Van de PVV mag Ybo Buruma niet naar de Hoge Raad

De PVV maakt bezwaar tegen de benoeming van hoogleraar straf- en strafprocesrecht Ybo Buruma tot lid van de Hoge Raad, de hoogste rechtsprekende instantie in Nederland. Volgens Tweede Kamerlid Louis Bontes is Buruma „veel te politiek voor de Hoge Raad”. De Tweede Kamer stemt later deze maand over de benoeming; de PVV wil die door middel van een hoofdelijke stemming proberen tegen te houden.

1Welke gevoelige uitspraken heeft Ybo Buruma gedaan?

In september 2007 noemde hij het pleidooi van PVV-leider Geert Wilders voor een verbod op de Koran „een echo van Mussolini’s slogan ‘alles binnen de staat, niets buiten de staat, een woeste totalitaire wil”. In een artikel in het Nederlands Juristenblad schreef Buruma dat Wilders de diversiteit onder mensen reduceert tot „één allesoverheersende tegenstelling: die tussen het Volk-uit-één-stuk en de Vijand-die-niet-bij-ons-hoort”.

Louis Bontes: „Hij heeft onze partijleider met Mussolini vergeleken. En daar wordt hij nu voor beloond, terwijl Wilders voor zijn uitspraken wordt vervolgd.”

2Wat doet een lid van de Hoge Raad?

Een raadsheer, zoals een lid van de Hoge Raad wordt genoemd, behandelt cassatiezaken op het terrein van het civiele recht, het strafrecht en het belastingrecht. Als iemand het niet eens is met een vonnis van de rechtbank, kan hij in hoger beroep gaan bij het gerechtshof. Als het arrest van het hof hem ook niet aanstaat, rest nog één mogelijkheid: in cassatie gaan bij de Hoge Raad.

Deze hoogste rechters van Nederland stellen niet opnieuw onderzoek in naar feiten, maar beoordelen of de lagere rechter op basis van de verzamelde feiten het recht op de juiste manier heeft toegepast. Heeft de rechter een wettelijke bepaling verkeerd uitgelegd? Heeft hij zijn vonnis onvoldoende toegelicht? Uitspraken door de Hoge Raad worden door drie of vijf raadsheren gedaan.

3Hoe word je benoemd tot lid van de Hoge Raad?

Huidige leden van de Hoge Raad bepalen wie voor benoeming in aanmerking komt. Zij stellen een lijst met kandidaten op voor de Tweede Kamer, omdat die met de benoemingen moet instemmen. Het komt zelden voor dat de Tweede Kamer zich inhoudelijk met de selectie bemoeit en afwijkt van het lijstje van de Hoge Raad. Raadsheren worden benoemd voor het leven, maar werken hooguit door tot hun zeventigste.

4Mogen rechters lid zijn van een politieke partij?

Volgens de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak staat elke rechter midden in de samenleving en heeft hij een eigen achtergrond en levensopvatting. Wanneer een rechter in een zaak vindt dat hij niet onpartijdig kan oordelen, kan hij zich uit de zaak terugtrekken. Maar rechters mogen wel stemmen en lid zijn van of actief zijn voor een politieke partij. In de ‘Leidraad nevenfuncties’ wordt het rechters ontraden lid te zijn van de Eerste of Tweede Kamer. Raadsheren bij de Hoge Raad mogen dat volgens de wet sowieso niet.

5Wat is de politieke voorkeur van Buruma?

Hij schreef in 2006 mee aan het verkiezingsprogramma van de PvdA. Hij is geen lid van deze partij.