Spaanse verhoging btw nodig

Een van de meest kwellende problemen van Spanje is zijn werkloosheid van 21 procent. De kosten van het inhuren van werknemers is een van de voornaamste redenen voor de beroerde toestand van de arbeidsmarkt. Het terugbrengen van die kosten zou de prioriteit van iedere regering moeten zijn.

Het verschil tussen wat een Spaans bedrijf zijn werknemers betaalt en wat zij daadwerkelijk op hun bankrekening ontvangen is bijna 40 procent. Dat is 5 procentpunten boven het OESO-gemiddelde. De bijdragen aan de sociale zekerheid nemen een groot deel van die kloof voor hun rekening.

De regering heeft al stappen ondernomen om de last voor werkgevers gedeeltelijk terug te dringen. Zij heeft een nieuw opleidingscontract voor jongeren geïntroduceerd, dat de sociale bijdragen voor kleinere bedrijven elimineert. Een radicalere variant is voorgesteld door ondernemer Martin Varsavsky. Om de werkgelegenheid in 2012 te bevorderen, oppert hij dat de overheid de sociale-zekerheidslasten en de ontslagkosten betaalt van werknemers die in 2012 in dienst zijn genomen. Deze maatregel zou over vijf jaar beëindigd moeten worden.

De werkloosheid kan uiteindelijk tot radicale maatregelen nopen. Maar het gebruikelijke probleem met dit soort plannen is dat het lastig zal zijn om te voorkomen dat werkgevers zullen profiteren van de mazen in de wet. Het creëren van een groep werknemers met relatief lage kosten kan leiden tot verstoringen van de arbeidsmarkt.

De regering kan ook overwegen de belastingen te verlagen. Dat kan worden bekostigd door een verhoging van de btw op de korte termijn, zoals in andere landen, bijvoorbeeld Duitsland, is gebeurd. Op papier zouden de voordelen aanzienlijk zijn: het terugdringen van de sociale zekerheidsbijdragen met 3,5 procentpunten, gecompenseerd door een stijging van de btw met 2 procent, kan volgens schattingen van de Spaanse bank BBVA uit 2009 280.000 nieuwe banen opleveren.

De regering heeft de btw vorig jaar al naar 18 procent opgetrokken. Veel hoger gaan dreigt de consumptie te schaden in een tijd dat de Spaanse binnenlandse economie zwak is. Maar het Spaanse btw-percentage is lager dan het EU-gemiddelde. De volgende regering zal veel meer harde beslissingen moeten nemen om Spanje weer aan het werk te krijgen. Dit zou er een van moeten zijn.

Fiona Maharg-Bravo

Vertaling Menno Grootveld