Nieuwste stap in liberalisering: ziekenhuizen mogen winst gaan uitkeren

Ziekenhuizen kunnen een aantrekkelijke investering worden voor investeringsmaatschappijen, pensioenfondsen of zelfs buitenlandse zorgbedrijven. Dat is het gevolg van een wetsvoorstel dat minister Schippers (Volksgezondheid, VVD) naar verwachting morgen naar de Tweede Kamer stuurt.

Het wetsvoorstel bepaalt dat ziekenhuizen voortaan winst mogen uitkeren. Nu is dat niet toegestaan. Bedoeling van de wet is dat ziekenhuizen extern kapitaal gaan aantrekken.

Nieuwste stap in liberalisering van de ziekenhuiszorg

De wet is de nieuwste stap in de liberalisering van de ziekenhuiszorg. De ziekenhuiswereld heeft er lang op gewacht. Ziekenhuizen moeten sinds 2006 steeds meer hun eigen geld verdienen en worden minder geholpen door de overheid. Daarom is “het logisch dat ze ook zelf kiezen hoe ze aan geld komen”, zegt Schippers. Voor de acht academische ziekenhuizen, die onderzoek doen, blijft het verboden winst uit te keren.

De zorg moet meer een open markt worden, vinden het kabinet en voorstanders van de wet. Zij zijn dan ook enthousiast. De bedrijven in de zorgmarkt – zo’n 90 ziekenhuizen en 270 zelfstandige klinieken – kunnen niet hard genoeg vernieuwen, zegt Schippers, want banken lenen hen nog maar mondjesmaat geld. “Ze zitten voortdurend krap.” Private beleggers moeten dus inspringen, zo vindt de minister.

‘Zorg is sterk groeiende markt, daarom een interessante investering’

Dat zullen ze ook doen, verwacht Schippers. Ze baseert dat op onderzoek dat de ziekenhuizen zelf hebben laten doen. Als mogelijke partijen die kunnen investeren denkt de bewindsvrouw aan pensioenfondsen, investeringsmaatschappijen van familiebedrijven of buitenlandse zorgbedrijven. De zorg is een sterk groeiende markt en kan dus een interessante investering zijn, hoopt Schippers. In zes jaar stegen de uitgaven aan ziekenhuispatiënten met 20 procent tot 20 miljard euro vorig jaar.

Agressieve investeringsmaatschappijen niet welkom

Niet alle aandeelhouders zijn welkom. Agressieve investeringsmaatschappijen (“sprinkhanen”, volgens Schippers) bijvoorbeeld niet. De wet stelt eisen aan de winstuitkering om dit soort bedrijven te weren: pas na drie jaar mag de aandeelhouder winst ontvangen.

Om zwakke ziekenhuizen tegen zichzelf te beschermen, mag een ziekenhuis pas winst uitkeren na een kwaliteitstoets van de inspectie. Ook schrijft de wet voor dat de financiële reserves van het ziekenhuis in orde moeten zijn.

‘Dokter blijft de baas in de spreekkamer’

Belangrijk voor aandeelhouders is dat ze in deze wet ook ‘zeggenschap’ krijgen over het ziekenhuisbeleid. Dat is volgens Schippers logisch:

“In de spreekkamer blijft de dokter de baas, maar investeerders zullen kritisch kijken naar doelmatigheid van het bedrijf. Wordt er efficiënt gewerkt? Zo niet, dan zullen ze er niet in investeren.”

Op termijn kan het voorkomen dat aandeelhouders eisen dat het ziekenhuis bepaalde behandelingen afstoot, omdat die onder de maat zijn. “Dat is niet erg want andere ziekenhuizen zullen die behandeling dan weer beter en efficiënter doen”, aldus Schippers.

“Ik ben ervan overtuigd dat de patiënt hierdoor betere service en zorg krijgt. Als dat niet gebeurt, krijgt het ziekenhuis een slecht imago en dat wil niemand.”