Geen zorg voor agressieve patiënten. Dat is de boodschap van het kabinet aan het toenemende aantal mensen dat hun dokter bedreigt of aanvalt. Vandaag presenteerden de bewindslieden van Volksgezondheid, Justitie en Binnenlandse Zaken – samen met de sociale partners – het Actieplan Veilig werken in de Zorg. Daarin wordt 6,4 miljoen euro uitgetrokken, onder meer om werknemers weerbaarder te maken. Zij krijgen scholing met dat doel, zegt minister Edith Schippers (Volksgezondheid, VVD).
Volgens het plan mogen zorgverleners in extreme gevallen patiënten hulp weigeren. Wanneer?
Schippers: „Soms komen hulpverleners in heel bedreigende situaties. Zij moeten grenzen stellen. Als een patiënt dringend hulp nodig heeft, ligt de grens ver weg. Maar als een dronkenlap met een snee in zijn vinger agressief wordt, moet een zorgverlener die grens veel sneller trekken. Dan is het tijd om te zeggen: ga eerst uw roes maar uitslapen. Dat moet de zorgverlener inschatten. In ons plan staat dat werkgevers en werknemers met elkaar gaan bespreken waar hun grenzen liggen.”
Vaak zijn het mensen met psychische of verslavingsproblemen. Hoe rijmt dit plan met de zorg die mensen moeten krijgen?
„Ontoelaatbaar gedrag komt inderdaad relatief vaak voor in de geestelijke gezondheidszorg. Ook de spoedeisende hulp heeft er last van. Daar komen soms heel agressieve mensen met pillen en drank op. Wij vinden het belangrijk dat er hulpverleners zijn die daar willen werken. Als zij klappen krijgen, heeft dat een enorme impact op ze. Patiënten hebben niet alleen rechten, ze moeten zich ook gedragen. Doen ze dat niet, dan moeten ze ergens anders zorg regelen. Als ze die vinden, zijn ze meestal weer afgekoeld.”
U wilt dat de politie aangiftes serieus oppakt. Gebeurt dat niet?
„Dat moet beter. Het probleem is dat de politie tegen zorgverleners zegt: het zijn toch patiënten, dit is toch jouw vak? Dat is de verkeerde reactie. Wij willen ook dat werkgevers aangifte doen voor werknemers die dat niet durven. Zij moeten de schade verhalen op de patiënt.
„Het zijn overigens vaak ook de omstanders die trammelant maken. Die moeten uit het ziekenhuis worden gezet. En als opgefokte omstanders ambulancemedewerkers bedreigen omdat zij laat zouden zijn gekomen, moet de politie ingrijpen. We hebben afgesproken dat justitie eerder snelrecht zal inzetten.”
Hoe vaak komt agressie in de zorg voor?
„Veel te vaak. In 2010 had 21,5 procent van de zorgwerknemers te maken met lichamelijk geweld van patiënten. Laatst was ik bij een psychiatrische crisisopvang. Ik kreeg daar tal van voorbeelden. Zo had een patiënt net een zorgverlener met een toetsenbord op het hoofd geslagen. Het zijn niet alleen werknemers die met agressie te maken krijgen, ik hoor ook vaak dat andere patiënten worden aangevallen.”