Negen verkeerde redenen om te trouwen

Achteraf was het veel te jong, maar op mijn twintigste leek het me een puik idee om samen met mijn toenmalige vriendin een woning te betrekken. Mijn ouders waren bereid om me te helpen met het verven van muren en het herschikken van de meubels. Alleen mijn oma zou een probleem vormen. Hoe zouden we haar vertellen dat ik een slaapkamer zou delen met een vrouw aan wie ik geen huwelijkse belofte had gedaan?

Mijn ouders wisten mijn oma wijs te maken dat „dat meisje weliswaar bij Derk in huis kwam wonen”, maar dat hun bedden in „twee aparte slaapkamers” zouden staan. Nooit is mijn oma erop teruggekomen.

Waarom vond mijn oma seks voor het huwelijk zo ongeoorloofd? Goed, volgens bepaalde religieuze normen mag het niet, maar wat is de reden van dat verbod? Wat is de bedreiging? Wie heeft ooit besloten dat ongetrouwd seksende mensen naar de hel gaan – en voor welk vergrijp dan precies? Waarom zou je een slecht mens zijn als je de natuurlijkste handeling ter wereld verricht? Het enige verschil tussen getrouwde mensen en mij is toch dat ik dat ene woordje ‘ja’ niet heb uitgesproken?

Van oorsprong reguleerde het huwelijk de seks. Dit was bedoeld voor het creëren van een basis voor kinderen. Door te trouwen zou de vader bij de moeder blijven en niet zwerven naar de volgende partner, om weer een kind te verwekken. In ruil voor exclusieve seksuele toegang tot een vrouw stemde een man ermee in dat hij haar, en alleen haar, zou onderhouden.

Deze oorsprong gaat uit van mannelijke kracht en vrouwelijke zwakte. Het is niet voor niets dat sommige radicale feministen het huwelijk wilden afschaffen. De getrouwde vrouw moest worden bevrijd van haar onderdrukker.

Deze oorspronkelijke argumentatie is goeddeels verdwenen. Dat lijkt de moderne mens nauwelijks te deren. Velen beschouwen het als een natuurgegeven dat ze ooit zullen trouwen. Duizenden euro’s verkwisten ze aan jurken, limousines en bloemstukken – vergeet die bloemstukken niet!

Onder twintigers lijkt trouwen hip. Voorgaande generaties konden het huwelijk nog achteloos terzijde schuiven, als een hopeloos achterhaald fenomeen. Heden ten dage is trouwen vóór je dertigste het hoogst bereikbare ideaal. Deze twintigers gaan eraan voorbij dat geen enkel argument voor het huwelijk pleit. Geen zinnig mens trouwt.

Laat ik enkele klassieke argumenten ten faveure van het huwelijk eens systematisch ontmantelen.

1 De moeder aller argumenten van huwelijkspropagandisten luidt: ‘omdat het zo hoort’.

Ik hoop dat ik niemand hoef uit te leggen dat ‘omdat het zo hoort’ geen argument is. Zelf doe ik geen dingen met als argument dat het zo hoort. Daar hou ik niet van. Alles wat ik doe, moet een reden hebben. Waarom zou je het anders doen? „Echt een goede reden had ik niet om in de sloot te springen, maar mijn vrienden deden het nu eenmaal ook.”

2 Seks mag je alleen hebben binnen het huwelijk.

Daaraan heb ik geen enkele boodschap. Nederland kent geen religieuze politie die je oppakt als je ongetrouwd de lakens deelt.

3 Een ongetrouwde status is onhandig voor het krijgen van kinderen, voor het erfrecht en voor de aanschaf van een woning.

Dit zou ik willen scharen onder de verzamelterm ‘administratieve argumenten’. Je trouwt omdat het anders zo veel gedoe is – alle krabbels die je moet zetten op talloze formulieren en de tijd die instanties nodig hebben om deze formulieren te verwerken. Een argument vóór het huwelijk is dit niet. Die papierhandel moet eenvoudiger kunnen. Ik heb medelijden met degenen die slechts trouwen uit weerzin tegen deze bureaucratie.

4 Een huwelijk is reden voor een mooi feestje.

Werkelijk? Is dit écht een reden om een levenslange verplichting aan te gaan? Geef dan alsjeblieft een groot feest ter gelegenheid van een promotie of een andere heuglijke aangelegenheid. Daarvan zijn de consequenties minder ingrijpend.

5 Huwelijken stabiliseren de maatschappij.

Dit argument moet je eens laten vallen bij een kind van ellendig gescheiden ouders.

6 Ik trouw uit liefde, hoor je vaak zeggen.

Wat heeft het huwelijk te maken met liefde? Kun je soms niet van iemand houden zonder dat je één keer in je leven het enkele woord ja uitspreekt?

7 Het huwelijk helpt bij het opvoeden van kinderen.

Tegenover elke echtscheiding staan twee verbroken relaties van ongetrouwde stellen, heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek becijferd. Wel zijn bij echtscheidingen meer kinderen betrokken dan bij het verbreken van relaties door ongetrouwden.

Het is slecht voor kinderen als hun ouders uit elkaar gaan. Als je kinderen hebt, kun je ze dus beter hebben als getrouwd stel. Dan ga je minder snel uit elkaar.

Ik betwijfel of het helpt. Volgens mij heb je twee soorten ouders – goede en slechte. Beide komen voor onder getrouwde en ongetrouwde stellen. Wat heeft een kind eraan als zijn ouders omwille van hem bij elkaar blijven en elkaar vervolgens het leven zuur maken? Dat je bij je partner blijft, maakt je nog niet een goede ouder.

Niet bewezen is dat een huwelijk leidt tot een betere opvoeding van kinderen. Je kunt dus net zo goed niet trouwen.

8 Het huwelijk is een eeuwenoude traditie.

Dat waren slavernij en publieke onthoofdingen ooit ook.

9 Ik wil ten overstaan van iedereen mijn liefde voor mijn partner bewijzen. Dat vind ik romantisch.

Prachtig. Moet dat met zo’n onpersoonlijke ambtenaar erbij? Heel eerlijk gezegd vind ik deze ‘babs’ – buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand – vaak een beetje een treurige aanwezige op huwelijken. Meestal is overduidelijk dat deze babs het te huwen stel niet persoonlijk kent, maar dat Mariska en Stan gauw nog even wat weetjes over elkaar hebben verteld.

Ik vind het niet kunnen dat iedereen elkaar maar eeuwige trouw belooft ten overstaan van een dienaar van de staat, waarna een op de drie stellen besluit dat die eeuwigheid toch slechts relatief was. Ik vind het vreemd dat mensen denken dat ze de overheid nodig hebben om hun liefde te legitimeren.

Ik vind het huwelijk – dit geef ik spoorslags toe – ook gewoon een intens burgerlijke aangelegenheid, met als dieptepunt de martelende clichés die ermee zijn gemoeid.

‘In het huwelijksbootje stappen’.

Peper- en zoutstelletjes.

‘De mooiste dag van je leven’.

‘De prins op het witte paard’.

Mocht u van het vrouwelijk geslacht zijn en al van kinds af aan dromen van een ‘sprookjeshuwelijk’ – ook zo’n term – met een edele knul op een bleke knol, dan moet ik u hevig teleurstellen. Deze beelden zijn u ingeprent door kranten en bladen, door films en series en door lectuur en literatuur.

Uiteraard zou ik het huwelijk nimmer willen afschaffen. Ik kijk wel uit. Het huwelijk was de inspiratiebron voor grote kunst, met als onovertroffen hoogtepunt deze regels – nee, niet die ene beroemde – uit het gedicht Het huwelijk van Willem Elsschot, uit 1910.

Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd

in d’ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven,

haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven

toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.

Derk Walters is redacteur van NRC Handelsblad.

Reacties: opinie@nrc.nl