‘Vincent Van Gogh pleegde geen zelfmoord, hij werd neergeschoten’

Vincent van Gogh pleegde geen zelfmoord. Het was niet de beroemde schilder die op 27 juni 1890 in Auvers-sur-Oise de trekker overhaalde. Nee, hij liep een fatale schotwond op tijdens een uit de hand gelopen pesterij van Franse schooljongens.

De nieuwe hypothese over de dood van de beroemde Nederlandse schilder beleefde vannacht haar primeur bij het Amerikaanse actualiteitenprogramma ’60 Minutes’ van CBS, maar NRC-columnist en schrijver Bas Heijne mocht de nieuwe biografie over Van Gogh ook al eerder lezen. Volgens hem is het de beste biografie van de schilder tot nu toe:

Eerst iets over de biografie zelf. Ik heb die ademloos uitgelezen. Het is zonder meer de meest gedetailleerde en ook de beste biografie van Van Gogh. Naifeh en Smith verwerkten een ontzagwekkende hoeveelheid materiaal in een relaas dat ruim negenhonderd bladzijden beslaat en toch vrijwel nergens vaart verliest. Bovendien, en dat is belangrijker, lukt het hen Vincent dicht op de huid te zitten. Zo dicht, dat het soms bijna pijn doet. Want hun Vincent van Gogh beantwoordt nergens aan de mythe van de oprecht zoekende ziel in een vervuilde wereld.

Dáárom zijn pistool en schilderspullen nooit teruggevonden

De theorie van de uit de hand gelopen pesterij presenteren de Pulitzer Prize-winnende Amerikaanse auteurs, Steven Naifeh en Gregory White Smith in hun vandaag verschenen biografie Van Gogh: The Life. Dat zou de schotwond in de buik van de schilder verklaren en het feit dat het wapen, maar ook zijn schildersspullen, nooit zijn teruggevonden. Volgens de schrijvers maakt deze uitleg de dood van Van Gogh een stuk “geloofwaardiger”.

Maar wie loste het schot?

Naifeh en Smith laten in hun uitgebreide biografie in het midden wie de trekker zou hebben over gehaald, maar opperen dat Van Gogh de schooljongens in bescherming heeft willen nemen. Daarnaast zet het duo in hun negenhonderd bladzijden dikke boek vraagtekens bij de plek van de vermeende zelfmoord, de korenvelden bij Auvers. Zij baseren zich onder andere op verklaringen van plaatselijke getuigen en die van een van de schooljongens zelf, René Secrétan. Ook werkten de Amerikanen intensief samen met het Van Gogh Museum.

Lees vanmiddag in NRC Handelsblad het artikel van Heijne over Van Gogh: The Life (digitale editie).