Het kabinet moet veel sneller veel meer bezuinigen dan gedacht. Dat komt door afspraken met de Europese Commissie uit 2009. Volgens ingewijden moet er alleen al in 2013 op grond van de huidige prognoses minstens 7 miljard worden bezuinigd. „Het is essentieel dat lidstaten hun beloftes nakomen, willen we de huidige schuldencrisis te boven komen”, zegt een woordvoerder van eurocommissaris Olli Rehn (Monetaire Zaken). De bezuiniging van 7 miljard euro komt bovenop de 18 miljard die het kabinet tot en met 2015 wil bezuinigen. Alles hangt af van de prognose van het begrotingstekort in 2013, die het Centraal Planbureau (CPB) uiterlijk begin maart bekendmaakt. Het kabinet moet voor half april aan Brussel laten weten hoe het zijn financiën voor 2013 op orde brengt. Volgens ingewijden heeft het bij Financiën irritatie gewekt dat het CPB in zijn decemberraming het kabinet aanspoort kalm aan te doen met bezuinigen, en geen melding maakt van de deadline uit Brussel.
Veel economen en oppositiepartijen zijn bang dat té harde bezuinigingen de economie schade toebrengen. Volgens hen zou het beter zijn de economie te versterken via hervormingen, bijvoorbeeld op de arbeids- en woningmarkt – die pas op de langere termijn de overheidsfinanciën verbeteren. Die keus blijkt het kabinet echter niet meer te hebben.
Oorzaak is het onverwacht snel verslechterende begrotingstekort. Bij aantreden verwachtte het kabinet nog dat het tekort in 2013 1,8 procent van het bruto binnenlands product zou zijn. Maar De Nederlandsche Bank voorspelde in december een tekort van 3,7 procent. Het CPB is zo mogelijk nog somberder. Zo’n hoog tekort is voor Brussel onacceptabel, want Nederland sprak in 2009 af zijn ‘excessieve begrotingstekort’ uiterlijk in 2013 te hebben teruggebracht tot onder 3 procent. Een tekort van 3,7 procent terugbrengen naar 3 betekent in de praktijk 7 miljard euro bezuinigen in een jaar tijd, berekent een ingewijde.
De verslechterde economie is geen aanleiding voor versoepeling van de Brusselse deadline. Een woordvoerder van eurocommissaris Rehn benadrukt dat Nederland juist altijd de nadruk heeft gelegd op de noodzaak van budgettaire discipline. „Wij zijn er niet van op de hoogte dat Den Haag een andere deadline wil om het tekort te corrigeren.” Sinds de zomer kan Brussel landen miljardenboetes opleggen bij een te hoog tekort.
Rutte moet hard snijden in 2013: pagina 25