Britse schandaalpers haalt gelijk over rug Dominique Strauss-Kahn

Er was een kamermeisje in New York voor nodig om de Fransen de ogen te openen, schrijft The Daily Mail. Een Britse ‘DSK’ had volgens de schandaalkrant nooit zo hoog kunnen klimmen. Een Franse journalist trekt het boetekleed aan. “Waar wij lacherig over doen, markeert het einde van een carrière in het buitenland.”

Eigenlijk valt Jean Quatremer, journalist van dagblad Libération, niets aan te rekenen. Op 9 juli 2007, de dag waarop president Sarkozy de socialist Strauss-Kahn (kortweg: DSK) voordroeg bij het Internationaal Monetair Fonds, was hij zo ongeveer de enige die een pikant puntje van kritiek uitte. Op zijn blog – dus niet in de krant – roemde hij eerst uitgebreid DSK’s wapenfeiten in de binnenlandse- en buitenlandse politiek. Iemand die “intelligent kan manoeuvreren”, aldus de journalist. “Het enige probleem”, zo vervolgde hij, “is Strauss-Kahns relatie met vrouwen. Het neigt naar intimidatie.”

Quatremer vond dat relevant. Het IMF, zo argumenteerde hij, is een internationale instelling waar Angelsaksische zeden gelden. “Eén ongepast gebaar, één te directe toespeling, en een mediaschandaal is geboren.” Na Jacques Attali, de econoom wiens extravagante smaak hem het presidentschap van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling kostte, kon Frankrijk zich niet nog een schandaal veroorloven, meende de journalist.

Dit weekend kwam uit wat Quatremer vreesde. Dominique Strauss-Kahn is aangeklaagd voor seksuele intimidatie, vrijheidsberoving en poging tot verkrachting van een kamermeisje in New York. Een prominente Fransman, die kans maakte op het presidentschap, zit achter slot en grendel. Klachten over intimidatie die de afgelopen jaren zelfs niet pagina 23 haalden, landen nu op de voorpagina’s. Een ongekend schandaal.

Eén van de strengste privacywetten
Wat er zo intimiderend was aan DSK’s gedrag liet Quatremer vier jaar geleden behoedzaam in het midden. “Het is bekend bij de media”, schreef hij. “Maar niemand praat erover. Dit is tenslotte Frankrijk.” Het communicatieteam van Strauss-Kahn reageerde meteen en vroeg of het stukje verwijderd kon worden van de website. Dat weigerde Libération. Strauss-Kahn zag af van een proces, maar het signaal was duidelijk: blijf weg uit DSK’s privéleven.

Toch had Strauss-Kahn een zaak gehad als hij meteen aangifte had gedaan. De Franse privacywetten sluiten het privéleven van publieke personen bijna hermetisch af. Zelfs pogingen om informatie te vergaren over iemands privéleven, zijn strafbaar volgens artikel 9 van het Burgerlijk Wetboek. “De bescherming van de persoonlijke levenssfeer geldt ook voor handelingen in de publieke sfeer”, luidt de inleiding op de wet. Eigenlijk komt het erop neer dat alles wat een publiek persoon privé doet, geheim moet blijven - en niet opgenomen mag worden. Tenzij de persoon toestemming geeft. Dit om niet toe te geven aan “overmatige publieke nieuwsgierigheid”.

De Franse regering geeft toe dat de wetten tot de strengste ter wereld behoren. Geen wonder dat journalisten zich wel drie keer bedenken voor ze een smeuïge primeur afdrukken. Toch neemt weekblad Paris Match regelmatig de gok. In 2008 publiceerde het een foto van voormalig presidentskandidaat Ségolène Royal in een kerk en in 2009 werd haar nieuwe vriend op de gevoelige plaat vastgelegd. “Elke keer als ik een stap zet, word ik achtervolgd en geïntimideerd”, klaagde ze. Paris Match moest 24.000 euro schadevergoeding betalen.

Veel mensen zullen wel begrijpen dat Royal hier bescherming verdient. Maar nu rokkenjager DSK terecht staat voor poging tot verkrachting, fronst men in en buiten Frankrijk de wenkbrauwen. Verdiende deze man - die duidelijk zijn seksuele driften niet kon beheersen - wel bescherming? Had het incident met het kamermeisje in New York voorkomen kunnen worden als DSK eerder in opspraak was geraakt?

‘Aanzien privéleven schaamlap journalistieke lafheid’
Zondag liet Jean Quatremer zich in meer expliciete bewoordingen uit over DSK’s omgang met vrouwen. “Media en politici wisten al een hele tijd van DSK’s ongeremde seksuele lusten”, schrijft hij op zijn blog. “Zijn gedrag richting vrouwen was op zijn minst ongepast. Maar in Frankrijk geven we de voorkeur aan de term ‘onverbeterlijke verleider’.” In de VS moet je niet knoeien met de rechten van vrouwen, bezweert hij. “Waar wij in Frankrijk lacherig over doen, markeert in het buitenland het einde van een carrière.”

In The Daily Telegraph durft Quatremer tegenover een verslaggever pas echt los te gaan. De affaire-DSK moet wat hem betreft een “keerpunt” zijn in de aanpak van publieke bestuurders en politici. “DSK is een affaire te veel. Het zogenaamde aanzien van het privéleven is een schaamlap voor journalistieke lafheid. We zijn bang om in ongenade te vallen bij politici, terwijl ze eigenlijk niet zonder ons kunnen.”

Dit kun je uitleggen als een oproep aan journalisten om de wet te overtreden. Om te handelen als Paris Match: regelmatig door rood licht rijden en de boetes afboeken als reguliere bedrijfskosten. Toch ziet de Franse privacyadvocaat Thomas Roussineau al een mildere houding bij rechters. “Informatie over het privéleven kan alleen worden onthuld als er toestemming is”, legt hij aan de Britse krant uit. Maar na de verkiezing van Sarkozy, de president die zijn privéleven inzette in de campagne, zijn rechters minder streng. In de jaren negentig waren geldboetes van 100.000 euro niet ongewoon. Nu komen ze zelden boven de 30.000 euro uit, weet Roussineau. Ofwel: politici die eerder met hun privéleven leurden, moeten niet zeuren als ze een keer wat minder florissant geportretteerd worden. Desondanks blijft DSK een moeilijk geval. In tegenstelling tot Sarkozy is hij nooit echt open geweest over zijn privéleven.

‘Houd Franse kiezers niet onwetend’
The Daily Mail, een krant met de bijnaam ‘dagelijkse klaagzang’, grijpt de DSK-affaire aan om de eigen journalistieke mores te verdedigen. “Als Strauss-Kahn een Britse aspirant-leider was geweest, dan zou er gewoon gepubliceerd worden over zijn gigantische seksuele lusten”, schrijft redacteur Stephen Glover. “Ik kan me vergissen, maar ik acht het onwaarschijnlijk dat de Britten hem dan nog als minister-president zouden willen hebben.”

De Franse politieke klasse, vooral het mannelijke deel, beschuldigt de Britten vaak van Angelsaksische repressie, schrijft Glover. “Ze vinden het leuk om zichzelf af te schilderen als een natie van grote romantici. Maar Strauss-Kahn, die ongeveer net zo aantrekkelijk is als een worstelaar met overgewicht, lijkt mij eerder een seksueel roofdier dan een romantische verleider.” De Britse journalist verbaast zich daarom over het gemak waarmee de Franse media instemmen met het “vacuüm waarin politici hun seksuele grappen en grollen kunnen verbergen achter privacywetgeving”.

De Franse kiezers hebben volgens Glover het recht om te weten door wat voor mensen ze vertegenwoordigd worden, zodat ze zelf kunnen besluiten of het publiek domein niet beter af is zonder mensen als DSK. “De Fransen mogen blij zijn dat een kamermeisje in New York eindelijk hun ogen heeft geopend. Nu weten ze wat voor man Strauss-Kahn is.” Zelfs de deftige krant The Guardian wrijft het de Fransen in. “In een land waar de seksuele gewoonten van een leider worden genegeerd, komt een verkrachtingszaak hard aan.”

Eerder in deze serie:
Strauss-Kahn en het kamermeisje dat de eurokoers deed dalen
Politiek heeft draaikonten nodig. Naar voorbeeld van Lincoln
Journalisten, activisten en oppositie verontwaardigd over Wob-plan Donner
Ook ontwikkelingsorganisaties en media vermarkten Dag des Oordeels
Osama afknallen natuurlijke noodzaak
Osama bin Laden had een eerlijk proces moeten krijgen
Democratieën hebben baat bij een Koninklijk Huis
Tocqueville en de tirannie van de meerderheid
Onderzoek: complotdenker zou het liefst zelf samenzweren
Vijftig jaar diplomatieke onschendbaarheid. Feest of geen feest?
Academici worstelen met advieswerk voor Gaddafi
Politiek, schaf commissies af en zet de burger aan het werk
Gaddafi ideale schurk voor Sarkozy
Wilders pareert kritiek op plan tijdelijke benoeming rechters
Japan slaat PR nucleaire industrie uit het lood
Schietpartij CIA-agent veroorzaakt diplomatieke ramp
Vijf tips om een dictatuur coupbestendig te maken
Wilders mist de kleine dingen. Boodschappen doen, even wandelen, autorijden
Hoe hard is hard bewijs? Forensisch onderzoek onder vuur
Niks mis met klassenjustitie. Paris Hilton straf je al met een Van der Valk-hotel
Gevangenissen zijn de nieuwe psychiatrische ziekenhuizen
Chinees blog van New York Times-columnist gewist
Neefje van Freud kwade genius achter moderne PR
De klassieke icoon overleeft niet in het informatietijdperk
Nationale DenkTank wil ‘Warm hart en Hoofd koel Award’
Luyendijk: onderzoek waarom er wordt gelekt naar de media
Geheimzinnig WikiLeaks-bestand mogelijk troefkaart tegen arrestatie
Ben Knapen ziet diplomaten graag als marktkooplui
Columnist New York Times vindt Julian Assange een ‘verrader’
Niet alleen diplomaten, ook kranten doen WikiLeaks-onthulling af als ‘roddels’
Volksjury, zijt gij in gemoede overtuigd?