Woordenwisseling Rutte en Wilders leidt niet tot coalitieprobleem

Omdat de berichtgeving over de Algemene Politieke Beschouwingen werd gedomineerd door de harde toon en het grove taalgebruik van PVV-leider Geert Wilders, zou je bijna vergeten dat er gisteren wel degelijk urenlang over de inhoud is gesproken.

Het was een debat waarin Wilders een fel weerwoord wist te ontlokken bij Rutte en de complexheid van de gedoogsteun onmiskenbaar aan de dag werd gelegd.

Wilders tegen Rutte: doe eens normaal man!

Erg waarschijnlijk is het niet, dat de openbare woordenwisseling tussen Rutte en gedoogpartner Wilders binnen korte tijd leidt tot een coalitieprobleem, zo schrijven redacteuren Freek Staps en Derk Stokmans vandaag in NRC.

“Eén ergernis maakt nog geen kabinetscrisis, zeker niet tussen heren die zoals CDA-leider Maxime Verhagen onlangs nog zei, niet meer dan een ‘open LAT-relatie’ hebben. Maar betekenisloos is de eruptie  van ‘cafétaal’, zoals SGP-leider Kees van der Staaij het noemde, ook niet.”

Staps en Stokmans noemen daarvoor twee redenen.

1) Nadat de twee waren uitgeraasd en ze door Kamervoorzitter Gerdi Verbeet vermanend waren toegesproken, liep CDA’er Sybrand van Haersma Buma nog naar de interruptiemicrofoon. Naar de fractievoorzitter van het CDA wordt scherp gekeken. Zijn partij heeft een complexe relatie met Wilders. Door de gedoogsteun van de PVV kon het CDA toch weer deel uitmaken van  een kabinet, ondanks de historische verkiezingsnederlaag die een halvering inhield. Maar het accepteren  van die gedoogsteun heeft het CDA diep verdeeld, en nog dagelijks morren veel CDA’ers over hun banden  met Wilders.

Wat zegt Van Haersma Buma dan? “Wat de heer Wilders zegt, is niet in strijd met de wet, of met het gedoogakkoord, maar wel in strijd met de meest elementaire regels van het fatsoen, en die zijn voor het CDA even belangrijk.” Een opvallende opmerking, omdat hij doet denken aan de woorden van Ab Klink, de prominente CDA’er die tijdens de kabinetsformatie besloot de CDA-fractie te verlaten omdat het politieke samenwerking met  de PVV niet zag zitten. Pas op, waarschuwde Klink toen: het met de PVV eens worden over de inhoud van beleidsmaatregelen is niet genoeg. Intenties van politieke partijen zijn ook belangrijk, de toon en het gedrag  van Wilders zullen ook afstralen op het CDA. En nu suggereert Van Haersma Buma dat voor het CDA niet alleen het netjes volgen van het gedoogakkoord belangrijk is. Ook het fatsoen is voor het CDA een meetlat voor het beoordelen van de samenwerking.

2) Ook Rutte liet zich in de ziel kijken. Hij begon gisterochtend met een uitgebreide uitleg waarom de Kamer minder aandacht moest schenken aan de verbale uitspattingen van Wilders. Dat leidde de zaak af van belangrijke dingen, gaf Wilders te veel eer en aandacht. Dat Rutte zich, ondanks zijn eigen wijze woorden, uiteindelijk niet kon inhouden, en Wilders in een opwelling nog veel meer aandacht gaf dan de PVV-leider ooit had kunnen hopen, zal de VVD-leider toch niet lekker zitten. Zoals hij zelf al zei: “Het is niet voor niets dat wij al vijf jaar proberen een manier te vinden om met hem te debatteren.” Gedoogsteun krijgen is misschien voor Rutte minder makkelijk dan hij tot nu toe deed voorkomen.

Ondanks de botsing met Wilders wist Rutte zijn begroting eenvoudig door de Kamer te loodsen.