Zuid-Afrikaanse poster bewijst: naakt en interraciaal ligt nog altijd gevoelig

Je zou zeggen: een poster met een interraciaal stel hoeft anno 2012 geen controverse meer op te roepen. Toch heeft deze Zuid-Afrikaanse poster met een blanke man en een zwarte vrouw, beiden naakt, het voor elkaar.

Immers, als het om het interraciale beeld en de naaktheid gaat: Benetton ging in 1989 op beide vlakken al verder dan bovenstaande poster van de jongerenafdeling van de Democratische Alliantie, Zuid-Afrika’s grootste oppositiepartij. Bij Benetton kreeg een blanke baby borstvoeding van een zwarte vrouw. De naaktheid op de poster van de jongerenafdeling, DOSA, wordt nog verstopt achter een blauw tekstvak. Daarop de tekst “in ONZE toekomst hoef je geen twee keer te kijken.” Anders gezegd: dat deze twee mensen elkaar innig omhelzen, hoeft wat ons betreft niet te verbazen.

‘Waarom geen kleren aan?’

Maar in Zuid-Afrika ligt het geportretteerde gevoelig. De foto verscheen op Facebook en kreeg daar honderden reacties. De overwegend conservatieve Zuid-Afrikanen, wit én zwart, nemen aanstoot aan de naaktheid. Een vrouw vraagt zich af hoe ze “het bloot en wat de mensen op de poster doen moet uitleggen aan haar kinderen”. Veel te seksueel, valt een ander haar bij. “Waarom houden ze niet gewoon, met kleren aan, elkaars handen vast?”

Waar komen die sentimenten vandaan? Daarvoor moet je de Zuid-Afrikaanse geschiedenis induiken, schrijft onze correspondent daar, Peter Vermaas, vandaag in NRC Handelsblad.

“Niet alleen gemengde relaties, ook pornografie en publiek naakt waren tijdens de apartheid onder de knoet van de almachtige Nederduits Gereformeerde Kerken ten strengste verboden. Tegenwoordig mag Zuid- Afrika een van de meest vooruitstrevende grondwetten in de wereld hebben, de inwoners zijn in meerderheid nog overwegend conservatief. De jaren vijftig liepen tot diep in de jaren tachtig, maar het verzet tegen de jaren zestig blijft groot. Al te gauw zijn de goede zeden in het geding.”

‘Gemengde relaties zijn hier buitengewoon zeldzaam’

Naast het ontbreken van kleding is er uiteraard nog het aspect van het gemengde stel. Ook dat roept reacties op: op Facebook zegt iemand: “Dit is nep - zo’n stel zul je nooit tegenkomen in Kaapstad. Zorg er eerst voor dat de zwarte bevolking dezelfde levensstandaard heeft en kom dan met dit soort posters.”

Dit legt dus net zo goed een open zenuw bloot en ook die vindt zijn oorsprong in de apartheid. Vermaas schrijft:

“Achttien jaar na het eind van de apartheid zijn gemengde relaties in Zuid-Afrika nog altijd buitengewoon zeldzaam. Gemengde koppels die een restaurant binnenlopen, weten blikken van alle tafels op zich gericht. Veel zwarte mannen of vrouwen blijven bij voorkeur even in de auto wachten als hun witte partner bij een hotel incheckt: het hotel zou zomaar ‘volgeboekt’ kunnen zijn.”

petervermaas Peter Vermaas Nog even over die DA-poster: eigenlijk behoorlijk mild nog. Zwarte jongen met wit meisje was in die partij écht controversieel geweest. 24 januari 2012 @ 11:34

Volgen

‘Zeker geen porno’

Voorzitter van DOSA Makashule Gana zegt dat de jongerenafdeling streeft naar een “niet-raciale samenleving waarin niemand meer van dit soort beelden opkijkt”. Het is volgens hem de bedoeling dat er discussie ontstaat over de geraakte onderwerpen. De poster, de eerste in een serie, gaat volgens hem “niet over seks” en is “zeker geen porno”. “Als iemand seks ziet in deze poster, dan heeft diegene nog nooit seks gehad.”