boter in een koekenpan en voeg de ui en een snuf zout toe. Bak de uiringen op redelijk hoog vuur goudbruin. Snijd of schaaf intussen de aardappelen in lucifers (of in dunne schijfjes). Beboter een lage ovenschaal. Spreid een derde van de aardappelen uit over de bodem van de schaal. Verdeel hier de helft van de gebakken uien over en de helft van de ansjovis. Maal er wat zwarte peper uit de molen over. Herhaal met nog een derde van de aardappelen en de rest van de ui en ansjovis, en dek af met aardappelen. Verdeel de rest van de boter in klontjes over de aardappelen en schenk er de room over. Schuif de schaal ongeveer een uur in het midden van de oven, tot de aardappelen gaar zijn. Laat de schotel 5 tot 10 minuten rusten voor je hem serveert, en geef er de parten citroen bij.