Tienduizenden Hongaren demonstreren tegen nieuwe grondwet

Tienduizenden Hongaren gingen vanavond de straat op om te demonstreren tegen de regering van premier Viktor Orbán en nieuwe wetgeving die de democratie zou beschadigen.

Oppositiepartijen en burgerrechtengroepen verzamelden zich bij het gebouw van de Staatsopera in de Hongaarse hoofdstad Boedapest. Daar zijn de belangrijkste Hongaarse politici bijeen voor een gala waar de nieuwe grondwet wordt gepresenteerd.

De Fidesz-partij van Orbán, die in 2010 een tweederde meerderheid behaalde in het parlement, heeft tot nu toe een groot deel van de bestaande wetten in Hongarije herschreven. Tegenstanders van Orban zien de maatregelen als een nieuwe stap om zijn greep op de samenleving te versterken en de democratie te beperken. De zogeheten Basiswet, verving op 1 januari de grondwet.

‘Fidesz creëert geen maatschappelijk draagvlak ‘

Volgens correspondent Marloes de Koning is juist het gemak waarmee Orbán nieuwe wetten kan doorvoeren een doorn in het oog van de oppositie. Hij laat het namelijk na om een maatschappelijk draagvlak te vormen. De Koning:

“In Hongarije vormt een steeds grotere coalitie tegen de regering van Orbán. Dat komt vooral omdat door de grote meerderheid van zijn partij nieuwe wetten snel en gemakkelijk aangenomen worden. Er wordt niet met andere partijen overlegd om een maatschappelijk draagvlak te creëren. De regering heeft de macht alles door te voeren en maakt ook gebruik van die macht. En daar zoekt zij de grenzen van op.”

Kritiek EU en VS

Onder andere de Europese Commissie en de Verenigde Staten maakten ook bezwaar tegen een aantal omstreden wetsvoorstellen die voor het einde van het jaar werden aangenomen. Zo werd de macht van de centrale bank ingeperkt en de weg vrijgemaakt voor de fusie van de Nationale Bank van Hongarije en de financiële toezichthouder. Een week eerder brak een delegatie van EU en IMF gesprekken met de Hongaarse regering over financiële hulp voortijdig af vanwege deze nieuwe wetgeving.

Ook zouden de mensenrechten in Hongarije in het geding zijn door de nieuwe grondwet. Mensenrechtenorganisaties zijn bezorgd over de levenslange gevangenisstraffen die kunnen worden opgelegd voor gewelddadige misdrijven zonder kans op vervroegde vrijlating. Ook een wet op de bescherming van het leven van een foetus vanaf het moment van bevruchting van de eicel heeft tot bezorgdheid geleid. De vrees bestaat dat met de wet de weg wordt vrijgemaakt om in de toekomst een verbod op abortus in stellen, meldt persbureau AP.

Volgens een groep voormalige anticommunistische dissidenten is het constitutionele systeem van Hongarije in groot gevaar. “Nog niet eerder sinds de val van het regime in 1989, toen de communistische dictatuur ten onder ging, is er sprake geweest van zo’n grote machtsconcentratie als in het huidige Hongarije”, schrijven de dissidenten in een verklaring. De verklaring is ondertekend door onder andere schrijver Gyorgy Konrad, oud-burgemeester van Boedapest Gabor Demzsky en Miklos Haraszti, een voormalig vertegenwoordiger bij de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa.