Grote vertegenwoordiging vrouwen in hoge culturele posities

Het bestuur van culturele instellingen bestaat gemiddeld voor 34,9 procent uit vrouwen. Dat blijkt uit nog niet gepubliceerd onderzoek over 2010 dat het Ministerie van Onderwijs momenteel uitvoert met de rijkscultuurfondsen en de vier grote steden, schrijft Birgit Donker vandaag in NRC Handelsblad. In 2008 lag dit aandeel op 33,4 procent en in 1999 was het nog maar 25,2 procent.

Eerder deze week bleek dat het in het bedrijfsleven onhaalbaar is om 30 procent vrouwen in de top te krijgen, zoals de Tweede Kamer wil. Van de 99 grootste bedrijven in Nederland is 3,4 procent van de bestuursleden vrouw, van de commissarissen 10,7 procent.

Vijver vrouwelijk talent groot in cultuursector
De belangrijkste reden dat er relatief veel vrouwen op hoge functies zitten in de cultuursector, is dat er veel vrouwen werken: de vijver waaruit talent gehaald kan worden is groot. Ook is er sinds 1998 een bewust diversiteitbeleid gevoerd, om meer vrouwen en allochtonen te trekken ook naar de top.

Uit het onderzoek van OCW blijkt dat op het uitvoerende niveau het aandeel vrouwen met 59 procent het hoogst is. In de ondersteunende functies ligt het iets lager: 57 procent. Bijna 44 procent van het kaderpersoneel van de culturele instellingen is vrouw. Tussen 2008 en 2010 veranderde er nauwelijks iets in het aandeel vrouwen op verschillende niveaus.

Zowel theater als cultuurpolitiek een vrouwenzaak
De disciplines theater en overige podiumkunsten hebben de meeste vrouwen in hun bestuur: bijna 42 procent. Zo is Nynke Stellingsma directeur van de Stadsschouwburg Groningen en Lucia Claus directeur van de Stadsschouwburg Utrecht én voorzitter van de commissie theater bij de Raad voor Cultuur.
Het aandeel in de disciplines muziek en muziektheater en beeldende kunst, musea en erfgoed ligt op ongeveer 26 procent. Een onderbouwde verklaring voor dit verschil is er niet. Mogelijk komt het doordat muziektheaters en musea complexe organisaties zijn. Truze Lodder is als zakelijk directeur van De Nederlandse Opera een uitzondering. In de museumwereld is de laatste tijd een inhaalslag gaande: het Stedelijk Museum kreeg met Ann Goldstein vorig jaar een vrouw aan het hoofd. Emliy Ansenk leidt de Kunsthal en Hedwig Saam is directeur van het Museum voor Moderne Kunst in Arnhem.

Ook in de politiek is cultuur een vrouwenzaak. Van de vier grote steden hebben drie een vrouwelijke wethouder cultuur. Marja van Bijsterveldt is eindverantwoordelijk voor cultuur als minister van OCW. Staatssecretaris Halbe Zijlstra stuurt de ambtenaren aan en wint advies in bij de Raad voor Cultuur, en heeft dan direct met vrouwen te maken: Els Swaab is voorzitter van de Raad voor Cultuur. Judith van Kranendonk is directeur-generaal cultuur en media op het ministerie. Ook twee van de drie directeuren cultuur en media bij OCW zijn vrouw. „Het ambtelijk apparaat is een weerspiegeling van de sector”, zegt Van Kranendonk.

Lees meer in het artikel ‘De kunst gedijt bij directe stijl van topvrouwen’ in NRC Handelsblad (digitale editie).