Verdienen paukenist en violist evenveel?

Neeltje Huirne (30) uit Utrecht was onlangs bij een concert van het Orkest van de Achttiende Eeuw in De Doelen in Rotterdam, dat de vijfde en zesde symfonie van Beethoven speelde. „Alle muzikanten musiceerden zich uit de naad. Maar een aantal blazers en vooral de paukenist zaten 80 procent van de tijd niks te doen. Verdient een paukenist evenveel als bijvoorbeeld een violist?”

Orkestmusici die piccolo, trompet of slagwerk spelen, maken over het algemeen minder speelminuten dan hun collega’s in de strijkerssecties. Maar als ze spelen, is het op belangrijke momenten, en dragen ze vaak een grote individuele verantwoordelijkheid. Orkestmusici worden daarom niet per noot betaald – een slagwerker verdient doorgaans net zoveel als een violist. Wel eisten zestien violisten van het Beethovenorkest in Bonn in 2004 in een rechtszaak honderd euro per concert extra omdat zij veel meer noten speelden. „Door iedereen in de muziekwereld werd dat als een volkomen absurd voorstel gezien”, zegt een communicatiemedewerker van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Uiteindelijk trokken de violisten de zaak in.

In de zevende en achtste symfonie van Bruckner, waarmee het Rotterdams Philharmonisch Orkest vorige maand op tournee ging, zijn respectievelijk maar één en twee bekkenslagen te horen. Het is het hoogtepunt van de symfonie, zegt de Belgische slagwerker Koen Plaetinck, die de bekkens bespeelde. De timing moet perfect zijn. „Het is nog heel moeilijk om na een half uur zitten uit volle kracht op een honderdste van een seconde de juiste noot te spelen.” Hij vindt het terecht dat hij evenveel verdient als de violisten. „Elke noot die ik speel, hoort iedereen direct.”

In de vijftiende en zestiende eeuw hadden trompettisten en paukenisten door hun belangrijke rol een hogere rang. Het werd hun zelfs verboden zich onder andere musici te begeven, zo staat in het boek The Timpani, a history in pictures and documents. In die tijd kregen trompettisten en paukenisten ook meer betaald dan de andere muzikanten.

Dat een aantal blazers en de paukenist in het concert dat Neeltje bezocht weinig speelminuten hadden, klopt niet helemaal, zegt orkestdirecteur Sieuwert Verster. „Blazers moeten af en toe een paar maten rust nemen om op adem te komen.” En de paukenist speelt „sowieso” meer dan de helft van de tijd.

Steven Verseput