Een Syrische opstandeling die een tank opblaast in Deir al-Zor en een explosie die een begrafenisstoet in Zamalka uiteenrijt. Dagelijks verschijnen op YouTube en andere videosites tientallen video’s van het geweld in Syrië. Hoe moeten we al die ongefilterde beelden plaatsen? Watching Syria’s War van The New York Times probeert duidelijkheid te scheppen.
Op de website Watching Syria’s War valt meteen op bij de artikelen dat er bij staat wat er bekend is van het beeldmateriaal en, belangrijker nog, wat niet.
Neem de begrafenisstoet in Zamalka. Daar wordt uitgelegd dat het filmpje tegelijkertijd verscheen met ander beeldmateriaal dat de ontploffing leek te bevestigen en dat ook persbureau Associated Press berichtte over de ontploffing aan de hand van gesprekken met activisten. Maar, staat er naast te lezen, de oorzaak van de ontploffing is onbekend. Of het een autobom was of een mortieraanslag is onduidelijk.
Video’s niet presenteren als feit, maar wel zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid
Volgens projectleider van Watching Syria’s War, journalist J. David Goodman die ook het nieuwsblog The Lede beheert, moet de site een interactief verhaal vertellen van de gebeurtenissen in Syrië. Maar dan zonder elke video te presenteren als feit en wel zo dicht mogelijk bij de waarheid.
In een interview met Techpresident licht Goodman het project toe. Goodman:
“Wij [The New York Times] bekijken al lange tijd de video’s uit Syrië. Ik maakte er al een paar blogposts over bij The Lede en ondertussen was de grafische redactie bezig met het bedenken van een manier om de gevechten in het land in kaart te brengen. Zij wilden een interactief verhaal op het web om te laten zien aan de lezers dat The New York Times erboven op zat, maar er was veel te veel informatie om het goed te verslaan.”
Context geven en discussie uitlokken
Volgens Goodman is Watching Syria’s War een manier om enerzijds te laten zien dat zijn bedrijf bovenop het nieuws zit, anderzijds om duidelijkheid te scheppen in de brij van video’s die ook als propaganda kunnen dienen in het Syrische conflict. Goodman:
“Voor mij was het belangrijkste punt dat we niet elke video als feitelijk presenteren. Zelfs als we geloven dat de beelden kloppen, dan willen we onze lezers nog duidelijk maken dat wij de video niet hebben gemaakt en dat we er geen verantwoordelijkheid voor kunnen nemen. Natuurlijk worden de video’s door mensen [in Syrië] gepresenteerd die een bepaalde kijk hebben op het conflict - een agenda. Dus daarom presenteren wij context en leggen we uit dat we niet voor 100 procent kunnen zeggen dat het allemaal klopt. Zodra we een post hebben, sturen we een tweet uit. Het doel is dat er een discussie ontstaat over deze video’s.”
‘Zien is niet meteen weten wat er aan de hand is’
Maar is het simpelweg tonen van (deels) niet volledig verifieerde beelden wel verantwoord? Volgens Goodman vervangt deze manier niet de journalistieke methode van verslaggeving ter plekke. Maar is het laten zien ervan wel een essentieel deel van het verhaal van de Syrische opstand zoals dat op internet verteld kan worden. Hij benadrukt dat “zien niet noodzakelijkerwijs weergeeft wat er aan de hand is”.
Daarom probeert Watching Syria’s War wel zoveel mogelijk om te gaan met betrouwbare bronnen en zoveel mogelijk contact te zoeken met mensen die beelden aanbieden op sociale media. Goodman:
“De betrouwbaarheid van een bron is gebaseerd op reputatie. [Op Twitter] kan je alleen weten wat iemand anders je wilt vertellen. Wij bouwen verder op de bronnen die we al hebben [...] We kijken ook naar de transparantie van bronnen. Komen ze echt vandaan waar ze zeggen vandaan te komen? [...] Veel mensen die twitteren over Syrië zitten daar niet. Hoe dichter mensen zijn bij de ‘actie’ hoe geloofwaardiger zij zijn [...] ik probeer mijn professionele afstand en scepticisme te bewaren. Dat is volgens mij nodig. De mensen die betrokken zijn bij dit conflict zitten in een intense omgeving [...] Wij zitten daar niet in en ik kan me alleen maar voorstellen hoe intens het moet zijn. Dus ik neem ze niet kwalijk dat zij emtioneel reageren, maar wij moeten wel accurate informatie krijgen.”
Watching Syria’s War is niet alleen met het proberen te duiden van video’s uit Syrië. YouTube richtte eind mei ook al het Human Rights Channel op. Hier worden beelden van activisten en burgerjournalisten uit de hele wereld voorzien van context. Die wordt weergegeven in een aparte balk onder elke video.