Wikipedia gaat morgen op zwart. Waarom?

Morgen gaat de Engelstalige Wikipedia de hele dag op zwart. Het is een protest tegen een controversieel Amerikaans wetsvoorstel. Als dat erdoor komt, is dat volgens veel internetbedrijven en -gebruikers een enorme aanslag op het vrije internet.

jimmy_wales Jimmy Wales Student warning! Do your homework early. Wikipedia protesting bad law on Wednesday! #sopa 16 januari 2012 @ 17:58

Volgen

Voor mensen in Nederland betekent de black-out van Wikipedia dat de Engelstalige lemma’s vanaf 6:00 morgenochtend 24 uur lang niet bereikbaar zijn.

Wat houdt het wetsvoorstel in?

Net als in Nederland zien kunstenaars, artiesten, uitgeverijen, film- en muziekmaatschappijen met lede ogen aan hoe hun intellectuele eigendom via internet verspreid wordt zonder dat ze eraan verdienen. Het wetsvoorstel met de naam SOPA (Stop Online Piracy Act) werd eind oktober van vorig jaar ingediend en zou het uitwisselen van auteursrechtelijk beschermd materiaal via internet tegen moeten gaan. Het Huis van Afgevaardigden buigt zich daar momenteel over, terwijl de Senaat de soortgelijke PIPA (Protect IP Act; Preventing Real Online Threats to Economic Creativity and Theft of Intellectual Property) bekijkt. Maar er is veel verzet tegen de wet, die volgens velen veel te ver gaat.

Er zijn overeenkomsten met de uitspraak die de Nederlandse rechter onlangs deed in de bodemprocedure tussen auteursrechtenorganisatie Brein en internetproviders Ziggo en Xs4all. De providers werden toen verplicht om internetters de toegang tot The Pirate Bay, een website die torrents van auteursrechtelijk beschermd materiaal (zoals muziek, films, boeken en software) online heeft staan, te ontzeggen. Het bleek in het verleden ondoenlijk om The Pirate Bay zelf aan te pakken, dus worden gebruikers op deze manier de pas afgesneden.

Onder de SOPA-wetgeving zouden websites die naar auteursrechtelijk beschermd materiaal verwijzen, op soortgelijke manier kunnen worden bestreden. Net als bij de Nederlandse uitspraak het geval is, hoeft niet per se de website zelf aangepakt te worden. Dat zijn immers vaak in het buitenland huizende, schimmige eenheden die zich niets van de Amerikaanse wettelijke bepalingen aantrekken. Daarom wordt een kortere weg genomen: providers, zoekmachines en betalingssystemen moeten alle banden met de site verbreken, waardoor hij vanzelf onklaar gemaakt wordt.

Technologieredacteur Marc Hijink legt vandaag in nrc.next uit hoe verregaand de wet is:

“Elke partij – ook een individuele artiest – die zegt schade te ondervinden van de inhoud van een website kan een klacht indienen, resulterend in een verregaande blokkade. Zelfs een onwelgevallige link naar een andere site zou voldoende kunnen zijn om de site uit de lucht te halen. Bovendien zou het hele domein uit de lucht gehaald moeten worden en mag de site ook niet meer te vinden zijn in zoekmachines of andere verwijzingen. Dan volgt de financiële doodsteek: een blokkade van de betaaldiensten en advertentienetwerken waarmee de verdachte website samenwerkt.

“Een site die onder vuur ligt heeft slechts vijf dagen de tijd om te reageren. Daarna valt het doek.”

Wie zijn voor en waarom?

Met de wet zou het intellectuele eigendom moeten worden beschermd, wat volgens de voorstanders inkomsten en banen veiligstelt. De gedachte is: als een website die illegaal een film als download aanbiedt op allerlei manieren onbereikbaar en onvindbaar gemaakt wordt, is het snel gedaan met het schenden van auteursrecht. Mensen gaan weer betalen voor hun cd’s, dvd’s en boeken en de industrieën die al jarenlang harde klappen krijgen, kunnen weer floreren.

Het hoeft geen verrassing te zijn dat met name de filmsector in Hollywood het voorstel initieerde en het nu steunt. Onder meer de Motion Picture Association of America (een overkoepelende organisatie die de Amerikaanse film promoot) en mediabedrijf Viacom steunen het voorstel.

Go Daddy, de grootste aanbieder van domeinnamen in de VS, sprak eerst steun uit, maar trok dat weer in toen de internetgemeenschap - voornamelijk via Reddit - zich in grote getale tegen ze keerde. Nu steunen ze elk voorstel “als de internetgemeenschap het ook steunt”.

Wie zijn tegen en waarom?

Tegenstanders (naast Wikipedia zijn bijvoorbeeld ook Google, Yahoo!, Twitter, eBay, Tumblr, Mozilla en LinkedIn fel tegen) menen dat de deur naar internetcensuur wordt opengezet. Als de Amerikaanse wetgeving het mogelijk maakt dat websites gemakkelijk op slot kunnen worden gegooid als het ministerie van Justitie of een auteursrechtenorganisatie dat wil, dan gaat dat tegen het Eerste Amendement van de Amerikaanse Grondwet in: het belemmert vrijheid van meningsuiting. In een open brief schreven enkele grote internetbedrijven dat met SOPA een cultuur van internetcensuur gelijk aan die van China, Maleisië of Iran voor de deur staat.

Bovendien heerst de angst dat websites die drijven op user generated content, zoals Flickr, Tumblr en YouTube, gemakkelijk slachtoffer worden omdat ze grootschalig kunnen worden aangepakt op wat één gebruiker bij ze online zet. Eén verkeerde video en YouTube gaat op zwart voor alle Amerikaanse bezoekers. Dat iemand onderstaand fragment uit Scrubs (met een voor deze kwestie toepasselijke uitspraak van Dr. Cox) erop zette, zou de videosite dus al plat kunnen gooien.

http://www.youtube.com/watch?v=qUifLbLVXFo

Bovendien hebben beginnende, innovatieve internetbedrijfjes een veel kleinere kans op overleven: hen hangt meteen een enorme aansprakelijkheid boven het hoofd wanneer een van hun gebruikers iets verkeerds online zet. Investeerders hebben al aangegeven geen geld te willen stoppen in nieuwe startups wanneer de SOPA-wetgeving ze zo makkelijk weer te gronde kan richten. Zou Facebook, Twitter, YouTube of Wikipedia onder SOPA-wetgeving gestart zijn, dan was de kans een stuk kleiner dat ze vandaag de dag zo’n belangrijk onderdeel waren geweest van de informatie die het internet ons verschaft.

Dat de wet “zonder technische kennis is opgesteld” (Amerikaanse hoogleraren in een brief aan het Huis van Afgevaardigden), betekent niet alleen dat de erin genoemde bepalingen niet passen bij de huidige internetcultuur. Hijink schrijft:

“Het voorgestelde systeem is namelijk [ook] zo lek als een mandje. Websites worden geblokkeerd op basis van hun naam (in tekst, op basis van het zogenoemde domain name system of DNS). Wie echter het werkelijke computeradres, een reeks van vier getallen, intoetst in de adresbalk kan alsnog bij de site. Stel: nrc.nl staat op de foute lijst. Dan kan de website alsnog via zijn ‘postcode’, in dit geval 62.112.238.21, probleemloos worden bezocht.”

Het Witte Huis is tegen een wet in deze vorm. In een blog liet de Amerikaanse regering weten dat het schenden van auteursrechten een goede aanpak verdient, maar niets te willen steunen wat “negatieve gevolgen heeft voor de vrijheid van meningsuiting, slecht is voor ictbeveiliging of een innovatief internet ondermijnt.”

En nu?

De massale protesten hebben deels al effect gehad: verschillende blogs melden dat Eric Cantor, die de Republikeinse meerderheid in het Huis van Afgevaardigden leidt, de wet voorlopig niet in stemming wil brengen totdat er “een consensus” bereikt is.

Dat zou kunnen betekenen dat er verder aan de wet gesleuteld wordt. Afgelopen weekend werd toegezegd dat de eventuele verplichting aan internetproviders om verdachte domeinen te blokkeren (zoals in de uitspraak tussen Brein en de Nederlandse providers ook bepaald werd) uit het voorstel geschrapt wordt. Ook het offline halen van websites door auteursrechthebbenden zonder tussenkomst van de rechter werd eruit gehaald.

Maar dat het af en toe bijgeschaafd wordt of even op de plank belandt, betekent nog niet dat SOPA of ‘evil twin’ PIPA op sterven na dood zijn. De strijd gaat door.

Het fragment is afkomstig uit de comedyserie Scrubs. De cartoon komt van XKCD.