Boekenverkoop daalt versneld

De megaseller Vijftig tinten grijs ten spijt zet de krimp in de boekenmarkt in 2012 versneld door. Vooral het papieren boek verliest terrein.

Vorig jaar zijn 44,7 miljoen boeken verkocht, zo meldt de CPNB. Dat is een daling van 4,3 procent ten opzichte van 2011. De totale omzet van de boekenbranche in 2012 bedroeg 557 miljoen euro en dat betekent een daling ten opzichte van 2011 van 6,3 %. In 2011 daalde de omzet nog met 4,9 procent.

Wanneer het e-book wordt meegeteld komt de omzetdaling over 2012 een procent minder scherp uit. De CPNB en marktonderzoeker GfK wilden de cijfers vanochtend nog niet bevestigen, omdat deze vanmiddag bekend zouden worden gemaakt op Vers voor de Pers, de halfjaarlijkse beurs voor het boekenvak.

De dalende trend in het boekenvak komt niet als een verrassing. Maar dat de best verkopende boeken van het jaar, de sm-trilogie Vijftig tinten grijs en de boeken van ex-voetballers René van der Gijp en Andy van der Meijde de daling op geen enkele manier hebben kunnen vertragen is opmerkelijk. Het best verkopende boek van 2011 was Het familieportret van Jenna Blum, met 260.000 exemplaren. Van de drie delen van de Vijftig tinten grijs-trilogie werden inmiddels al ruim 1,7 miljoen exemplaren verkocht.

Al een aantal jaren kampt het boekenvak met deze zogeheten bestselleritis: uitgevers en boekhandelaars moeten de omzet uit slechts een paar titels halen. Boeken in het middensegment, met een oplage van een paar duizend exemplaren, hebben het steeds moeilijker. Het hardst getroffen wordt de literatuur. Ten opzichte van 2011 daalde de omzet van fictie in de eerste drie kwartalen van 2012 met 9 procent.

Uitgeverijen hebben het moeilijk. Redacteuren worden ontslagen en concerns voegen uitgeverijen bij elkaar om kosten te drukken. Ook de boekhandel heeft te kampen met dalende verkoop, die onder meer leidde tot een noodgedwongen fusie tussen boekhandelgiganten Selexyz en De Slegte en het faillissement van distributeur Libridis. Het aantal kleine zelfstandige boekhandels neemt jaarlijks met een paar procent af.

Een schrale troost voor het boekenvak is dat de omzetdaling minder dramatisch uitpakt dan in het eerste kwartaal van 2012 nog werd verwacht. In januari noteerde men een omzetdaling van 20 procent. Het lijkt erop dat het zachte weer in shopmaand december de handel nog een beetje uit het slop heeft getrokken.

Ook elders in Europa gaat het niet goed met de verkoop van het papieren boek.