Oud onderzoek naar Timosjenko wordt heropend

Het Oekraïense Openbaar Ministerie heeft gisteren een oud strafrechtelijk onderzoek tegen ex-premier en oppositieleider Joelia Timosjenko heropend. De stap wordt beschouwd als een nieuwe poging van president Viktor Janoekovitsj om haar achter de tralies te houden en te voorkomen dat zij meedoet aan de parlementsverkiezingen begin volgend jaar. Ook lijkt het nieuwe onderzoek Timosjenko in diskrediet te moeten brengen bij de EU, waarmee president Janoekovitsj eind dit jaar een associatieverdrag wil sluiten.

Timosjenko werd eerder deze maand tot zeven jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens machtsmisbruik tijdens haar premierschap bij het sluiten van een gascontract met Rusland in 2009. Oekraïne zou daarbij 139 miljoen euro aan inkomsten zijn misgelopen.

Volgens de VS en de EU was het vonnis politiek gemotiveerd. Uit protest werd vorige week een geplande bijeenkomst over het associatieverdrag in Brussel afgelast.

De felle reactie van de EU lijkt de Oekraïense regering vooralsnog koud te laten. Het afgelasten van de bijeenkomst in Brussel leek president Janoekovitsj zelfs niets te kunnen schelen. Hij zou niet „gaan bedelen” in Brussel. Zijn stoere woorden lijken echter niet bedoeld om de EU van zich te vervreemden, want Oekraïne lijkt nog altijd vastbesloten om in de EU te integreren.

Het heropende onderzoek, dat in 2005 werd stopgezet toen Timosjenko na de Oranje Revolutie premier werd, richt zich op de vermeende verduistering van 25 miljoen gryvna (2,2 miljoen euro) en belastingontduiking van 20 miljoen gryvna (1,8 miljoen euro). Die overtredingen zouden vijftien jaar geleden zijn begaan, toen Timosjenko het energiebedrijf UES leidde. Volgens het OM is het besluit om het onderzoek te staken „overhaast en zonder reden” genomen.

Ook is er een nieuwe aanklacht tegen Timosjenko ingediend sinds zij in de gevangenis zit. In de jaren negentig zou ze hebben deelgenomen aan een „criminele samenzwering” om staatsgelden te verduisteren, die Oekraïne met een schuld van 390 miljoen euro aan Rusland opzadelde. Ook ex-premier Lazarenko, die in de VS in de gevangenis zit, zou daarbij zijn betrokken.

Het Oekraïense parlement staat op het punt een wetswijziging aan te nemen, waardoor de overtredingen van Timosjenko tijdens haar premierschap niet meer strafbaar zijn. Maar als zij wordt veroordeeld voor misdaden in de tijd dat zij nog niet politiek actief was, wordt haar vrijlating steeds minder zeker.