Te koop: ‘De Schreeuw’ van Munch. Hoor ik daar 80 miljoen?

Het is een schilderij in dezelfde categorie als ‘Mona Lisa’, ‘Guernica’ en ‘Zonnebloemen’. Vanavond gaat ‘De Schreeuw’ van Edvard Munch onder de hamer bij Sotheby’s. Het veilinghuis mikt op tachtig miljoen dollar.

UPDATE: Bij de veiling bracht het schilderij liefst 120 miljoen dollar op; een recordbedrag.

Daarmee zou het werk net buiten de toptien van duurst geveilde kunstwerken belanden, schrijft Hans den Hertog Jager vandaag in NRC Handelsblad. Er zijn redenen aan te wijzen waarom er zo’n dikke portemonnee voor getrokken moet worden, al valt er ook wel wat af te dingen op de iconische status van dit specifieke exemplaar.

StephenAtHome Stephen Colbert Edvard Munch’s “The Scream” could fetch $150 million at auction on Wednesday. Though if you want the frame, it’s an extra 40 bucks. 1 mei 2012 @ 15:13

Volgen

Waarom zo veel geld?

‘De Schreeuw’, een psychisch zelfportret (en het meest aangrijpende werk) van Munch, bevat een beeld dat overal terugkomt. De spookachtige figuur die staande op een brug meekronkelt met het expressionistische landschap om hem heen werd vereeuwigd in spotprenten, pastiches en graffiti-uitingen en op t-shirts, mokken en iPhone-hoesjes.

Een klassieker wordt gemaakt door verhalen, schrijft Den Hartog Jager, en die zijn er over ‘De Schreeuw’: een van de vier versies werd in 2004 gestolen en pas twee jaar later na een grootscheepse zoektocht teruggevonden. Het droeg alleen maar bij aan de status van het schilderij.

Bovendien hoopt Sotheby’s op een self-fulfilling prophecy. Den Hartog Jager:

“De nieuwe eigenaar zal uit de hype ongetwijfeld klinkende munt weten te slaan. De huidige eigenaar, de Noorse zakenman Peter Olsen die het werk erfde van zijn vader Thomas, vriend en mecenas van Munch, zal het met genoegen aanzien.”

Waarom niet?

Toch zijn er ook redenen om de veiling van vannacht (het begint om 19.00 uur in New York, 1.00 uur bij ons) wat te nuanceren. Den Hartog Jager noemt er twee:

“Zo is deze Schreeuw niet dé Schreeuw, maar de derde versie (uit 1895) van vier die Munch in verschillende fases van zijn carrière maakte. De eerste, uit 1893, een schilderij in tempera dat als het origineel wordt beschouwd, hangt in de Nasjonalgalleriet in Oslo. Twee andere versies, een pastel en nog een tempera, zijn in het bezit van het Munch Museum in dezelfde stad.”

“Ook het feit dat de schreeuw van Sotheby’s is uitgevoerd in pastel (een medium met een lagere status dan olieverf of tempera) zou niet in het voordeel moeten pleiten.”

Maar dat Sotheby’s de vraagprijs vooraf al zo hoog zet, is al met al niet vreemd. Iedereen kent ‘De Schreeuw’: het is niet zozeer een kunstwerk als wel een merknaam. Wie de krijttekening van 79 bij 59 centimeter vannacht koopt, zal daarom welvarend ten tonele moeten verschijnen.