Het Nederlandse bedrijfsleven lijdt een strop van ruim 18 miljard euro door Europese boekhoudregels voor pensioenen die volgend jaar januari ingaan. De nieuwe regels tasten vooral de vermogenspositie van bedrijven aan.
Dat blijkt uit berekeningen van de Rijksuniversiteit Groningen, die de grootste 75 bedrijven onderzocht. Door de nieuwe regels zijn bedrijven verplicht om papieren winsten en verliezen op pensioenregelingen direct in het eigen vermogen te verwerken. Nu mogen deze mee- en tegenvallers als gevolg van langer levende werknemers of gewijzigde rente nog over een langere periode worden uitgesmeerd.
Ook mogen bedrijven bij hun pensioenkosten niet meer rekening houden met de verwachte beleggingsrendementen, maar moeten ze een schatting van een actueel rentetarief maken. Hierdoor hebben bedrijven soms een hogere en soms een lagere winst.
Buffer van ondernemingen wordt aangetast
Ralph ter Hoeven, hoogleraar externe verslaggeving en partner bij accountantskantoor Deloitte, onderzocht de gevolgen van de nieuwe maatregels voor de ondernemingen op het Damrak. Ter Hoeven komt tot de conclusie dat driekwart van de onderzochte ondernemingen met nog niet verwerkte verliezen te maken krijgt, die leiden tot een eenmalige tegenvaller van in totaal bijna 20 miljard euro, en van ruim 18 miljard voor de 25 grootste ondernemingen.
De gevolgen kunnen stevig zijn. Bij zes ondernemingen verwacht Ter Hoeven, zal de buffer van het eigen vermogen met meer dan 10 procent afnemen. Pensioendeskundige Gerhard Veluwenkamp van adviesbureau Towers Watson:
“Veel pensioenfondsen staan onder water. Dit zie je nog niet altijd goed in de jaarrekening van de bedrijven terug.”
Toename pensioenkosten raakt ook Philips
Philips maakte deze week bekend dat de nieuwe manier van rapporteren eveneens gevolgen kan hebben voor de dagelijkse bedrijfsvoering. Het concern schrapt 2.200 banen, onder meer om tegenvallers als gevolg van deze nieuwe pensioenregels op te vangen. Een woordvoerder spreekt van “een aanzienlijke toename van de pensioenkosten”, ook al heeft de nieuwe boekhoudregel geen invloed op de premies die Philips voor zijn werknemers aan zijn pensioenfonds afdraagt.
De Autoriteit Financiële Markten heeft ondernemingen onlangs al gewaarschuwd dat ze de buitenwereld beter moeten informeren over de gevolgen van de nieuwe boekhoudregels. De toezichthouder maakte in juni bekend dat tweederde van de 69 ondernemingen die de AFM onderzocht, onvoldoende inzicht gaf in de financiële gevolgen hiervan.