Worden we toch nog wereldkampioen?

Nooit werd Oranje wereldkampioen. In 1974, 1978 en in 2010 was het verliezend finalist. Het dichtst bij de wereldtitel was het Nederlands elftal in 1978, toen Rob Rensenbrink de bal in de finale tegen Argentinië vlak voor tijd bij een 1-1 stand tegen de paal schoot.

Bijna 34 jaar later lijkt Oranje alsnog aanspraak te kunnen maken op de wereldtitel. Er is weer – en nu nog grotere – ophef in Argentinië over mogelijke omkoping van het met 6-0 gewonnen groepsduel tegen het uitgeschakelde Peru. Het gastland moest met minimaal 4-0 winnen om zich ten koste van Brazilië op doelsaldo te plaatsen voor de finale tegen Oranje. Meest hardnekkige complottheorie: in ruil voor een scheepslading met 35.000 ton graan zouden de al Peruanen het duel met opzet hebben verloren (zie inzet).

The rest is history. In de finale versloeg Argentinië het Nederlands elftal met 3-1, na verlenging. „Toen was het al zo goed als zeker dat het duel tussen Argentinië en Peru verkocht was”, zegt oud-international Johnny Rep in een telefonische reactie. „Wij hielden rekening met de finale tegen Brazilië, dat een beter doelsaldo had. Toen won Argentinië met 6-0.”

‘Wereldkampioenschap van 1978 twijfelachtig’, kopte de Argentijnse nieuwswebsite Ultima hora gisteren. Aanleiding zijn de verklaringen van de Peruaanse ex-senator Genaro Ledesma Izquieta tijdens het proces tegen de voormalige Peruaanse legerleider Francisco Bermudez in het Argentijnse Buenos Aires.

Bermudez zou dertien Peruaanse burgers – onder wie Izquieta – illegaal naar Argentinië hebben laten vervoeren als onderdeel van Plan Condor, een samenwerking tussen de dictaturen in Zuid-Amerika om elkaars dissidenten te laten verdwijnen.

Volgens Ledesma wilde de Argentijnse dictator Videla de dissidenten alleen opvangen onder voorwaarden. „Videla wilde de wereldbeker winnen om het slechte imago van Argentinië in de wereld te verbeteren”, stelde Ledesma. „Dus accepteerde hij de groep dissidenten alleen als Peru met de gewenste cijfers zou verliezen van Argentinië.”

De verklaring die Ledesma onder ede uitsprak, maakte een golf speculaties los. Zo berichten media in Zuid-Amerika dat wereldvoetbalbond FIFA een onderzoek heeft ingesteld naar de wedstrijd. Een FIFA-woordvoerder: „We weten niet waar de speculaties vandaan komen. FIFA is geen onderzoek gestart en kan geen commentaar leveren op deze geruchten”, aldus de woordvoerder.

Op het WK van 1978 volgde na de eerste groepsfase een tweede groepsfase. Brazilië was de concurrent van Argentinië. De Brazilianen hadden hun drie groepsduels al gespeeld en een beter doelsaldo. Het Argentijnse organisatiecomité had de aanvangstijd van het slotduel van Argentinië aangepast, zodat de spelers op de hoogte waren van de uitslag van Brazilië-Polen (3-1). Zo wisten de Argentijnen dat ze met vier doelpunten verschil van Peru moesten winnen.

Het WK was ook in Nederland op voorhand omstreden. Oranje was voor het WK in 1978 als een dief in de nacht door de achterdeur van Schiphol naar Argentinië vertrokken om actievoerders van het lijf te houden. Gevoed door de actie Bloed aan de Paal van de cabaretiers Freek de Jonge en Bram Vermeulen vonden veel Nederlanders dat Oranje niet moest voetballen in een land met een dictatoriaal regime. Videla had in 1976 een coup gepleegd. Hij liet politieke tegenstanders oppakken en verdwijnen. De FIFA had Argentinië al in de jaren zestig aangewezen als organiserend land. De KNVB wilde niets van een boycot weten. Johan Cruijff bleef om privéredenen thuis.

De Oranje-spelers merkten in Argentinië dat het gastland wilde scoren met het WK. Het toernooi was pas een paar dagen bezig toen aanvoerder Ruud Krol werd geconfronteerd met een Argentijnse sportkrant waarin hij in een brief aan zijn dochter lovend over het land sprak. „Dat was pure propaganda. Ik dacht: ‘Wat is dit?’ Ik had met geen journalist gesproken”, zei Krol in deze krant.

Krol herinnerende zich ook de vijandelijke sfeer op de finaledag. „Overal militairen met geweren. De busrit voor de finale zal ik nooit vergeten. De chauffeur nam opeens een andere route en we kwamen muurvast te staan in een dorp. Van alle kanten begonnen mensen tegen de bus te beuken. „Argentina! Argentina! Argentina!”, schreeuwden ze.”

Rob Rensenbrink, de man die de bal tegen de paal schoot, zegt vanmorgen: „Als ze bewijzen vinden, moet Peru gestraft worden. Die hebben zich laten aankopen. De Argentijnse spelers hebben er volgens mij niets mee te maken.”

Ook oud-ploeggenoot Johhny Rep hoeft niet zo nodig gehuldigd te worden. „Dat er toen gesjoemeld is, is voor mij zo klaar als een klontje”, zegt Rep. „Maar je bent pas echt wereldkampioen als je zelf hebt gewonnen, en wij hebben de finale verloren.”