Boekgroothandel Libridis failliet - ‘mensen besteden hun tijd anders’

Een nieuwe klap voor de boekenbranche: boekgroothandel Libridis heeft faillissement aangevraagd. Boekhandels zitten met lege plekken en uitgevers met niet-betaalde rekeningen. De boekenverkoop in de fysieke winkels loopt terug. Bol.com en ontlezing worden aangedragen als redenen voor de malaise.

Libridis: boekgroothandel sinds 1946

Groothandel Libridis (een groot magazijn in Sittard en in St. Niklaas, en verkoopkantoren in Houten en St. Niklaas) kocht boeken in bij uitgevers en leverde aan voornamelijk kleinere boekhandels en andere winkels in Nederland en Vlaanderen. Het personeel, zo’n 225 mensen, werd gisteren bij elkaar geroepen om op de hoogte te worden gesteld.

Het bedrijf ontstond in 1946 en was van cruciaal belang was zowel voor boekhandels en uitgevers, schrijft Boekblad, het vakblad voor boekhandel, uitgeverij, auteurs en bibliotheek, vandaag. Onder de Libridis Groep vielen de bv’s Scholtens, Denis en Nilsson & Lamm.

Rekeningen werden al even niet meer betaald

Het hing al in de lucht. Sinds begin mei gingen de geruchten over het aanstaande omvallen van Libridis rond. De Vereniging van Zelfstandige Uitgevers (VZU) adviseerde hun leden recent om geen boeken meer te leveren aan de groothandel en de daar liggende voorraad terug te halen. Uitgeverijen ontvingen al maanden geen geld meer omdat Libridis rekeningen niet kon betalen. Samenwerking met het Centraal Boekhuis te Culemborg, de andere grote Nederlandse boekgroothandel, ketste af.

Wat de verhouding precies was tussen Centraal Boekhuis en Libridis, is onduidelijk. Wel zitten veel boekwinkels nu met lege plekken en zijn ze genoodzaakt snel over te stappen op het Centraal Boekhuis voor nieuwe leveringen.

Libridis beleverde ongeveer duizend boekwinkels, zegt Lucie Vermij, hoofdredacteur van Boekblad:

“En daarnaast aan Primera, ECI, Albert Heijn, Ikea en Wehkamp. Zevenhonderd boekhandels lieten zich beleveren op grond van het ‘DNA-profiel’. In tegenstelling tot het Centraal Boekhuis stelde Libridis het assortiment samen voor die winkels: ze selecteerden het soort boeken dat nodig was wanneer de winkel zelf de kennis van de boekenmarkt ontbeerde.”

Zoveelste teken dat de branche in de problemen zit

Het faillisement van Libridis werd afgekondigd na een voor de boekenbranche dramatisch verlopen week: in de eerste week van mei boekte de branche een omzetdaling van 33,6 procent ten opzichte van vorig jaar. En het was niet het eerste slechte nieuws dit jaar: begin april werden de winkels van Selexyz ternauwernood gered door een overname door ProCures. Een samenvoeging met de tweedehandswinkels van De Slegte moet de formule weer boven water krijgen.

Volgens Vermij van Boekblad is er geen eenduidig beeld van hoe de boekenbranche er nu voor staat.

“Selexyz is gered, dat is fijn. Maar veel boekhandels hebben problemen, een paar vallen om. En toch: er zijn ook winkels die het erg goed doen en de nieuwe eigenaar van Selexyz heeft grote plannen - je kunt niet zeggen dat de hele branche in de penarie zit.”

‘Internet is grootste bedreiging voor fysieke boekhandel’

Als het over de problemen in de branche gaat, komen vaak meerdere redenen naar voren. De economische crisis, ontlezing, e-books, maar vooral de concurrentie van internetboekhandels als bol.com. Vermij daarover:

“Ik denk dat vooral dat laatste voor de problemen bij fysieke boekhandels zorgt. E-books zijn op dit moment goed voor 1,5 procent van de markt, dus daar zit het ’m niet in. In de Verenigde Staten en Engeland is het veel populairder, maar het is niet te zeggen of en wanneer wij die ontwikkeling volgen. Dat ligt ook aan het beperkte assortiment e-books. Volgens marktonderzoeker GFK wil 42 procent van de mensen met een tablet er graag boeken op lezen, maar het aanbod is er niet naar.”

Volgens Timo Boezeman, digitaal uitgever bij Arbeiderspers / A.W. Bruna, ligt het percentage ebooklezers inmiddels wel hoger:

boezeman Timo Boezeman Gemeten over alle genres in de markt komt 2,4 procent van de algemene boekenomzet in het eerste kwartaal van 2012 uit e-boeken. Bron: GfK 15 mei 2012 @ 14:41

Volgen

boezeman Timo Boezeman Ruim 80% van de e-boekenomzet wordt behaald door de fictietitels, non-fictietitels zijn samen goed voor 14% en 4% komt uit kinderboeken. GfK 15 mei 2012 @ 14:41

Volgen

Maar ook ontlezing is een vaak aangedragen reden. Vermij: “Mensen besteden hun tijd anders. Het boek heeft concurrentie van allerlei andere soorten vermaak - vooral van de tablets en smartphones.”