:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2013/01/foto-19.jpg)
Wat doet de breuk tussen Rafael en Sylvie van der Vaart in het Achtuurjournaal? En waarom haalt het beroemde koppel een dag later de voorpagina van nrc.next? De ‘serieuze’ media moesten het gisteren en vandaag ontgelden omdat de scheiding tussen twee beroemde Nederlanders prominent gebracht werd. Belachelijk, was de teneur op Twitter.
nrc.next-chef Hans Nijenhuis pareert: ‘Als het het eerste is waar je het met anderen over hebt, is het nieuws’.
Een korte reconstructie: de Duitse boulevardkrant Bild zette het nieuws over de scheiding van international en HSV-speler Rafael van der Vaart en televisiepresentatrice Sylvie Meis op Nieuwjaarsdag een paar minuten voor middernacht op hun site, te laat om de volgende ochtend nog de Nederlandse ochtendkranten te halen. De website van De Telegraaf bracht het ongeveer drie kwartier na Bild, nu.nl rond twee uur ‘s nachts. Pas vanochtend konden de ochtendkranten ermee uitpakken. De Nederlandse Nieuwsmonitor zette het op een rijtje. De Telegraaf: drie artikelen, het langste 1382 woorden. AD: zes artikelen, 1437 woorden. Sp!ts drie artikelen, Metro twee.
‘NOS Boulevard’ en ‘next bij de roddelbladen’
Dan de ‘serieuze’ media, want daar is het tenslotte om te doen. Wat doen zij met nieuws als dit? In Duitsland brengt Die Welt de breuk op de voorpagina - de kop ‘Gebroken dromen’, een korte tekst, een verwijzing naar een pagina dieper in de krant en een grote foto. De Frankfurter Allgemeine koos voor meer tekst, maar ook een bescheidener plekje: pagina 7, onderaan.
Terug naar Nederland. Op nrc.nl verscheen even voor half tien een bericht - eerst aan de linkerkant, onder het kopje ‘belangrijkste nieuws’. Later werd dat uitgebouwd tot een artikel met wat meer informatie en verplaatst naar de rechterkant, waar vaker luchtigere onderwerpen staan en waar het, terugkijkend, vanaf het begin had gemoeten. De Volkskrant kwam met een kort, simpel nieuwsbericht: ‘Duitse Bild: ‘Sylvie en Rafael uit elkaar’. Dat hadden ze overigens om tien voor twee ‘s nachts al.
Maar de echte ophef moest toen nog beginnen. De speciaal voor dit nieuws vervroegde aflevering van SBS Shownieuws daargelaten (want daar mocht het van verwacht worden) wonden veel mensen zich vooral op over het Achtuurjournaal van de NOS, waarin een item over de twee zat.
Eerder op de dag waren er ook al wenkbrauwen gefronst toen het Teletekstpagina 101 haalde. En vanmorgen haalden Sylvie en Rafael zelfs de voorpagina van nrc.next, dat een verhaal plaatste over ‘De BV Van der Vaart’ - hoe het koppel eerder een bedrijf was dan een stel. De Volkskrant koos een andere insteek: dat de scheiding van het beroemde stel ‘in de media met open armen ontvangen was’. Trouw hield het bij een vermelding in de personaliarubriek.
Moeten de media die zichzelf een imago van kwaliteit hebben aangemeten, en in dit geval met name de NOS en nrc.next, dergelijk plat nieuws zo prominent meenemen? Op Twitter kreeg de NOS de wind van voren tijdens en na het Journaal, waarin het onderwerp een kleine twee minuten zendtijd kreeg: het was ‘NOS Boulevard’ geworden. “Voortaan aan het eind niet naar het weer, maar naar Wilma Nanninga.”
VolgenJohanFretz Johan Fretz NOS Journaal over Sylvie en Rafa. Voortaan aan het eind niet meer het weer maar ‘en dan nu naar Wilma Nanninga. Wilma, nog nieuws?’
Ook nrc.next kreeg vandaag veel kritiek, in mails en op Twitter. De krant “kan naar het rek met roddelbladen”, zei iemand. Een ander: “Sterke grap, dat coververhaal. Brengen jullie straks nog even de echte krant?”
Volgen
Volgen
Hier volgt een open deur: de reacties tonen ten eerste aan dat er veel weerstand is tegen de aanpak die de NOS en nrc.next (en in mindere mate de Volkskrant) kozen. De scheiding van het Van der Vaart-stel hoort niet thuis bij die media, vinden de klagers (en daar zijn er veel van).
Volgen
En hier volgt een nuancering: daar moet bij gezegd worden dat verontwaardiging al snel openbaar geuit wordt. Dat voelt fijn. Anderen moeten weten waar je boos om bent, want dat kun je natuurlijk niet bij je houden. Daarom twitteren. Dit is een schande! Ik ben het hier niet mee eens! Ik zeg mijn abonnement op! Hier, een link naar de opzegpagina, zodat jullie hetzelfde kunnen doen!
Volgen
Volgen
De tevreden lezer of kijker wendt zich niet - of in veel mindere mate - tot die kanalen.
‘Dit was hét gespreksonderwerp. Dan is het nieuws’
Desondanks is er genoeg reden om naar een verantwoording te vragen. Waarom maakten next en de NOS de keuzes die ze maakten?
Bij nrc.next wisten ze gisterochtend al snel dat ze “iets” met het verhaal moesten, zegt chef Hans Nijenhuis vandaag.
“Wanneer is iets nieuws? Als het het eerste is waar je het met anderen over hebt. Met je kinderen, met de buurman, op onze redactie. Dit wilde je aan anderen vertellen, dus is het nieuws. Dat is de definitie ervan.”
NRC Handelsblad koos gistermiddag voor een kort bericht op pagina 2, van 280 woorden. nrc.next ging een stap verder. Nijenhuis:
“Daar kunnen we rebelser zijn. Bovendien gaan we ervan uit dat mensen het nieuws al kennen, dus het is onze taak om daar duiding bij te geven. Vraag is dan dus: waarom is dit van belang? Antwoord: omdat het twee heel beroemde mensen zijn, die samen meer waard zijn dan de som der delen. Dit duo is een bedrijf, ze verdienen aan hun gezamenlijke beroemdheid. Dat wilden we uitleggen.”
Daar komt bij dat het belang van nieuws altijd wordt gewogen tegenover het andere nieuws van die dag:
“Was Obama neergeschoten, dan was dat uiteraard het coververhaal. Als het overleg over de fiscal cliff mislukt was, had dat ook voorrang gekregen.”
David Haakman, plaatsvervangend chef van nrc.nl, legt het vandaag zo uit:
“Bij nrc.nl vragen we ons bij alles af: wil ik dit weten? Als het antwoord ‘ja’ is, dan hoort het op de site. Toen de website eind 2010 met een volledig nieuw concept begon, was de gedachte dat de bezoeker op nrc.nl ‘de wereld onder controle’ moet hebben.”
Dat doet nrc.nl volgens Haakman door het nieuws over Syrië te brengen, maar ook de breuk tussen Van der Vaart en Meis, net als de breuk tussen Jinek en Mosckowicz eind oktober. En speelt het dan niet mee dat het veel bezoekers trekt? Ja, zegt Haakman, ook, maar het is niet de belangrijkste reden. “Het belangrijkst is dat we het gesprek van de dag niet mogen negeren, en waar mogelijk moeten brengen met een originele invalshoek.”
‘Het is iets wat Nederlanders best willen weten’
Bij Lunch!, het radioprogramma van de NCRV, zat gisteren NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff. De veelbesproken Journaalaflevering was toen nog niet uitgezonden, maar het had wel op Teletekstpagina 101 gestaan. Gelauff was “tevreden” dat zijn redactie het nieuws gebracht had. “Het hoort in de berichtgeving van de NOS”, tweette hij.
Volgen
In de microfoon van Lunch! voegde hij daaraan toe, vergelijkbaar met Haakman van nrc.nl, dat een “generalistische nieuwsrubriek” als de NOS “het gesprek van de dag” moet brengen. Het is iets wat Nederlanders “best wel willen weten” en daarom hoort het thuis in Journaals en op Teletekst. De kritiek begrijpt hij niet zo goed:
“Ik zie niet in waarom wij daar ons publiek niet over zouden mogen informeren. Hij is voetballer en zij is een van de grootste Nederlandse presentatoren in het buitenland. Het onderwerp trekt aandacht. Het zal me niet verbazen als dit op veel nieuwssites een van de meest aangeklikte nieuwtjes is.”
Dat laatste klopt. Tussen alle ophef door kende nrc.nl gisteren de beste dag sinds 30 oktober. (Detail: dat was de dag waarop bekend werd dat Jinek en Moskowicz uit elkaar gingen - maar ook de dag waarop Moskowicz uit zijn ambt gezet werd). Sylvie en Rafael trokken dus meer bezoekers dan de herverkiezing van Obama begin november, om maar wat te noemen. Gisteren kwam ook naar buiten dat er in Syrië niet 45.000, maar 60.000 doden zijn gevallen sinds het begin van de opstand; het artikel over de showbizzbreuk trok ongeveer veertig (!) keer zoveel bezoekers.
Niet verzwijgen, maar een dag later wel een stapje extra
Philippe Remarque, hoofdredacteur van de Volkskrant, zegt dat ze het nieuws “natuurlijk” niet wilden verzwijgen. Ook zijn krant wilde graag een stapje verder gaan, maar om een andere reden dan anderen noemen.
“Het interesseert ook onze lezers. Maar het nieuwsfeit van de scheiding was al een dag bekend op het moment dat wij zouden publiceren. In zo’n geval willen we iets meer doen dan alleen het nieuwtje brengen. Dus leek het ons interessant voor onze lezers om dit voetbal/showbizz-echtpaar als mediafenomeen te bekijken en te beschrijven hoe hun breuk in het nieuws kwam, wat de rol van Bild Zeitung in hun carrière is, en hoe de NOS kritiek oogstte door er ruim aandacht aan te besteden.”
Dat laatste is apart, omdat de Volkskrant daarmee aandacht besteedt aan het feit dat een ander medium er aandacht aan besteedt. Remarque daarover:
“Ja, dan ontstaat wel een soort Droste-effect. Dat hebben we op de koop toe genomen.”
Doe er iets mee, of hou het kort
“Waarom hebben we het hier nu over?” vroeg NRC-ombudsman Sjoerd de Jong toen ik vanmiddag aan zijn bureau stond. “Vijftien jaar geleden was dit geen issue geweest.” In nrc.next schrijft hij morgen over het verschil met vijftien jaar geleden:
Commerciële televisie kwam op en beconcurreerde de publieke omroep met celebrity- en shownieuws. [...] De NOS is nu bang dat ze het contact met de samenleving verliezen.”
De keuze van nrc.next vindt hij “een moedige poging” tot het vinden van een invalshoek waarbinnen het nieuws past. “Kortom, als je dit nieuws wilt brengen, doe er dan iets mee – of hou het kort.”