Facebook gaat vandaag naar de beurs. Wat gaat het alle partijen opleveren?

Facebook gaat naar de beurs. Ergens vandaag zal het aandeel zich aansluiten bij de Nasdaq, om daar maximaal 18,4 miljard dollar op te halen. Het is de vraag of Facebook, de aandeelhouders en de gebruikers er beter van worden, want daar wordt volop aan getwijfeld.

Eerst de cijfers. Daar heeft nrc.next vandaag een overzicht van. Volgens de prospectus van Facebook - een beursgenoteerd bedrijf is wettelijk verplicht hierin alle relevantie informatie te vermelden - heeft de site ruim 900 miljoen unieke bezoekers per maand. De omzet steeg van 777 miljoen dollar (2009) via 1,9 miljard (2010) naar 3,7 miljard (vorig jaar). In die periode was de winst per jaar respectievelijk 229 miljoen, 606 miljoen en 1 miljard. Het sociale netwerk is voor 82 procent afhankelijk van advertenties.

Vandaag gaan 421 miljoen Facebook-aandelen in de verkoop, voor een prijs van 38 dollar per stuk. De maximumprijs is vastgesteld op 45 dollar. De totale waarde wordt daarmee gewaardeerd op maximaal 104 miljard. Facebook blijft met dat bedrag achter op de beursgang van Visa en General Motors, maar het overtreft wel Citigroup, McDonald’s en Yahoo. De op twee na grootste beursgang in de geschiedenis dus.

Wat levert het Facebook op?

Ongeveer een vijfde van het totaalkapitaal van het bedrijf gaat in de verkoop via de 421 miljoen aandelen. Daarmee wil Facebook zo’n 16 miljard dollar ophalen. Banken hebben de optie extra aandelen te kopen na de beursgang - als dat gebeurt, wordt het 18,4 miljard.

Maar om de miljarden is het Facebook niet te doen, schreef technologieredacteur Marc Hijink in NRC Handelsblad na de bekendmaking van de beursgang:

“Van Zuckerberg had de hele beursgang niet gehoeven, zijn bedrijf maakt winst en heeft geld genoeg. Maar hij stond onder druk van de honderden vroege investeerders die graag willen cashen.”

Het verlangen naar ‘cashen’ geldt ook voor werknemers, schreef technologiewebsite CNET. Bovendien, voegen ze eraan toe, is Facebook als beursgenoteerd bedrijf krachtiger en is het geld wel degelijk welkom in de ‘clash of the titans’ met concurrenten Google, Amazon, Apple en Microsoft.

Wat levert het de aandeelhouder op?

Nou, als het goed gaat, geld. Facebook groeit als kool en is dus aantrekkelijk voor beleggers. Maar gaat Facebook nog zoveel meer winst binnenhalen dan het nu doet? Daar wordt aan getwijfeld. Digitale advertenties zullen weliswaar een groter aandeel krijgen op de totale advertentiemarkt (nu is het 12 procent, in 2015 naar verwachting 16 procent), maar hoeveel vertrouwen is er in adverteren via Facebook? Heb jij wel eens op een advertentie geklikt terwijl je over Facebook surfte? Zo’n 44 procent deed dat nog nooit. Veel anderen slechts zelden. General Motors kondigde afgelopen dinsdag aan te stoppen met Facebook-advertenties; het was niet effectief genoeg.

Daar komt bij dat Facebook en mobiel nog altijd niet goed samengaan: de apps voor iPhone en iPad zijn sloom en gebrekkig, en advertenties via de mobiele app bestaan pas sinds maart van dit jaar. Dat een andere partij snel een bedreiging kan vormen, liet Instagram zien. Deze foto-applicatie speelde in op een tekortkoming en maakte mobiel foto’s delen wél makkelijk en aantrekkelijk. Instagram werd onlangs daarom maar gekocht door Facebook voor 1 miljard dollar.

Technologieblog Mashable legt vandaag uit waarom je (nog) geen Facebook-aandeel zou moeten kopen. “Aandelen bij de beursgang meteen kopen is, helemaal wanneer ze zo gehyped zijn, zelden een goed idee.”

Uiteraard zullen er ook instappers van het eerste uur zijn die een Facebook-aandeel kopen als hebbedingetje, zoals ze ook de nieuwe iPhone of iPad als eerste willen hebben. Maar, zegt investeringsmanager Daniël Legro in nrc.next, die kijken niet naar het verdienmodel. Als te veel beleggers dat doen, drijven ze de prijs op terwijl er geen rationele gedachte achter zit.

Wat levert het de gebruiker op?

Vooral meer ergernissen, zo is de voorspelling vanuit meerdere hoeken. De prospectus vermeldt dat er meer gesponsorde inhoud zal verschijnen op het sociale netwerk. Dat is logisch, want de aandeelhouders verwachten meer omzet en meer winst van Facebook. Facebook is daarvoor voor 82 procent afhankelijk van advertenties.

Maarten Reijnders schrijft vandaag op Bright.nl dat dat voor beide partijen (Facebook en de gebruikers) slecht kan uitpakken. Het netwerk moet namelijk meer advertentieruimte gaan verkopen - hoe doen ze dat?

“Bijvoorbeeld door gebruikers méér opdringerige advertenties voor te schotelen. Op de mobiel (al zijn mobiele advertenties nog lang niet zo lucratief als die voor het web) en op de website zelf. De gemiddelde Facebooker zal daar niet bepaald blij van worden.”

Maar wie weet behoren de pijnpunten van Facebook, waarbij het ongevraagd gegevens richting adverteerders lekt of privacy-instellingen nodeloos moeilijk maakt, binnenkort wel tot het verleden. Beleggers willen geen vervelende verrassingen met privacyschandalen, dus Zuckerberg zal voorzichtiger moeten zijn. Hijink schreef daarover:

“Als de beursgang betekent dat Facebook transparanter wordt, en makkelijker is aan te passen aan de wensen van de gebruiker, is dat pure winst. Als Facebook onder druk van beleggers verandert in een advertentiefuik, zullen gebruikers afhaken. Maar dat risico hangt alle sociale netwerken boven het hoofd.”