Supervulkaan gaat uitbarsten? Ja, en er slaat binnenkort ook een meteoriet in

Een ‘supervulkaan’ onder de Laacher See, hier in Duitsland, zou op uitbarsten staan. Gebeurt dat, dan ligt een groot deel van Europa onder de as. Is dit het voorspelde onheil voor 2012? Nederlandse en Belgische media hebben de berichten met apocalyptische insteek in elk geval al online staan. Geen zorgen: de argumenten zijn gemakkelijk onderuit te halen.

De locatie van de vulkaan:

Grotere kaart weergeven

Het onheil komt van nabij het Duitse Bonn: daar slaapt de vulkaan onder de Laacher See - momenteel een rustiek aanzicht, maar schijn zou kunnen bedriegen. Eens in de tien- tot twaalfduizend jaar komt de vulkaan tot uitbarsting en hij houdt zich al te lang koest: het is 12.900 jaar geleden dat hij voor het laatst tot uitbarsting kwam. Bovendien hebben wetenschappers onlangs luchtbellen gezien aan het oppervlak van het meer. Dat zou kunnen betekenen dat de vulkaan verhoogde activiteit vertoont en dat er magmamassa aan het ontgassen is.

Europa wordt in de as gelegd

In het kaartje van de Daily Mail, de krant die het bericht als eerste bracht, ligt een groot deel van Europa binnen bereik van de allesverwoestende as. Nederland en België vooral, maar ook Denemarken smelt weg en het noorden van Italië wordt net zo goed geslachtofferd. Gevolg: massale evacuaties en een globale afkoeling van het klimaat, zoals de Pinatubo in 1991 voor elkaar kreeg. Bijna veertig procent van de Nederlanders maakt zich zorgen, peilt Editie NL.

Oef. Wat doet een schuldenberg er nog toe als ons een vuurspuwende berg te wachten staat?

Nee hoor, het valt mee

Goed, twee aanwijzingen dus dat de supervulkaan ons binnenkort allemaal verzwelgt. Eén: hij is over tijd. Twee: er zijn luchtbellen in het water. Het Amerikaanse magazine Wired haalt beide stellingen kundig onderuit. De Daily Mail, de oorspronkelijke slecht-nieuws-boodschapper, baseert zich op flinterdunne argumentatie.

Dat hij elke tien- tot twaalfduizend jaar tot uitbarsting komt en het daarom snel weer gaat gebeuren, is een erg slecht onderbouwde bewering, schrijft Wired. Het feit dat het zoveel jaar geleden is, is geen enkele reden om aan te nemen dat hij nu weer op het punt staat heel boos te worden.

Ten tweede: dat “ontgassen” gebeurt al honderden jaren en is geen verschijnsel dat zich nu voordoet als aankondiging van een uitbarsting. De schrijver van het artikel, Erik Klemetti, maakte zelf vijf jaar geleden een foto van de belletjes aan het oppervlak. De Britse tabloid plaatste een video onder het artikel waarin te zien zou zijn hoe de vulkaan afgelopen november pruttelde. Maar, zegt Klemetti, je kunt er altijd al heen om dat ontgassen te zien gebeuren.

Ze hadden dus met dezelfde overtuiging een wervelwind kunnen aankondigen omdat het buiten bewolkt is. Bovendien worden de ‘experts’ (RTL Nieuws) en ‘wetenschappers’ (De Standaard) niet bij naam genoemd. Wie zijn het, op welk gebied ligt hun expertise? Of is de Daily Mail hun enige bron?

Kortom: niets aan de hand, u kunt doorlopen.

‘We zeggen dit ook niet over een meteorietinslag’

Dezelfde mening is wetenschapsredacteur van NRC Handelsblad Karel Knip toegedaan. Het is “geen gek verhaal” als ze zeggen dat hij weer tot uitbarsting kan komen, zegt hij.

“De vulkanische gebieden in het centraal massief in Frankrijk en in de Eiffel in Duitsland kunnen opnieuw actief worden en dat gebeurde in het verleden eens in de ongeveer tienduizend jaar. Maar stellen dat de kans erop nu groter is dan anders, is onzin. Je zou dan net zo goed kunnen zeggen ‘er is al zolang geen meteoriet ingeslagen, dus binnenkort is het zover.’”

En de luchtbelletjes?

“Dat gebeurt al honderden, duizenden jaren. Dat is historisch bewezen. Er komt daar gewoon veel koolzuur uit de grond. Ik ben er in mei nog geweest en heb het toen ook gezien. Bovendien: vulkanische activiteit meet je vooral af aan bodemtrillingen, niet aan koolzuurbelletjes.”

Conclusie: beweren dat de vulkaan weer actief kan worden, is één ding. Impliceren dat we “onze adem moeten inhouden” in afwachting van een ramp, is iets heel anders. Niet ademen is nog altijd een stuk gevaarlijker dan de supervulkaan van Laacher See.

Update 13:25: In de eerste alinea van dit stuk linkte het woord ‘Belgische’ naar een artikel van De Standaard over de supervulkaan. Dat bericht is inmiddels offline gehaald en vervangen door dit meer genuanceerde bericht.