Voorlichters, besef: niets is leuker dan jezelf bijna in coma zuipen

Alcoholvoorlichting richt zich voornamelijk op de destructieve effecten van overmatig drankgebruik. Dat haalt bij jongeren niets uit, betoogt socioloog Thomas Vander Ven in zijn nieuwe boek Getting Wasted. Zij nemen zich juist voor ‘helemaal naar de tering’ te gaan. Ze zuipen om het avontuur.

De docent aan de Universiteit van Ohio durft zelfs de stelling aan dat overmatige alcoholconsumptie voor studenten uiterst constructief is. Met alcohol kunnen zij hun sociale schild laten zakken. “Mijn echte ik komt dan naar buiten”, aldus een respondent in zijn onderzoek.

Die existentiële drijfveer is exemplarisch voor de leeftijdsgroep van 18 tot 22 jaar, aldus de wetenschapper. Drinken verbroedert, vergemakkelijkt amoureuze contacten en ontlaadt emoties: eindelijk durf je iemand eens goed de waarheid te zeggen, of je verdriet te delen.

Ook het negatieve aspect van dronkenschap, zoals ruzies, valpartijen en vandalisme, nemen jongeren voor lief, weet Vander Ven. “Het creëert een wereld van avontuur”, legt hij uit aan de website Salon.com. “Als dingen uit de hand lopen, zie je dat jongvolwassenen elkaar helpen. Voor de eerste keer nemen ze een volwassen rol op zich: ze troosten of zorgen voor een zieke.”

Gênante uitspattingen worden prachtverhalen
‘De kater komt later’, waarschuwt een Nederlandse campagne van het Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie. De voorlichters gaan zelfs zo ver dat ze een acteur wakker laten worden naast een mekkerend schaap. En op een ander affiche prijkt iemand die zich abusievelijk ontlast in de wasmand. Als we Vander Ven moeten geloven schrikt dat studenten echt niet af: de meest gênante uitspattingen verwerken ze in prachtverhalen. En als de ongelukkige er zelf niet om kan lachen, dan toch zeker degenen die met hem of haar op stap zijn geweest. Tot Vander Vens verbazing documenteren jongeren hun dronkemansavonturen ook op Facebook. Het zuipen om te zuipen is een soort ritueel, concludeert hij.

In Nederland kreeg deze activiteit het etiket ‘comazuipen’. In Amerika heet het binge drinking: zoveel mogelijk drankjes in korte tijd achteroverslaan. Veelal voorafgegaan aan thuis ‘indrinken’. 44 procent van de Amerikaanse studenten zou zich hier regelmatig aan bezondigen.

Het bevreemdde de socioloog dat studenten zo verrast waren door zijn vraag of ze lol beleefden aan het drinken. Dat die vraag hen doorgaans niet gesteld wordt, wijst volgens de socioloog op een pedagogisch deficit. Het is er bij jongeren ingepeperd dat veel drinken slecht is. En juist dat maakt het aantrekkelijk voor studenten die net op kamers gaan. Daar komt bij dat Amerikanen pas vanaf 21 jaar legaal mogen drinken. Het regelen van een nep-identiteitskaart, het ontwijken van politiecontroles: jongeren zien het als een kat-en-muisspel, aldus Vander Ven. “Dat verhoogt de opwinding.”

Feestje verpesten werkt niet
In dat avontuurlijke ligt volgens Vander Ven de oorzaak voor het comazuipen. Des te afschrikwekkender de voorlichting, des te aantrekkelijker het wordt. In samenlevingen waar drinken meer sociaal geaccepteerd is, daar heb je volgens Vander Ven weliswaar veel alcoholisten, maar is het excessieve drinkgedrag bij stappende jongeren zeldzamer.

Een culturele omslag ziet de socioloog echter niet gebeuren. Maar als er dan toch voorgelicht moet worden, zo legt hij aan Salon.com uit, leer jongeren dan de signalen van intoxinatie herkennen. “Dat is heel eenvoudig: als je vriend flauw is gevallen, leg hem dan niet op bed, maar bel 911.” Of in een eerder stadium: “Als je vriend echt dronken is, dan is het jouw taak om hem te vertellen dat nog een drankje geen goed idee is.” Ingrijpen op het laatste moment dus. Niet als het feest nog moet beginnen, zoals de klassieke voorlichting wil.

Eerder in deze serie:
Geef uitbehandelde alcoholisten hun eigen drankhostel
Vergeet die wietpas. Haal dat spul voortaan op straat