De Mexicaanse griep heeft de Staat onnodig 144 miljoen euro gekost, omdat er twintig miljoen griepvaccins zijn weggegooid toen een grote uitbraak uitbleef. Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws.
De Mexicaanse griep, het H1N1-virus, zorgde in 2009 voor aardig wat paniek. Uiteindelijk bleek de ziekte veel milder uit te vallen dan aanvankelijk gedacht.
Van de door de Nederlandse overheid bestelde vaccins werden er in totaal slechts tien miljoen gebruikt. Ongeveer 250 duizend werden aan het buitenland verkocht en zo’n drie miljoen gingen retour naar de farmaceuten.
Tweede bestelling vaccins werd Klink afgeraden
Het Nederlands Vaccin Instituut adviseerde de toenmalige minister van Volksgezondheid Ab Klink (CDA) af te zien van de tweede bestelling van 17 miljoen vaccins, omdat niet bewezen was dat een tweede prik echt nodig is.
Wetenschapsredacteur Wim Köhler in een reactie:
“Verschillende kleine studies wezen uit dat een tweede prik aanvullende bescherming gaf, maar het grootste effect al bereikt was met één prik. Maar daar was discussie over mogelijk, omdat er veel gezonde mensen werden gebruikt in die onderzoeken. Er was veel voor te zeggen om mensen met een verzwakt afweersysteem wel die tweede prik te geven.
Er is destijds door de overheid besloten om het risico niet te lopen om onvoldoende vaccins te hebben. Toen Klink een tweede bestelling had gedaan, laaide de discussie op. Maar hij moest er wel op tijd bij zijn, omdat die fabrikanten anders niet meer konden leveren. Er was überhaupt al kritiek op de overheid dat er te laat werd gevaccineerd.
De overheid heeft gewacht met het verkopen van de vaccins op de buitenlandse markt tot duidelijk werd dat het virus geen ernstige ziekte veroorzaakte. Maar toen hadden andere landen dat ook al door en kwam de overheid niet meer van de vaccins af.”
Worstcasescenario’s waren leidend
Adviesbureau Berenschot stelde eerder in een evaluatie dat bij de aanpak van het virus de kosten vaak uit het oog verloren werden om de risico’s maar zoveel mogelijk te mijden. De overheid handelde vanuit een ‘better safe then sorry’-gedachte. Worstcasescenario’s waren leidend, waardoor de effectiviteit van de maatregelen op het tweede plan kwamen te staan.
Klink wilde eerder niet ingaan op de kosten van de vaccins. De reden voor zijn zwijgzaamheid was gelegen in de vertrouwelijkheid van de contracten van het ministerie met de farmaceuten Novartis en GSK.
RTL Nieuws kreeg de contracten in handen na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur en tussenkomst van een rechter.
PvdA-Kamerlid Khadija Arib wil opheldering van de huidige minister van Volksgezondheid Edith Schippers (VVD).
“Ik vind het schandalig. Het gaat om publiek geld en ik vind het echt onbegrijpelijk dat indertijd contracten zijn aangegaan, waarvan achteraf bleek dat het niet nodig was.”
Hoeveel mensen uiteindelijk besmet zijn geweest met het H1N1-virus is nog steeds onduidelijk.