De Britse koningin Elizabeth pinkte publiekelijk een traantje weg bij het afscheid van het koninklijke jacht Royal Britannia in 1997. Premier Tony Blair vond een opknapbeurt van het 50 jaar oude schip te duur. Sindsdien ligt de Royal Britannia als toeristenattractie in de haven van Edinburgh en zit de vorstin van een van de grootste zeevarende naties uit de geschiedenis zonder boot.
Zou het niet mooi zijn, dacht minister van Onderwijs Michael Gove, om Elizabeth ter gelegenheid van haar diamanten jubileum op 6 februari een nieuw jacht cadeau te doen? In een vertrouwelijk schrijven aan zijn collega’s sprak hij van een „uitstekende” manier om de majesteit te danken „voor haar lange en onvermoeibare dienst aan dit land”.
Vorige week lekte de brief uit. Premier David Cameron sprak daarna van een „werkelijk inspirerend initiatief” , maar in deze tijden van zware bezuinigingen was het natuurlijk uitgesloten om hiervoor 60 miljoen pond (72 miljoen euro) aan belastinggeld uit te trekken.
De meeste Britten zijn dat met hem eens. Het land heeft tot 2018 niet eens een eigen vliegdekschip. Het nieuwe gaat wellicht gedeeld worden met de Fransen. De Financial Times schreef vorige week dat Elizabeth haar jacht toch moeilijk kan delen met president Sarkozy – ‘Philip, nou ligt dat mens van Bruni al weer in de jacuzzi’.
Sommige parlementariërs denken dat het geld gehaald kan worden bij de FTSE 100, de honderd rijkste bedrijven die genoteerd staan aan de Londense beurs. In ruil zouden ze hun naam mogen geven aan een van de faciliteiten op het nieuwe schip. Helaas zijn veel van de FTSE 100 geen Britse bedrijven. Waarom zouden die een schenking doen?
Het Lagerhuis wil dat Cameron een staatssecretaris aanwijst die zich met de kwestie bezighoudt. Maar, zeggen critici, ook als genoeg particulieren een steentje bijdragen, moet het schip worden bemand en onderhouden. De Britannia kostte destijds al 12 miljoen pond per jaar en had meer dan tweehonderd man personeel – terwijl het ministerie van Defensie de komende jaren zo’n 5.000 militairen moet ontslaan. Op de vraag of hij dat wil betalen, zei Cameron zuinigjes: „het punt van het publieke geld blijft bestaan”.
Snelheid is geboden. De koningin is 85, haar man 90. Een koninklijk jacht is niet in een paar weken klaar. De kans dat de koningin ooit van haar cadeau kan genieten, wordt met de dag kleiner.