Antidepressiva voortaan alleen nog bij ernstig lijden

Huisartsen zouden alleen nog antidepressiva moeten voorschrijven aan mensen met een zware depressie die ernstig lijden en niet meer kunnen functioneren. De patiënten moeten zelf bovendien liever medicijnen willen dan korte psychotherapie.

Dat staat in de nieuwe Standaard Depressie van het Nederlands Huisartsen Genootschap, de wetenschappelijke vereniging van huisartsen, zo meldt NRC Handelsblad vanmiddag. Volgens deze gezaghebbende richtlijn moeten huisartsen mensen met lichtere klachten voortaan uitleggen dat de meeste depressies vanzelf overgaan. Ze moeten adviezen geven als: op tijd naar bed gaan en opstaan, niet stoppen met werken, meer bewegen, bijvoorbeeld hardlopen onder begeleiding. Daarnaast adviseert de nieuwe richtlijn een korte internettherapie of een cursus probleemoplossen.

Depressie kost jaarlijks 1,6 miljard euro

Ruim een miljoen Nederlanders slikken antidepressiva. Depressie kost jaarlijks aan zorg en ziekteverzuim naar schatting 1,6 miljard euro, rekende het Trimbos Instituut voor geestelijke gezondheidszorg voor. Huisartsen behandelen de overgrote meerderheid van depressies. Meestal betreft het lichte depressies waarvoor pillen niet helpen, zo is bekend uit onderzoek. Toch wordt ruim 80 procent van de antidepressiva voorgeschreven door huisartsen, en dat wordt steeds meer. Psychiaters klagen al jaren dat huisartsen te gemakkelijk antidepressiva voorschrijven.

De nieuwe standaard maakt onderscheid tussen ‘depressie’ en ‘depressieve klachten’. Depressie is de klassieke stoornis volgens de criteria van het psychiatrische handboek DSM IV. Bij ‘depressieve klachten’ heeft een patiënt maar een paar van de in dat handboek genoemde symptomen, als somberheid, moeheid en concentratieverlies.

‘Goed dat huisartsen dit onderscheid maken’

De term ‘depressieve klachten’ is nieuw. Hij komt niet voor in de enkele jaren geleden verschenen ‘multidisciplinaire richtlijn depressie’, bedoeld voor alle geledingen van de gezondheidszorg en de basis voor de huisartsenrichtlijn. “Wij hebben het toegevoegd omdat we het als huisartsen veel zien”, zegt huisarts Mariëlle van Avendonk van het NHG, een van de opstellers van de nieuwe standaard. Psychiater Aartjan Beekman vindt het goed dat huisartsen dit onderscheid maken. “Ik ben daar erg voor. Het kan helpen om het onnodig voorschrijven van medicijnen te voorkomen.”

Lees later vanmiddag meer in het achtergrondverhaal ‘Eén miljoen Nederlanders slikken antidepressiva. En dat is veel’ in NRC Handelsblad (ook via onze digitale editie).