Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Milieu en natuur

Nederland in de ban van de bultrug. Van #JohannesRIP tot #wateenland

Dierenactivist Lenie 't Hart in tranen nadat ze heeft gehoord dat Johannes de bultrug is overleden.
Dierenactivist Lenie 't Hart in tranen nadat ze heeft gehoord dat Johannes de bultrug is overleden. Foto ANP / Catrinus van der Veen

Woensdag, 12 december. Kitesurfer Ruben Lenten ontdekt in de buurt van zandplaat de Razende Bol bij Texel een twaalf meter lange vis. Het is De Bultrug. Vijf dagen later kent iedereen in Nederland dit beroemde beest. De bultrug vult kranten en journaals, en houdt velen in z’n greep - ofwel door zorgen over het lot van het dier, ofwel door ergernis over de emotionele reacties van landgenoten.

Inmiddels is de bultrugaffaire ontaard in beschuldigingen over en weer tussen organisaties, een discussie over de hoeveelheid aandacht voor een dood dier en zelfs een aangifte van bedreiging. Ecomare stapt naar de politie na verschillende tweets waarin staat dat de organisatie ‘zelf maar een spuitje moeten krijgen’. En organisaties willen opheldering over de gang van zaken rond de dood rond Johannes de bultrug; volgens Geert Vons van Sea Shepherd was er sprake van gebrekkige samenwerking en belangenverstrengeling.

Er zijn dan ook heel wat organisaties bij de redding van de bultrug betrokken: KNRM, Ecomare, NIOZ en IMARES. En ook de Kustwacht, de Joost Dourlein Kazerne en SOS Dolfijn zijn gealarmeerd. Greenpeace biedt zijn hulp aan, maar dat is niet nodig. Sea Shepherd en de Zeehondenchreche willen zich maar al te graag ontfermen over het dier, maar mogen dit niet: er is een gebiedsverbod van kracht.

Redden is onmogelijk

Vrijdag werd besloten: redden is onmogelijk. Het dier ligt op een erg moeilijk begaanbare plek, een labyrint van geulen en zandbanken met aanzienlijke getijdenverschillen. De reddingsorganisaties achtten het daarom niet verantwoord om verder te gaan met reddingspogingen. Het dier krijgt een spuitje zodat het rustig in kan slapen, maar het spuitje werkt niet. De bultrug blijft leven.

Oprichter van de Zeehondenchreche Lenie ’t Hart mengt zich in de bultrugaffaire: volgens haar kan het dier nog wel gered worden. Ze vertrouwt de organisaties niet, en zegt dat de gemeente gebruik maakt van “verkeerde experts”. De bultrug is daar volgens haar de dupe van geworden. Ze zoekt zelfs contact met D66-leider Alexander Pechtold om te bewerkstelligen dat het gebiedsverbod wordt opgeheven zodat ze erbij kan om de bultrug te redden.

Twitter avatar Lenie_t_hart Lenie ’t Hart Geweldig dat zoveel groepen nu mee doen om de #bultrug te redden. Een individu dat zo graag wil leven. Wie zijn die harteloze experts? #fb

Maar het mocht niet baten. Vanmorgen overleed Johannes de bultrug. Dierenactivist ’t Hart is de eerste die dit meldt. Ze gebruikt stevige retoriek. “De mensen die hem dood willen hebben gewonnen”.

Twitter avatar Lenie_t_hart Lenie ’t Hart Ooggetuigen melden dat #NIOZ bootje Stern iedereen weghield bij de Bultrug Hij lag toen nog zo dat hij makkelijker gered had kunnen worden

Niet netjes over de dood van het dier te praten als het nog leeft

Al toen het dier nog leefde werd bekend dat het naar Naturalis in Leiden zou gaan, waar de bultrug zou worden onderzocht door wetenschappers. Het skelet van de bultrug wordt tentoongesteld.

Ook dit zorgt voor kritiek. Zo noemt de Partij van de Dieren het “buitengewoon storend” dat er al werd gesproken over tentoonstelling terwijl Johannes nog leefde. Belanghebbenden zoals Naturalis zouden geen rol meer moeten krijgen in besluitvorming rond gestrande dieren, vindt de partij: die horen in de natuur, zodat ze kunnen dienen als voedsel voor andere dieren. Lenie ’t Hart vindt de wetenschappers bij Naturalis “lijkenprikkers”.

Twitter avatar Lenie_t_hart Lenie ’t Hart De lijkenpikkers van #naturalis zijn de #bultrug al aan het ontleden. Ze konden niet wachten. #fb
De overleden bultrug Johannes. Foto ANP / Nico Jankowski

De overleden bultrug Johannes. Foto ANP / Nico JankowskiDe overleden bultrug Johannes. Foto ANP / Nico Jankowski

Meer dan honderd doden elke dag in Syrië, en wij maken ons druk om een bultrug

Beetje overtrokken, die bultruggekte? Veel mensen vinden van wel. Dat we ons in dit kikkerland druk maken om de dood van een dier, dat ook in de natuur kan sterven, terwijl er vrijdag nog 28 mensen zijn vermoord bij een schietpartij en in Syrië nog steeds iedere dag tientallen mensen omkomen, zorgt voor verontwaardiging.

Twitter avatar jaslurink Jan-Allard Slurink Dagelijks gemiddeld 110 doden per dag in Syrië, 26 kleuters/peuters afgeknald in Connecticut, en in NL is ophef om die #bultrug #wateenland
Twitter avatar bertbrussen Bert Brussen BREKEND! Wapenstilstand in Syrië uit respect voor dood Johannes. “We willen laten zien dat we echt groot leed begrijpen” aldus Assad.
Twitter avatar MiesjeB Miesje Bouwman Bultrug gaat voor Sharon Dijksma. #journaal
Twitter avatar chrisklomp Chris Klomp Mooi. Dat kutbeest is eindelijk dood. Over tot de orde van de dag #hoopblubber
Twitter avatar hanslaroes hans laroes Over een paar honderd jaar maken we vml een serie over de Idiote Eeuw ipv de Gouden #dodevis

Een stille tocht voor een bultrug?!

De verbolgenheid is helemaal groot als vanochtend, kort na zijn dood, het gerucht ontstaat dat er een stille tocht wordt gehouden voor Johannes. Wat overigens wordt tegengesproken door natuurorganisatie Sea Shepherd, die de tocht zou organiseren.

Twitter avatar FritzdeRoo Fritz Weet iemand hoe laat d stille tocht voor #bultrug Johannes wordt uitgezonden?Kijk t liever terug als ik het wat meer een plekje heb gegeven.
Twitter avatar WillemBosch Willem Bosch Elton John. Een kaarsje. Een gedicht van een schoolklas uit Woerden. Geen koffie en cake maar lekkere tapas. Zo wilde #bultrug Johannes dat.
Twitter avatar bertbrussen Bert Brussen STILLE TOCHT VOOR JOHANNES! MORGEN UIT RESPECT DE HELE DAG ALLE HARINGKRAMEN DICHT!
Twitter avatar FemkeHalsema Femke Halsema Bultrugvrienden, ik snap dat ’t een emotionele dag is maar willen jullie ajb je snotterende verontwaardiging over iemand anders uitstorten?

Bultrug zorgt voor saamhorigheid

Maar er zijn ook andere geluiden. Sommige mensen vinden het “gewoon heel zielig” dat hij dood is, anderen vinden dat iedereen het recht heeft om een stille tocht te organiseren - en als je niet mee wilt lopen, dan loop je niet mee. En Sander Terphuis schrijft op Joop.nl dat de bultrug “onze redding” is: hij zorgt voor saamhorigheid en medendogen.

“Ineens leek het erop dat we Griekenland vergeten waren. Al die deprimerende cijfers over de werkloosheid en de economische crisis waren voor heel even weggepoetst. Het leek erop alsof de tentenkampen van uitgeprocedeerde asielzoekers bij Malieveld in Den Haag niet waren ontruimd. Een nogal belangrijke Eurotop van deze week kreeg ook ineens minder aandacht. Dat geldt ook voor het pestprotocol voor op scholen. Nee, het was de week van Johannes.”

Twitter avatar Freselijk Frederique Durlacher Nu de bultrug dood is kan er ineens wel een bedrijf hem verplaatsen en zijn skelet vervolgens naar Naturalis. Daar was het om te doen zeker
Twitter avatar Deefjavu Dave Dielissen Mooi filmpje hoe een gestrande walvis in Australië gered werd. Jammer dat dit in Nederland niet mogelijk was. http://t.co/h0WBqmLw #bultrug
Twitter avatar xchaloveya letsbecutetogether? Omg die bultrug is overleden keizielig , echt stom hoor ze moesten beter hun best doen om hem te redden
Twitter avatar Dirmar Dirk Marel als mensen een stille tocht willen dan doen ze dat toch … waarom gek ?? ze vallen jou r toch niet mee lastig ?? #bultrug
Twitter avatar Brittjje Britt Dekker Ik vind het echt zielig voor Johannes de Bultrug :(
Twitter avatar NatashaV Natasha Vieleers ALS IK HET ZIELIG VINDT DAT EEN DIER DOOD IS DAN VINDT IK DAT.
Twitter avatar NatashaV Natasha Vieleers ‘Maar andere dingen zijn zoveel erger’ JA NOU EN.