Stoomcursus sterrendom

Redacteur Popmuziek

Muziek, glamour, drama, maar bovenal een positieve toon, dat is wat The Voice Of Holland te bieden heeft. Coaches en deskundigen fêteren de kandidaten op commentaar als: „Dit is de droomstart van je carrière.” „Jij hebt zo’n eigen geluid.” „Je stem is technisch niet perfect, maar je bezorgt me het ultieme geluksgevoel.” Spotlichten zwaaien, danseressen trappelen, muziek zwelt aan, presentatoren stamelen superlatieven.

Hier geen humor ten koste van kandidaten. The Voice Of Holland draait om de stem. Bekende muzikanten die als coach de kandidaten gedurende vijf maanden steunen en bijsturen, beloven roem en glorie aan het eind van de tunnel. De onderliggende teneur is: The Voice Of Holland zorgt dat zangtalent een kans krijgt.

RTL leverde dit jaar een tweede reeks van het luxueus aangeklede programma. En het tv-publiek leefde mee, stuurde betaalde sms’jes en praatte als vanzelfsprekend over de ‘red room’, ‘battles’ en andere programmaonderdelen. Honderdduizenden tv-kijkers steunden hun favoriete kandidaat en zorgden voor veel getwitter rond #TheVoiceOfHolland. Positiviteit blijkt een succesformule; het programma van John de Mol heeft het bereik van eerdere talentenshows als Idols en X-Factor allang overtroffen.

Het fenomeen muzikale talentenshow op tv kennen we hier sinds 2001, dus na tien jaar valt een balans op te maken. Wat is het effect van deze talentenjachten op de muziekwereld – en op de wereld daarbuiten?

Behalve inhoudelijke zijn er ook uiterlijke gevolgen. Zo is er de groeiende aandacht voor een tot dusver nauwelijks bekend fenomeen: de styling. Al gaat het in het geval van The Voice Of Holland om ‘het geluid’, er is ook aandacht voor het visuele aspect, want het is tenslotte tv en dus bekommeren grimeurs en stylisten zich om het voorkomen van de muzikanten-in-spe. De coaches jubelen. „Wat ben je geweldig gestyled!” alsof het een onmisbare bijdrage aan de vocale prestatie betreft. Dit heeft effect op de wereld buiten de tv. Geen muzikant stapt nog het podium op zonder te hebben nagedacht over zijn styling en presentatie. Zoals hij zich ook even zal afvragen of zijn charisma in orde is.

En, ook een gevolg, er is grotere interesse onder jonge mensen om te zingen. Net zoals de streetdanceklassen volstromen als gevolg van programma’s als So You Think You Can Dance, is de animo om te zingen gegroeid. Want een leven als professioneel muzikant lijkt nu haalbaar.

Maar is dat zo? Winnaars van talentenjachten krijgen automatisch een contract bij een platenmaatschappij. Hun singles komen hoog in de hitparade en aan de kandidaten wordt aandacht besteed in tienerbladen en tv-programma’s. Maar dat zegt niet veel over het verloop van iemands carrière. Dat bewijst het geval Ben Saunders, de eerste winnaar van The Voice. De fris getatoeëerde Saunders uit Hoorn leek voor de roem geboren en bracht het afgelopen jaar vier singles uit. De eerste twee, die verschenen na zijn overwinning in januari, haalden de top-10. De laatste twee, eind van het jaar uitgebracht, bleven hangen rond nummer 50. De aanhankelijkheid van de tv-kijkers was van korte duur.

Zo is Nederland eerder al enthousiast geweest over Lisa, Hind, Nikki, Jamai, Maud, Boris, Rafaella. Niet één heeft de aandacht kunnen vasthouden. De meeste winnaars of bijna-winnaars zijn terug te vinden bij musicals, tv of heel ergens anders.

In het buitenland is de situatie vergelijkbaar. Afgezien van het Schotse fenomeen Susan Boyle, die internationaal triomfen viert als popdiva, werken de meeste andere Britse ‘talenten’ inmiddels in andere takken van de showbizz.

The Voice Of Holland, met zijn zangleraren en dansadviezen, is een stoomcursus sterrendom, geen solide basis voor een popcarrière. Om als popmuzikant iets op te bouwen zijn een lange adem en hoge frustratiedrempel onmisbaar. En die leer je niet in de beschermde omgeving van The Voice Of Holland.

Was het een bezwaar geweest als het muzikale landschap inmiddels werd gedomineerd door talentenjachtwinnaars? Ja zeker. Want The Voice Of Holland mag ons dan vertellen dat Nederland bulkt van het zangtalent, juist dat specifieke talent is de beperking van de deelnemers. Dit zijn zangers en zangeressen; geen scheppers, maar vertolkers. Talentenjachten wagen zich niet aan de categorie ‘singer-songwriter’; de formule van het programma draait om het uitvoeren van bekende nummers of speciaal voor de kandidaten gecomponeerde liedjes van hitleveranciers als John Ewbank of Tjeerd Oosterhuis – hier wordt geen risico genomen.

En hoe leuk zo’n ‘eigen geluid’ of ‘veelzijdige zangstem’ ook is, uiteindelijk voert het ons ver terug in de vorige eeuw. Want in de begindagen van de popmuziek beheersten handige songschrijvers met gesmeerde popsongs de hitparades. Begin jaren zestig floreerde in New York het Brill Building, waar in tientallen kleine kamertjes liedjes werden geproduceerd door songschrijvers, ten behoeve van de destijds exploderende markt voor tienermuziek. Hun nummers werden uitgevoerd door deze of gene leuke jongeman of springerig meisje. Het is veelzeggend dat we de namen van de songschrijvers nog kennen (Goffin & King, Burt Bacharach), terwijl die van de zangers (Rick Nelson, Little Eve) zijn weggezakt.

Dat popmuzikanten zelf creatief konden zijn, bewezen The Beatles begin jaren zestig, waarmee een nieuwe ontwikkeling werd ingezet: voortaan werd een muzikant pas serieus genomen als hij zijn eigen materiaal schreef en zong.

Bij The Voice Of Holland is dit inzicht tijdelijk opgeschort. De vier kandidaten die morgen om de eerste plaats strijden zijn tot covers veroordeeld – zie hun liedjes die deze week al zijn uitgebracht: Nights In White Satin, gezongen door doorleefde rockzanger Erwin Nyhoff, Don’t Stop Me Now door feestneus Paul Turner, I Can’t Make You Love Me door de groots uithalende Iris Kroes, en Time After Time door boy-next-door Chris Hordijk.

Wie morgen de competitie wint? Zangeres/harpiste Iris Kroes, 18 jaar, is het overrompelendste talent van de vier. Maar de kans is groot dat Chris Hordijk, die op dit moment al met drie singles in de top-100 staat, wint.

Of de winnaar een ster wordt? Waarschijnlijk niet. Behalve als de show wordt gewonnen door Erwin Nyhoff. Als zanger van de rootsrockband The Prodigal Sons heeft de 39-jarige Nyhoff in de jaren negentig al de hoog- en laagconjunctuur van het muzikantenleven doorlopen: met optredens op Lowlands en Pinkpop op zijn cv, maar ook het ontslagen worden door een platenmaatschappij. Hij is toegerust voor het strijdperk dat de popmuziek soms is.

Voor de anderen geldt: kleine kans. Niet voor niets lijken termen als ‘red room’, ‘battle’ en ‘sing off’ ontleend aan de wereld van fantasy. The Voice Of Holland is een vijf maanden durend sprookje.

The Voice Of Holland FinaleRTL4, vrijdag, 20.30 uur.