Niet de heksenjacht, maar dat Franse gejammer om DSK is pathetisch

De schuld van Dominique Strauss-Kahn is nog niet bewezen, maar de ware aard van de Fransen is nu wel blootgelegd. Een cultuur waarin aangevers van seksueel misbruik verdacht worden gemaakt en macho’s met alles wegkomen. De terughoudendheid van de Franse pers heeft daarom niets met discretie te maken.

Dat betogen twee journalistes, een Franse en een Amerikaanse, in afzonderlijke opiniestukken op de website The Daily Beast en in The Guardian. De eensgezinde verdediging van de IMF-topman, die dit weekend werd opgepakt op verdenking van het misbruiken van een kamermeisje in New York, vervult hen met afschuw. Ze vermoeden een cultureel probleem.

Michelle Goldberg, auteur van The Means of Reproduction: Sex, Power and the Future of the World (Penguin, 2010), was tot voor kort een groot bewonderaar van de Franse discretie. “De Franse omgang met het privéleven van publieke figuren leek superieur aan het Amerikaanse tabloid-puritanisme”, schrijft ze. “Vooral toen Bill Clinton zo opgejaagd werd.” Maar de affaire-DSK zette Frankrijk voor haar opeens in een heel ander licht. “De Franse aanpak bleek geen liberale, maar een samenzwering waardoor machtige mannen ongestoord kunnen jagen op machteloze vrouwen.”

Lévy kiest vaker de kant van de elite
De invloedrijke filosoof Bernard-Henry Lévy is volgens Goldberg het exponent van deze zwakke moraal. In een emotioneel betoog sloeg hij maandag alle vliegen van zijn vriend ‘DSK’ af. De intellectueel ging te keer tegen de aanklager die DSK behandelt als “ieder ander”, de rechter die DSK overlevert aan een “horde persfotografen”, de boulevardpers die DSK afschildert als “perverseling”, politici die er munt uit slaan en iedereen die het verhaal aanvaardt van schrijfster Tristane Banon, “die andere jonge vrouw die zegt slachtoffer te zijn geweest van eenzelfde poging tot verkrachting, maar acht jaar lang haar mond heeft gehouden”.

In de tweede helft van zijn stuk schrijft Lévy dat hij zijn vriend niet herkent in het monsterlijke portret van de Angelsaksische pers en prijst hij de verdiensten van DSK voor zijn vaderland. Strekking: een man van zijn statuur verdient een betere behandeling. Enkele woorden besteedde hij aan het vermeende slachtoffer. Hij zou weleens willen weten hoe het mogelijk is dat een kamermeisje in haar eentje - volgens hem tegen de gangbare praktijk van ‘schoonmaakbrigades’ in - de kamer heeft kunnen betreden van één van de best in de gaten gehouden mensen op deze planeet.

Het is overigens niet de eerste keer dat Lévy opkomt voor een prominent in de problemen. Recent verzette hij zich tegen de uitlevering van Roman Polanski: een begenadigd regisseur, maar wel één die in 1977 een dertienjarig kind zou hebben verkracht.

Schande wordt bij slachtoffers gelegd
Dat het Amerikaanse rechtssysteem machtige mensen geen voorkeursbehandeling geeft is volgens Goldberg alleen maar goed. Dat Lévy daar anders over denkt, diskwalificeert hem volgens de journaliste als democraat. Bovendien is het Lévy die het waarheidsgehalte van aangevers in twijfel trekt. Zo bezien is Lévy, aldus de beredenering van Goldberg, niet principieel tegen een ‘proces in de media’, maar tegen verdachtmakingen van mensen waar hij toevallig mee bevriend is. Goldberg: “De apologeten van Strauss-Kahn, zoals Lévy, gedragen zich niet als wereldse humanisten, maar als leden van een narcistische kliek die recht menen te hebben op een voorkeursbehandeling.” Een hypocriete elite die volgens haar kan gedijen te midden van een laconieke bourgeois.

Die tolerantie maakt ook Isabelle Germain, een Franse journaliste, woedend. Tekenend is volgens haar een uitspraak van Jean Quatremer, een redacteur van Libération die erkende dat er in de media een stilzwijgende afspraak was om niet over DSK’s discutabele omgang met vrouwen te schrijven. Ook haalt ze in The Guardian het relaas van Tristane Banon aan, de schrijfster die jaren geleden in een praatprogramma vertelde hoe ze is misbruikt door DSK. In plaats van geschokt, reageerden de tafelgasten geamuseerd. “Eén van hen vroeg zelfs wat voor kleren ze destijds aanhad.” Dat Tristane Banon nu pas aangifte durft te doen heeft niet alleen met de nieuwe zaak te maken, maar ook met haar moeder. Die deed in 2002 een gooi naar de Socialistische presidentskandidatuur en was bang dat een aangifte tegen familievriend DSK haar carrière zou schaden. Tristane Banon raakte daarna in een depressie.

In dit land wordt de schande van aanranding bij de slachtoffers neergelegd, stelt Germain. “Dat zie je ook bij gezinnen waar incest verzwegen wordt. Om de familie bij elkaar te houden, wordt het slachtoffer gevraagd om in stilte te lijden.” Op nationaal gebied oefent de elite deze macht uit op het volk, meent de journaliste.

Zo moeilijk is dat onderscheid tussen privé en publiek niet
Germain had gehoopt dat de affaire-DSK het zwijgen van de Franse media zou doorbreken. Dat had slachtoffers van seksuele misdrijven volgens haar de kracht gegeven om eindelijk te spreken. Het tegendeel is gebeurd, constateert ze. Filosoof Lévy gebruikt het lange zwijgen van Tristane Banon zelfs om haar in diskrediet te brengen: ze zou willen meevaren op de publiciteitsgolf rondom DSK.

Het is eigenlijk helemaal niet zo ingewikkeld, legt Goldberg uit. “Seksuele perikelen zijn privé, seksuele dwang is dat niet. Maar op de een of andere manier kunnen de Fransen dit onderscheid niet maken.”

Eerder in deze serie:
Strauss-Kahn verdient deze barbaarse behandeling niet
Britse schandaalpers haalt gelijk over rug Dominique Strauss-Kahn
Strauss-Kahn en het kamermeisje dat de eurokoers deed dalen
Niks mis met klassenjustitie. Paris Hilton straf je al met een Van der Valk-hotel