Vier vragen over de historische verkiezingen van vandaag in Tunesië

Vandaag vinden in Tunesië de eerste vrije verkiezingen ooit plaats. De verkiezingen zijn om nog een reden bijzonder, want het zijn de eerste verkiezingen na de volksopstanden in de Arabische wereld. Waar moeten we vandaag op letten?

De ongeveer 7000 stemlokalen in Tunesië gaan vanochtend om acht uur Nederlandse tijd open. De Tunesiërs kiezen vanaf dat moment hun vertegenwoordigers in een wetgevende raad die de nieuwe Grondwet van het land moet gaan schrijven. Pas daarna worden parlements- en presidentsverkiezingen georganiseerd.

Hoe belangrijk zijn deze verkiezingen? Wie gaat er naar verwachting winnen? En gaat het in Tunesië ruim een half jaar na de revolutie tegen president Ben Ali eigenlijk al beter? Wij stelden onze buitenlandredacteur Carolien Roelants, die de ontwikkelingen in Tunesië sinds de revolutie op de voet volgde, vier vragen over de Tunesische verkiezingen.

Zijn deze verkiezingen een mijlpaal in de Arabische Lente?

“Ja, het zijn de eerste vrije verkiezingen sinds het begin van de volksopstanden in de Arabische wereld. Voor Tunesië zelf zijn het ook de eerste vrije verkiezingen ooit. De verkiezingen zijn heel belangrijk, want er wordt een raadgevende vergadering gekozen die de nieuwe Grondwet gaat schrijven. Die Grondwet zal in belangrijke mate bepalen welk richting het land gaat inslaan.”

Is er iets te zeggen over welke partijen deze verkiezingen gaan winnen?

“Dat is allemaal nog redelijk onduidelijk, omdat er zo’n 80 partijen meedoen waarvan het grootste deel onbekend is. Wel is er één partij die bekendheid heeft, goed georganiseerd is en een gedisciplineerde aanhang heeft en dat zijn de fundamentalisten van Ennahda. De opkomst is morgen van groot belang: hoe geringer de opkomst is, hoe beter Ennahda het zal doen. De peilingen voorspellen dat zij tussen de 25 en 40 procent van de stemmen gaan halen. Veel Tunesiërs geven ook aan dat zij op Ennahda stemmen omdat het een partij is met schone handen. Dat is belangrijk in een land waar de corruptie zo gigantisch was.”

Waar staat Ennahda voor, willen zij de sharia in Tunesië invoeren?

“Ze zeggen dat ze niet streven naar het invoeren van islamitische wetgeving. In het begin, kort na de revolutie, waren hun uitspraken heel voorzichtig. Naarmate de peilingen voor Ennahda beter werden, werden de toespraken van bijvoorbeeld partijleider Ghannoushi wel wat scherper. Dat Tunesië na het regime van Ben Ali een meer islamitische koers op gaat staat vast. De tijd van het ultraseculiere Tunesië van Ben Ali is voorbij.”

Is er in Tunesië sinds de revolutie van januari eigenlijk al veel ten goede veranderd?

“Nee. Ten goede veranderd is dat er nu vrije verkiezingen worden gehouden, maar het dagelijkse leven is voor Tunesiërs steeds slechter geworden vanwege de economische situatie en de steeds hogere werkloosheid. Toeristen en investeerders komen door de aanhoudende onrust nog niet terug. Er is wel meer politieke vrijheid, maar dat heeft ook zijn schaduwkanten. De ultra-orthodoxe salafistische moslims zijn ook tevoorschijn gekomen en drukken nu een belangrijke stempel. Er hebben zich akelige incidenten voorgedaan, zoals de bestorming van een universiteit en een aanval op een liberaal tv-station. Een partij als Ennahda veroordeelt dit soort geweld, maar neemt geen afstand van de eisen van de salafisten. Veel Tunesiërs maken zich daar zorgen over.”